گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس- رسول حسنی؛ فیلم مستند «مدار هفدهم جنگ مردمی» روایتی از مقاومت مردم ویتنام علیه نظامیان اشغال‌گر آمریکایی است. فیلم توسط «ژوریس ایونس» فیلم‌ساز فرانسوی در سال 1968 ساخته شد. ظاهرا موضوع این فیلم درباره مقاومت مردم ویتنام علیه تجاوز آمریکاییان است؛ اما در عمل فیلم سمت و سوی دیگری به خود گرفته است.
با توجه به سبقه کشور فرانسه و روحیه استعمارگرایانه‌ای که از آن سراغ داریم، ایونس قصد نداشته تا فیلمی علیه جنگ‌طلبی دولت آمریکا بسازد. برای همین است که «مدار هفدهم جنگ مردمی» به مستندی قوم نگارانه در کوران جنگ بدل شده است.
کارگردان فاجعه جنگ را در حد یکی از بلایای طبیعی مثل زلزله و سیل که ویتنامی‌ها با آن درگیر هستند تقلیل داده است. ریتم کند فیلم و تلاش مردم جنگ زده برای ادامه حیات با وجود صحنه‌های متعدد بمباران هوایی خلبان‌های آمریکایی به بیننده حسی از جهان خوارگی آمریکا منتقل نمی‌کند. در صحنه‌هایی از فیلم نیز می‌بینیم که سربازان ویتنامی جنگنده‌های آمریکا را سرنگون کرده‌اند. خلبان‌ها با چتر نجات به سلامت روی زمین می‌نشینند و کمی بعد توسط مردم ویتنام به اسارات در می‌آیند. صحنه اسارت به واسطه کادر بندی و تقطیع پلان‌هایی که ایونس انجام داده بیشتر حس همدلی را با خلبان به اسارات درآمده برمی‌انگیزد تا مردم ویتنام. یعنی مخاطب به جای اینکه از پیروزی ویتنامی‌ها خوشحال باشد نگران سرنوشت خلبان‌های دربند است.
در همه صحنه‌هایی که با ویتنامی‌ها مصاحبه می‌شود اثرات جنگ و صدمات ناشی از آن دیده نمی‌شود. سوالات و جواب‌ها بیشتر در حکم روزنگاری‌های یک تروریست اروپایی است که در پرسه‌زنی‌های شرق آسیا جمع آوری شده نه مستندی وقایع‌نگار در دل جنگی خانمان‌سوز.
مقاومت ویتنام در مقابل آمریکا چنان ساده انگارانه به تصویر کشیده شده که گویی اصلا اتفاقی نیفتاده است. مردم نیز به قدری سرگرم کار روزانه هستند که حمله هواپیماها برای آن‌ها در حکم یک اتفاق ساده‌ای است که به آن عادت کرده‌اند. فیلم کمتر با سیاست‌مداران و فرمانده‌هان و شخصیت‌های تأثیرگذار ویتنام گفت‌وگو کرده است. همین امر نیز به بیننده اطلاعات درستی منتقل نمی‌کند و از همین جهت حمله نظامی آمریکا به ویتنام برای مخاطب اهمیتی ندارد.
ایونس در «مدار هفدهم جنگ مردمی» به اسلحه‌ای تبدیل شده تا اگر نمی‌تواند دولت آمریکا را در حمله به ویتنام تطهیر کند لااقل عمل او را توجیه کند. این فیلم‌ساز فرانسوی سعی کرده تا خوش خدمتی آمریکایی‌ها را به نحوی جبران کند؛ چرا که در جنگ دوم جهانی، با تصرف هند و چین توسط ژاپن باعث شد که دست فرانسوی‌ها از آن کوتاه شود. با شکست ژاپن در پایان جنگ نیروهای ملی فرانسه دوباره سعی در کسب سلطه خود در هند، چین و ویتنام کردند. این امر با مقاومت نیروهای ویتنامی روبرو شد.
در سال ۱۹۵۰ رییس‌جمهور آمریکا «ترومن» مشاوران نظامی خود را برای آموزش و مشاوره به کمک فرانسه فرستاد تا بتواند سلطه مستعمراتی خود را در ویتنام حفظ کند. با این توضیح طبیعی است که ایونس در مقام کارگردان جانب آمریکا را داشته باشد تا ویتنام را.
در تعدادی از صحنه‌های فیلم از امپریالیزم آمریکایی صحبت می‌شود بدون آنکه بر تهدیدات آن تأکید شود. اما در عمل فیلم «مدار هفدهم جنگ مردمی» خود به ابزار امپریالیزم فرهنگی تبدیل می‌شود تا ذهن‌ها را زیر سیطره قدرت طلبی آمریکا درآورد.
این فیلم به نحوی زنگ خطری برای ما محسوب می‌شود. باید این هشدار را جدی بگیریم که اگر برای ثبت تاریخ دفاع مقدس پیش قدم نشویم باید روایت جنگ تحمیلی را از قاب دوربین سربازان امپریالیزم آمریکایی ببینیم. چه آنکه تایمز در فیلمی کوتاه به شخصیت بنی‌صدر در دوران جنگ پرداخته و او را به قهرمانی ملی بدل کرده که روحانیون سعی در براندازی دولت او داشته‌اند.
گزارش تایمز با تطهیر بنی‌صدر، وی را قهرمانی ناکام معرفی کرده است که قربانی توطئه شده است. فلسفه دفاع مقدسی که ما به عنوان یک ایرانی به آن ایمان و باور داریم نیازمند تبیین و تفسیری است که باید همواره به روزرسانی شود. اگر می‌خواهیم تاریخی مشابه ویتنام را تجربه نکنیم و هزینه‌هایی که برای حفظ استقلال خود پرداخت کرده‌ایم به موزه‌های دفاع مقدس و انقلاب محصور و محدود نشود باید وارد میدان شویم.
این حقارت که تاریخ دفاع مقدس خود را از زاویه دوربین تحریف‌گر کارگردانان غربی ببینیم غیرقابل تحمل است و برای نیفتادن در گرداب این حقارت باید خود پیش قدم شویم تا فلسفه دفاع مقدس خود را به نسل‌های آینده و جهان تشنه حقیقت معرفی کنیم. دشمن با زیرکی منتظر غلفت فرهنگی ماست تا آنچه را که خود می‌خواهد بگوید. آتش به اختیاری که رهبر انقلاب پیش از این به فعالان فرهنگی توصیه فرموده بودند تاکتیکی است که باید در این جنگ فرهنگی که غرب علیه انقلاب اسلامی به راه انداخته با جدیت به کار گرفته شود.
انتهای پیام/ 161
