گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس– رسول شادمانی؛ در تولید و ساخت یک فیلم سینمایی، چنانچه همه اصول و قواعد کار درست انجام شود و به اصطلاح همه چیز حساب شده سرِ جای خود باشد، خروجی آن می‌شود؛ «سرو زیر آب».
باشه آهنگر در «سرو زیر آب» که فیلمنامه اش را همراه با حامد باشه آهنگر به نگارش درآورده است همانند فیلم پیشین خود – ملکه تولید سال 1390 – نگاهی متفاوت به مقوله‌ی جنگ دارد. او برای نگارش و ساخت فیلم «ملکه»، با وجود موفقیت چشمگیر در فستیوال‌های مختلف، از جمله 14 عنوان نامزدی دریافت سیمرغ از سی امین جشنواره فیلم فجر، مورد شماتت و هجمه‌ی بسیاری از منتقدان و اهالی سینما قرار گرفت که وی و فیلمش را متهم به نگاه "ضدجنگ" کردند. باشه آهنگر، اما پس از 7 سال و با «سرو زیر آب» نشان داد که این زاویه نگاه به بستر جنگ را نه به عنوان "ضدجنگ" بلکه در بُعد انسانی و متجلی آن باور دارد.
اساساً، جنگ رخدادی نحص در جوامع انسانی است که چهره‌ای شوم دارد و این مهم بر هیچ کس پوشیده نیست. متاسفانه در زمینه تولیدات سینمای نیمه جان دفاع مقدس، یکی از عمده آسیب‌ها و آفت ها، همین برچسب "ضدجنگ" به برخی آثار و تولیدات این گونه‌ی سینمایی است که از مقطعی باب شد و رواج پیدا کرد. حال اینکه مقصود متفکران این جریال چه بود و مقصدشان کجا، موضوع مفصلی است که در این مجال نمی‌گنجد و در این مقال بسنده می‌کنم به اینکه، ارزشمندترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما در نوع "ضدجنگ" ساخته شده است، ضمن اینکه مفهوم "ضدجنگ" در سینمای دفاع مقدس ما معنا نمی‌شود، چراکه جنگ 8 ساله‌ی مردم ایران اساساً با جنگ‌های متعارف و رایج دنیا، تفاوت ماهوی دارد و آن مقاومت و ایستادگی یک ملت در مقابل تجاوز اهریمن است که به واقع، خود معنای "ضدجنگ" دارد. ما نجنگیدیم که حال به دنبال مقابله با نگاه "ضدجنگ" باشیم بلکه ما براساس ایدئولوژی، تفکر، باور و اعتقادات دینی و ملی در برابر جنگ ایستادگی کردیم.
«سرو زیر آب» درامی انسانی با نگاهی شاعرانه به جنگ و موضوعات پیرامون آن است که در پیکره‌ی خود احترام به معرفت یک ملت واحد، ذیل یک پرچم در دفاع از سرزمین و تمامیت ارزی را فریاد می‌کند. باشه آهنگر با نگاهی جامعه شناسانه، گستره‌ای عظیم به نام ایران را، برخوردار از اقوام و ادیان متعدد و محترم، تحت لوای نام و پرچمی واحد، محور فیلمنامه قرار داده است و به دور از کلیشه‌های رایج در بستری دراماتیک قصه‌ای متفاوت از دفاع مقدس و موضوعات پیرامون آن روایت کرده است. در «سرو زیر آب» حتی اسامی کاراکتر‌ها نیز هوشمندانه و به دور از تکرار انتخاب شده است، به طوری که مخاطب ضمن مواجهه با روایتی متفاوت، نام شخصیت‌هایی همچون چیستا، ماهرو، گودرز، بهرام، جهانگیر، پوشیاس و ... را می‌شنود که شاید تا پیش از این در میان آثار این گونه‌ی سینمایی نشنیده است.
جهانگیر کرامت (با بازی بابک حمیدیان) رزمنده‌ای است که در امور مربوط به تحویل و شناسایی پیکر‌های شهدا و اعزام برای خانواده هایشان فعالیت می‌کند. داستان از جایی آغاز می‌شود که کرامت شک می‌کند که پیکر شهیدی را به اشتباه به خانواده دیگری داده است. او نمی‌تواند آرام بگیرد و از کنار این موضوع گذر کند. ماجرا را به مافوق خود اطلاع می‌دهد و بر این اساس سفری آغاز می‌شود. این سفر بستری است برای تقابل میان دو خانواده‌ی زرتشتی و مسلمان و نگاه آن‌ها به مفهوم شهید و شهادت. منطق روایی حاکم بر فیلمنامه و تعلیق‌های به جا و متعدد، مخاطب را تا انتهای قصه با خود همراه می‌کند.
باشه آهنگر که خود در سکانسی از فیلم برای ایفای نقشی کوتاه و در عین حال معترض نمایان می‌شود، همانند آثار قبلی و خاصه «ملکه» با وسواس بسیار، کارگردانی هوشمندانه و پخته‌ای ارائه کرده است. استفاده از قاب‌های زیبا که نمایانگر گستره‌ی سرزمینی و زیبای ایران زمین است که گرفتار تهاجم شده، چشمان مخاطب را متفاوت از فیلم‌های جنگی – دفاع مقدس – به خود می‌دوزد. لانگ شات های متعدد از مناظر زیبای سرزمینی کهن که مردمان متمدن آن درپی تهاجم اهریمن، لاجرم به دفاع روی آورده‌اند، معناگرا و منطقی خودنمایی می‌کند و نگاه بیننده را نوازش می‌دهد.
ره آورد زاویه‌ی نگاه فیلمبرداری کهنه کار با هدایت کارگردانی باتجربه، سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر است که بر شانه‌ی "علیرضا زرین دست" می‌نشیند. طراحی صحنه‌های بی نقص توسط "بلوندی" کاربلد، کمک شایانی به باورپذیری و ارتباط مخاطب با فیلم کرده است. "بهزاد عبدی" نیز در مواجهه با تیمی منسجم با ساخت موسیقی جذاب به روند و انسجام دراماتیک فیلم کمک شایانی کرده است.
بازیگران فیلم که پیداست حساب شده انتخاب شده‌اند، به خوبی از پس ایفای نقش‌های خود برآمده‌اند که در این میان "مهتاب نصیرپور" در نقش مادر شهید زرتشتی فوق العاده ظاهر شده است.
اما تدوین فیلم تعریفی ندارد و می‌بایست با دقت و ظرافت بیشتری انجام می‌گرفت. حذف برخی پلان‌ها که بودنشان کمکی به روایت داستان نمی‌کند می‌توانست ضمن ارائه‌ی تصویری منسجم، تایم فیلم را نیز که بی اساس طولانی شده است کمتر کند.
فیلم سینمایی «سرو زیر آب» ششمین ساخته‌ی محمدعلی باشه آهنگر به تهیه‌کنندگی سید حامد حسینی از جمله فیلم‌های حاضر در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر بود که مورد استقبال مخاطبان و اهالی سینما قرار گرفت. این فیلم با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری و شهرداری تهران ساخته شد و با حضور در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر در 9 عنوان نامزد دریافت سیمرغ شد که در این میان سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه (عباس بلوندی)، بهترین فیلمبرداری (علیرضا زرین دست) و بهترین فیلم از نگاه ملی (سید حامد حسینی) را از آنِ خود کرد.
انتهای پیام/ 130
