گروه بین‌الملل دفاع پرس: پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ دستاوردهای بزرگی برای ایران و حتی جهان به دست آورد؛ انقلابی که باردیگر ایدئولوژی اسلام را در جهان مطرح کرد و دستاوردهای زیادی را در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی به ارمغان آورد.
مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی در سطح ملی تشکیل نظام سیاسی مبتنی بر دین در دنیای پست‌مدرن است. دستاورد انقلاب اسلامی در سطح منطقه‌ای نیز تشکیل جهان اسلام بود. اما اگر در سطح جهانی از دستاورد این انقلاب نام ببریم، می‌توانیم به شالوده‌شکنی میان دو اردوگاه شرق و غرب، همچنین تشکیل هسته مقاومت در مقابل آن با شعار «نه شرقی و نه غربی» اشاره کرد؛ البته انقلاب اسلامی قبل از آنکه یک انقلاب مقاومتی یا اقتصادی باشد، یک انقلاب فرهنگی و معنوی است.
دستاورد انقلاب اسلامی را در سه سطح ملی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با «جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل منطقه مورد بحث و بررسی قرار داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
دفاع پرس: همانطور که مستحضرید انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 توانست یک نظام سیاسی مبتنی بر دین در دنیای پست‌مدرن تشکیل دهد؛ چراکه در آن زمان قدرت‌های استکباری به دنبال حذف دین و اخلاق از مناسبت‌های اجتماعی بود. به نظر شما این انقلاب در طول این چهل سالی که از عمر پر برکت آن می‌گذرد، چه دستاوردی در این عرصه داشته است؟
قناد باشی: «تشکیل یک نظام سیاسی مبتنی بر دین» که شما به آن اشاره کردید، از زاویه نگرش علوم سیاسی به معنی: برپایی حکومتی مبتنی بر فرهنگ رایج و مورد علاقه مردم و به عبارت صحیح آن، برپایی نظام سیاسی بر بستر فرهنگ ملی است و این دقیقاً همان چیزی است، استعمار غربی طی دویست سال گذشته، به عناوین مختلف از تشکیل آن در ایران و دیگر کشورهای اسلامی جلوگیری کرده بود؛ چنانکه بطور مثال با ایجاد انحراف در مسیر انقلاب مشروطیت، مفاد قوانین اساسی کشورهای اروپایی را به‌نام قانون اساسی نظام مشروطه بر کشور ما حکم‌فرما ساختند و بدین وسیله از برپایی ساختاری سیاسی مبتنی بر فرهنگ خودی و بومی در ایران ممانعت کردند. مثال دیگر کشور هند در آسیا و تانزانیا در آفریقا است که از روی کار آمدن حکومتی با فرهنگ ملی و بومی جلوگیری شد و به صورت پنهان و آشکار از برپایی حکومت‌هایی با اندیشه وارداتی طرفداری شد.
این در حالی است که اگر ملتی بخواهد، حکومتی پایدار و مقاوم در برابر بیگانگان و مدافع حقوق مردم داشته باشد، به ناگزیر باید آن حکومت را بر بستر فرهنگ آن کشور بنا کند و این دقیقاً حرکتی مخالف با اراده وخواست قدرت‌های سلطه‌گر است؛ چراکه آن‌ها حکومت‌های مستقل و قدرتمند را برنمی‌تابند.
نمونه‌ها و مصادیق فراوانی در این خصوص وجود دارد، چنانکه این سیاست در گذشته و در ماجرای روی کارآمدن حکومت‌های چپ در لیبی، عراق و تونس تاثیرگذار بوده و موجبات روی کار آمدن افرادی همانند «قذافی، صدام و بن علی» را فراهم کرده است؛ می‌دانیم که این افراد و تیم همراهشان، هیچ خویشاوندی با فرهنگ کشورهای نامبرده نداشتند و در عرصه عمل بیشترین فشارها و سرکوب‌ها را علیه گروه‌ها و شخصیت‌هایی که منادی فرهنگ خودی و بومی بودند، اعمال می‌کردند.
