در این نشست که با حضور احسان فولادی فر، نویسنده و تهیه کننده مستندهای «جانشین» و «سیستان» و با اجرای احسان رئیس الساداتی برگزار شد، ابتدا این دو مستند برای حاضران اکران شد.
مستند «جانشین» به موضوع برکناری رضاشاه از سلطنت می پردازد، در شهریور سال 1320 رضاخان توسط متفقین که ایران را اشغال کرده اند از سلطنت خلع می شود. در این فاصله روس ها و انگلیسی ها به دنبال جانشین مناسبی برای رضاخان هستند و پنج نفر را به عنوان کاندیدای اصلی جانشینی بررسی می کنند، این مستند به چگونگی رخداد و سرانجام این وقایع می پردازد.
مستند «سیستان» نیز به داستان تجزیه سیستان از ایران در نیمه سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می پردازد.
پس از اکران این دو مستند، احسان فولادی فر به بیان توضیحاتی پیرامون آن ها پرداخت و در انتها حاضران سؤالات خود را از وی پرسیدند.
نویسنده مستندهای «جانشین» و «سیستان» در ابتدای این جلسه گفت: «جانشین» و «سیستان» قسمت هایی از مجموعه پانزده قسمتی است که به سفارش یکی از معاونت های سیما ساخته شده است، این مجموعه درباره روابط بین روابط ایران و انگلستان است و تاکنون از چند شبکه تلویزیونی پخش شده است.
احسان فولادی فر با بیان اینکه مستندهای تاریخی «سیستان» و «جانشین» در زمره مستندهای بازسازی قرار می گیرند افزود: در این دو مستند سعی کرده ایم از جانبداری پرهیز کنیم و گفتار متن ها به صورت مونوتن خوانده شوند.
وی در خصوص چگونگی انتخاب بازیگران برای ایفای نقش شخصیت ها در این دو مستند نیز گفت: در مواردی که یک شخصیت نیاز به اجرای نقش و بازی داشت از بازیگران حرفه ای تئاتر استفاده کردیم و ایفای نقش در موارد دیگر نیز به عهده بازیگران با تجربه ای بود که کمتر بازی کرده اند.
مستند تاریخی؛ منابع محدود اما پرخرج
احسان فولادی فر در پاسخ به سوال یکی از حضار درباره هزینه تولید مستندهای تاریخی نیز گفت: مستندهای تاریخی که به صورت بازسازی ساخته می شوند خیلی پرهزینه هستند و شاید تفاوت چندانی با تولید یک سریال داستانی الف و ویژه ندارد، چون هر دو در بسیاری از جاها مثل طراحی صحنه و ساخت دکور باورپذیر و احداث کاخ هزینه های نزدیک هم دارند، اما در عمل ردیف بودجه فیلم های مستند بسیار کم تر از فیلم های داستانی است و شما با این بودجه یا نمی توانید کار تولید کنید یا مجبورید کمتر خرج کنید و به هر نحوی شده است صرفه جویی کنید، به همین خاطر ساختن این مستندها خیلی پردردسر و سخت است.
وی در خصوص کیفیت بازسازی این دو مستند نیز گفت: بازسازی این مستندها متناسب با بودجه ای که برای این کار در اختیار داشتیم صورت گرفت به همین خاطر بعضی جاها بازسازی خوب از آب در نیامده است.
فولادی فر در تشریح این نکته خاطرنشان کرد: ممکن است در برخی از کارهای محدود بتوان از قبل با مخاطب درباره نشان دادن واقعیت بست و با آبستره کردن کار و گرفتن نماهای بسته، شب و این قبیل تکنیک ها در هزینه ها صرفه جویی کرد ولی نمی شود در یک اثر ده بار شخصیتی را در یک فضا نشان داد و همه را بسته گرفت.
