گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس ـ رسول حسنی؛ رسانه ملی سالهاست که سریالهایی با محوریت خانواده تولید میکند و روی آنتن شبکههای مختلف خود میفرستد. نکته مهم در اغلب این آثار شخصیت پدر است که هنوز اثر قابل اشارهای تولید نکرده است.
رسانه ملی با توجه به این نکته که باید در جهت الگوسازی حرکت کند، تا کنون پدر را آن گونه که شایسته است به تصویر نکشیده است. اگر در مواقعی سریالی ساخته با موضوع پدر شاخته شده است چنان به دام افراط افتاده که پدر تبدیل به موجودی انتزاعی تبدیل شده است و حس همدلی مخاطب را با خود همراه نکرده است.
نمونه این را در کاراکتر «علی» با بازی «مهدی سروستانی» در سریال «پدر» دیدهایم. این شخصیت قرار است که نمونه یک پدر فداکار باشد؛ اما در عمل چنین نیست او نه به مدد تعقل که به اتکای پول و ثروتش فداکاری و ایثار میکند. چنین شخصیتی مابهازایی در فضای واقعی و جامعه ندارد تا مخاطب با آن همذات پنداری کند. با وجود این سریال «پدر» از معدود آثاری است که تصویر مثبتی از پدر را به مخاطب ارائه کرده و با حرکت در این مسیر که پدر مرکز ثقل و ستون قابل اتکای خانواده است، به نوعی خرق عادت کرده است.
اما نمونههای فراوانی وجود دارد که شخصیت پدر مانعی برای رشد و ترقی فرزندان است. پدر چنان تصویر میشود که با یک غریبه تفاوتی ندارد و فرزندان کوچکترین احترامی برای وی قائل نیستند. این وضعیت در آثار سینمایی شکل فاجعه بارتری دارد.
با این وجود گهگاه سریالهایی پخش میشوند که پدر را چنان که هست و چنان که باید باشد به تصویر میکشد. نمونه موفق این نوع نگاه به پدر را در سریال «دلدادگان» میبینیم. در این سریال همه کارکترهای پدر در ستایش و تقدیر از مفهوم و جایگاه آن به تصویر کشیدهاند و همه آنها با هر جایگاه اجتماعیای که دارند به معنای واقعی کلمه یک پدر ایرانی هستند.
جدای از همه نقشهایی که از پدر در سریال «دلدادگان» میبینیم، نقش «مالک» با بازی درخشان «مسعود رایگان» تصویر سازی بینظیری از پدر است که نه به دام افراط افتاده نه تفریط. مالک نه به مدد پول و ثروت و نه به مدد قلدرمآبی و نه کمک گرفتن از آدمهای دیگر، بلکه به سبب دوراندیشی و تعقلش خانوادهاش را مدیریت میکند.
مالک بدون خودرأیی کلام آخر را میزند. بدور از احساسگرایی ابلهانه پای اشتباه فرزندانش میایستد. رابطه پسرانش با او نیز توأم با احترام و حفظ شأن پدر است که این ویژگی در کمتر سریالی رخ داده است. اگر بخواهیم در موضوع ایجاد سبک زندگی زندگی اسلامی ـ ایرانی سریالی را به عنوان شاهد مثال یاد کنیم، قطعا سریال «دلدادگان» در این فضا میگنجد.
با وجودی که ما مالک را در مسجد و هنگام وضو و نماز و ... نمیبینیم با این حال بازی درست مسعود رایگان، کارگردانی حساب شده «منوچهر هادی» و متن قوام یافته «مهدی محمد نژادیان» و «بابک کایدان» کاراکتر مالک را به شخصیتی دینی و قابل باور تبدیل کرده است. مالک به همان اندازه که آیندهنگر است و عاقلانه رفتار میکند به همان اندازه هم اشتباه میکند. او اغلب دچار تردید در تصمیم است و این تردید کردنها یکی از ویژگیهای مهم شخصیت دینی است.
به تصویر کشیده شدن رابطه مالک و مرضیه نیز با وجود اختلاف سلایقی که دارند، نمونه موفقی از یک زوج ایرانی است که مرتب با هم در حال گفتوگو هستند. نکتهای که در اغلب خانوادهها نمیبینیم. به بیان دیگر سریال «دلدادگان» اثری است موفق در تکریم خانواده. خانواده اسلامی خانوادهای است که با همه سختیها و مشکلات و در همه شرایط پای اشتباهات هم بایستند. از هم حمایت و پشیبانی کنند. مسلما چنین خانوادهای کمتر در خطر فروپاشی قرار میگیرند. نکتهای که مالک بر آن تأکید دارد و عمل میکند.
رسانه ملی باید به سمت تولید حداکثری چنین آثاری حرکت کند و ایجاد شرایط مناسب برای نویسندگان و فیلمسازان و پرهیز از نظارتها و اعمال سلیقههای بیمورد راه را برای تولید آثاری این چنینی فراهم کنند. سریال دینی فقط نشان دادن کاراکترهای سطحی و تصنعی از روحانیون و بازاریان مومنی که مدام در راه مسجد و خانه سرگردانند و عبارت و الفاظ مذهبی را تکرار میکنند نیست. همه آثار این چنینی با شکست روبهرو شدهاند و مخاطبان به جای نزدیک شدن به آن شخصیتهای کذایی و درونی شدن مفاهیم دینی در بیننده باعث جدایی بیشتر شدهاند.
«دلدادگان» با همه نقاط ضعف و قوتی که دارد در پرداخت و به تصویر کشیدن یک خانواده اصیل و ارائه الگوی موفق از آن و بخصوص در ساخت شخصیت قابل احترام از پدر موفق عمل کرده است. شخصیت مالک به لحاظ معرفتی و نه ساحت و نشانههای ظاهری میتواند الگویی برای طراحی شخصیت پدر در آثار دیگر تلویزیونی و حتی سینمایی قرار بگیرد.
انتهای پیام/ 161