بدین ترتیب می‌توان گفت که ما در طول این چهل سال توانستیم پایه‌های حکومتی را تثبیت کنیم که قدرت‌های سلطه‌گر، برپایی آن را مانع اجرای سیاست‌های خود می‌دانستند و این یک موفقیت بزرگ نه تنها برای ایران، بلکه برای جهان اسلام تلقی می‌شود.
در واقع یکی از رموز ماندگاری انقلاب و نظام اسلامی در مقابله با هجمه‌های بزرگ سیاسی و تبلیغاتی غرب، همین پیوند و خویشاوندی با فرهنگ اسلامی یعنی فرهنگ خودی و بومی است. طی این چهل سال، قدرت‌های غربی به طور آشکار و پنهان کوشیدند تا زمینه روی کار آمدن دگر اندیشان (افراد و گروه‌های بیگانه از فرهنگ خودی) زمام امور کشور را در دست بگیرند؛ یعنی کسانی را که متفاوت با مردم می‌اندیشند و هیچ پیوند با فرهنگ اسلامی ندارند؛ از طریق تغییر ذائقه مردم در انتخابات در رأس قدرت قرار دهند؛ ولی این کوشش مستمر و بسیار پردامنه آن‌ها با شکست مواجه شده است این در حالی است که کارآمدی این ساختار و این نظام سیاسی به اندازه‌ای بوده است که توانسته است کشور را با وجود موانع بسیار در این چهل سال بسازد.
ما کشوری بودیم با 33 میلیون جمعیت و با 65 درصد روستا نشین، الان این نسبت شده است 81 میلیون جمعیت و 65 درصد شهرنشین و کمتر از 35 درصد روستانشین؛ ولیکن نه تنها از تولید محصولات کشاورزی و دامی کم نشده، بلکه به‌صورت بسیار قابل ملاحظه و به طور شگفت‌انگیزی افزایش یافته است. ما در سال 57 که انقلاب پیروز شد، تنها 97 شهر داشتیم و هم اکنون این تعداد به 1240 شهر افزایش یافته، یعنی بیش از 1100 شهر، به تعداد شهرهای ایران اضافه شده و این مسیری است که برای رسیدن به اهداف توسعه طبیعتاً ما باید از آن عبور می‌کردیم.
دفاع پرس: آیا در طول این چهل سال انقلاب اسلامی توانسته است، این نظام سیاسی را به بلوغ برساند یا به آن جایگاهی می‌خواست برساند؟
قنادباشی: طبیعتا ما تا رسیدن به اهداف نهایی و اعلام شده، فاصله زیادی داریم. البته هیچکس هم مدعی نیست که به جایگاه دلخواه خود رسیده‌ایم؛ هم‌چنانکه هیچکس هم انتظار ندارد که با وجود موانع بیشمار داخلی و خارجی و همچنین وقوع تلاطم‌های بی‌سابقه نظامی، سیاسی و اقتصادی در منطقه، به نتایجی بیش از این دست یافته باشیم. به‌خصوص که در این مدت، اغلب زیر ساخت‌های لازم برای ورود به مراحل عالی توسعه در ایران به وجود آمده است.
می‌دانید که چند ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور همسایه افغانستان با تهاجم نظامی شوروی سابق، اشغال شد و نزدیک به سه میلیون مهاجر افغانستانی به ایران سرازیر شدند و بعد از گذشت یک سال ونیم از پیروزی انقلاب، رژیم بعث عراق به نمایندگی از ارتجاع عربی و با حمایت قدرت سرمایه‌داری پنج استان از استان‌های پرجعیت کشور را اشغال کرد و سیل جنگ‌زدگان، دیگر استان‌های کشور و از جمله تهران را فرا گرفت و در طول هشت سال بیشترین توان اقتصادی کشور در جنگی مصروف شد که برای رهایی از تبعات آن نیز تا سال‌های اخیر نیز تلاش‌های گسترده‌ای را صورت دادیم، البته محدوده حرکت ما فقط در چارچوب مرزهای کشور نبود؛ چراکه بنا به ضرورت‌های امروزی، جهان اسلام را نیز همراه با خودمان به حرکت درآوردیم که ازدریچه نگرش کارشناسی و با هدف تامین منافع ملی، بسیار با اهمیت تلقی می‌شود، در واقع این موضوع خیلی مهم است که ما هیچ‌گاه درهای کشورمان را نبستیم.