در ادامه برنامه، مجری از فولادی فر درباره نحوه تهیه فیلم های آرشیوی سوال کرد. وی در پاسخ گفت: اگر در کاری بتوان فیلم های آرشیوی مناسب پیدا کرد. کیفیت آن از حالتی که بازسازی صورت بگیرد بهتر می شود، پیدا کردن فیلم های آرشیوی هم آن قدری که تصور می شود سخت نیست، کمپانی هایی هستند که می توانید فیلم های آرشیوی را در ابعاد کوچک مشاهده و در صورت تمایل خریداری کنید. اگر از ابتدا هزینه های تهیه فیلم های آرشیوی به عنوان جزئی از پروژه تعریف شده باشد مشکلی نخواهید داشت، فقط باید قدری سمج باشید و دنبالشان بچرخید، من همه فیلم های آرشیوی استفاده شده در این مستند را قبلاً هم دیده بودم.
چگونگی اجرای بازسازی در مستندهای تاریخی سؤال دیگری بود که در این نشست از نویسنده مستندهای «جانشین» و «سیستان» پرسیده شد. احسان فولادی فر با بیان اینکه معروف ترین تولید کنندگان مستندهای تاریخی در دنیا، برای بازسازی از صحنه های درخشان و شبیه فیلم های سینمایی استفاده می کنند، اما در برخی از کارها که به بازسازی دقیق نیاز است متناسب با مقطعی از تاریخ که درباره اش فیلم می سازند از دوربین های قدیمی مربوط به آن دوره استفاده می کنند که مستند «آخرین روزهای زمستان» یک نمونه از این کارهاست.
هنوز کم تجربه هستیم
در ادامه نوزدهمین نشست فیلمسازان جوان سینمای انقلاب، شرکت کننده ای از فولادی فر پرسید: چرا تاکنون مخاطبان نتوانسته اند ارتباط خوبی با مستندهای تاریخی داخلی برقرار کنند و مثلاً من مخاطب با دیدن این مستند آن طور که باید نسبت به از دست دادن بخشی از خاک وطنم حساس نمی شوم. تهیه کننده مستند «جانشین» و «سیستان» پاسخ داد: ما وقتی این مستند را روی کاغذ نوشتیم احساس می کردیم که مخاطب می تواند با آن ارتباط برقرار کند اما وقتی کار تولید شد دیدیم آن طور که باید در نیامد، شاید بهتر بود قصه از دست رفتن سیستان را از جای دیگری مثل مشکلات و پیامدهای این جدایی شروع می کردیم.
وی افزود: فکر می کنم یک بخش هم مشکل به این بر می گردد ما هنوز در زمینه تولید مستندهای تاریخی کم تجربه ایم، برخی از مجموعه های موفق دنیا که مستندهای تاریخی تولید می کنند بیش از نیم قرن تجربه در اندوخته هایشان دارند اما در کشور ما مستندهای تاریخی تولید کم ساخته شده است و کسانی هم که در این حوزه کار می کنند همزمان مشغول تولید آثار دیگر نیز هستند و معمولاً به خاطر فاصله ای که بین دو کار تاریخی پیدا می شود نمی توانند آن طور که باید از تجربه هایشان بهره ببرند.
تنگدستی مردم، ره آورد جدایی سیستان
یکی از شرکت کنندگان نشست نیز با اشاره به نامه ناصرالدین شاه به انگلیسی ها درباره جدایی بخش مرغوب سیستان از ایران، از فولادی فر خواست درباره تبعات جدایی سیستان از ایران توضیح دهد. احسان فولادی فرد در پاسخ به سؤال این فرد گفت: یکی از مهم ترین منافعی که قسمت مرغوب سیستان برای ایران داشت کشاورزی بود، طوری که سیستان یکی از قطب های کشاورزی کشور را تشکیل می داد، اما وقتی سیستان از قسمت رود هیرمند از ایران جدا شد آب زمین های کشاورزی سمت ایران از سرچشمه بسته شد و باعث خشکسالی های شدید، از بین رفتن کشاورزی و تنگدستی مردم منطقه شد.
احسان فولادی فر در پایان در خصوص آخرین فعالیت خود نیز گفت این روزها مشغول کار در پروژه ای درباره نخست وزیران کشور از سال 1332 تا پیروزی انقلاب است.
در ادامه تصاویر دیگری از این نشست همراه با خلاصه ای از نشست قبلی نشست فیلمسازان جوان سینمای انقلاب را مشاهده می فرمایید:
انتهای پیام/