ما یک حرکتی را آغاز کردیم که توانست امنیت منطقه را تامین کند. این درحالی است که ما در داخل هم تحولات عمیق و چشم‌گیری را در عرصه‌های همچون عرصه تولیدات کشاورزی، صنعتی و عرصه‌های دیگر همانند آموزشی، عمرانی، علمی و دانشگاهی صورت دادیم که در جای خود و به‌صورتی جداگانه باید به آن‌ها پرداخت. چنانکه بطور مثال در طول این چهل سال از تعداد 150 هزار دانشجوی مشغول به تحصیل در سال 57، به بیش از 4 میلیون دانشجو در سال‌های اخیر رسیده‌ایم. قبل از انقلاب تنها هفت استان کشور دارای دانشگاه بودند؛ اما در حال حاضر در تمام شهرهای کشور دانشگاه‌های متعددی مشغول به کار هستند.
دفاع پرس: همانطور که گفتید انقلاب اسلامی در طول این چهل سال در حوزه‌های علمی، فرهنگی و سیاسی دستاوردهای قابل توجهی داشته است، به نظر شما آیا این انقلاب در حوزه نظامی و دفاعی نیز پیشرفت‌هایی داشته است؟
قنادباشی: ما در عرصه نظامی و دفاعی، چشم‌گیرترین پیشرفت‌ها را داشته‌ایم، چنانکه توانسته‌ایم آنقدر پیشرفت کنیم که به مرز بازدارندگی برسیم. در حال حاضر حدود 15 سال است که در برابر هرگونه حمله خارجی آسیب‌ناپذیریم و این مسئله بسیار حائز اهمیت است. ما در مقابل آمریکا و دیگر قدرت‌های نظامی جهان، سامانه کارآمد و اطمینان بخشی را مرکب از مجموعه‌ای از نیروها به‌وجود آورده‌ایم که آسیب‌ناپذیری ما را در برابر هر هجمه آن‌ها تضمین می‌کند و قدرت بازدارندگی ما را در مقایسه با بسیاری از کشورها به حداکثر افزایش می‌دهد.
البته اگر تجربه دفاع مقدس نبود، ما نمی‌توانستیم به این جایگاه برسیم. هشت سال دفاع مقدس سبب شد که انگیزه‌ها تقویت پیدا کند و ما فهمیدیم با چه دنیای خشنی رو به‌رو هستیم. امام در پیام سوم اسفند سال 1367، 23 بار بهره‌ها و استفاده‌های مختلف ما را از جنگ، مورد اشاره قرار می‌دهند و از جمله تاکید می‌کنند که «ما در جنگ دوست و دشمن خود را و جهان را به‌خوبی شناختیم»، البته در طول جنگ نیز در تولید ادوات مورد نیاز خود گام‌های مهم و حیرت‌انگیزی برداشتیم؛ چنانکه در خنثی‌کردن سلاح‌های شیمیایی خودمان دست به کار شدیم و تجهیزاتی را ساختیم که قادر بود سلاح‌های شیمیایی را خنثی کند.
این امر در زمانی که ما حتی از واردات سیم خاردار به کشورمان معذوریت داشتیم، محقق شد. در حال حاضر هم بیشترین پیشرفت در تولید سلاح‌های مورد نیازمان را داریم. می دانیم یکی از مسائل مهم در دنیای امروز، مسئله پیشرفت در ساخت سلاح‌های روز است. کشورهای صنعتی اغلب اختراعات علمی خودشان را ابتدا در عرصه نظامی پیاده و اجرا می‌کنند و بعد به تدریج این پیشرفت‌ها به عرصه تولیدات مورد نیاز جامعه راه می‌یابد؛ کما اینکه اینترنت و موبایل، ابتدا در ارتش‌های غربی مورد استفاده قرار گرفته است. بر این اساس می‌توان پیش‌بینی کرد که پیشرفت‌های امروز ما در عرصه تولید ادوات نظامی، مقدمه‌ای برای پیشرفت‌های صنعتی در کشور خواهد بود.
ادامه دارد ...
