یاداشت/ مریم مجتهدزاده

زن زیربنایی‌ترین پایه‌های اخلاقی را در یک جامعه رقم می‌زند

امروزه بازشناسى شخصیت حضرت فاطمه (س) از آن جهت اهمیت دارد که ادعا مى‌‌کنیم جبران تحقیر تاریخى زن و نمایش توانمندى و ارزشمندى آنها، در سلوک مردانه و به خود بستن صفات مذکر نیست و باید اوج اقتدار زن را در بازبینى «هویت زنانه» جست.
کد خبر: ۳۳۵۲۵۹
تاریخ انتشار: ۰۹ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۲:۵۴ - 28February 2019

به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، مریم مجتهدزاده رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس به مناسبت سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) یادداشتی اختصاصی را در اختیار خبرگزاری دفاع مقدس قرار داد که در ادامه می‌خوانید.

زنان به عنوان نیمی از پیکره اجتماع نه فقط امروز و در شرایط کنونی بلکه در تمامی ادوار تاریخ ایران‌زمین نقشی تأثیرگذار و تعیین‌کننده داشته‌اند و در تمامی برهه‌های حساس تاریخی شاهد حضور پر صلابت زن مسلمان ایرانی بوده ایم. حضور همیشه در صحنه زن مسلمان ایرانی به تأسی از سبک زندگی حضرت زهرا (س) است؛ حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ نبی، انسان کامل، خلیفۀ خدا روی زمین و دارای عصمت است، بى‌‌شک خلقت حضرت فاطمه (س) پاسخ غیرتمندانه دستگاه آفرینش به تحقیر تاریخى زن و پاسخى جاودانه به چگونگى جریان یافتن زنانگى در متن حیات بشرى است. آفرینش و زندگی حضرت فاطمه (س) این نکته را به اثبات رساند که مى‌‏توان احساسات و انعطاف زنانه را با شعور و درایت حماسى پیوند زد؛ مى ‏توان از محیط خانه منشا تحولات اجتماعى و تاریخى شد؛ مى‏ توان در محراب عبادت با ملک همنوا شد و از آنجا، پاى به مسجد گذاشت و بلاغت را در ادبیات سیاسى و فرهنگى به اوج رساند؛ مى ‏توان اوج اقتدار زنانه را در خضوع به همسر، پرورش فرزند، خانه‏ دارى هدفمند، توجه به علم و معرفت و حضورموثر در مهم‏ ترین عرصه‏ هاى حیات سیاسى و اجتماعى، تعریف کرد و عمر کوتاه زندگى مادى را تا همیشه تاریخ جاودانه ساخت.

زن زیر بنایی‌ترین پایه‌های اخلاقی را در یک جامعه رقم می‌زند

امروزه بازشناسى شخصیت حضرت فاطمه (س) از آن جهت اهمیت دارد که ادعا مى‌‌کنیم جبران تحقیر تاریخى زن و نمایش توانمندى و ارزشمندى آنها، در سلوک مردانه و به خود بستن صفات مذکر نیست و باید اوج اقتدار زن را در بازبینى «هویت زنانه» جست.

شخصیت‌ زهرای‌ اطهر، در ابعاد سیاسی‌ و اجتماعی‌ و جهادی‌، شخصیت‌ ممتاز و برجسته‌ای‌ است؛ به‌ طوری‌ که‌ همه‌ زنان‌ مبارز و انقلابی‌ و برجسته‌ و سیاسی‌ عالم‌ می‌توانند از زندگی‌ کوتاه‌ و پرمغز او درس‌ بگیرند.

این چنین است که داشتن الگویی چون زهرای مرضیه (س) باعث شده است که انقلاب اسلامی ایران از ۱۵ خرداد سال ۴۲ تا ۲۲ بهمن سال ۵۷ وپس از آن نیز با نقش آفرینی تعیین‌کننده زنان همراه باشد. در زمان پهلوی مسیری را که برای توسعه و نوسازی ایران پذیرفته بودند، الگوی ناقصی از غرب بود که تنها در ظواهر تمدن غرب متوقف می ماند. بالطبع زنان نیز در این دوره، بخشی از این الگو محسوب می شدند. به همین سبب در دوران پهلوی الگویی از زن معرفی می گردید که نه کاملاً الهام گرفته از غرب بود و نه نسبتی با جامعه و زنان ایرانی داشت، به همین سبب هیچگاه به توفیقی فراگیر در سطح جامعه دست نیافت. و در درون کشور با مانعی جدی مواجه بود و آن تعالیم دین اسلام بود که نقاط افتراق فراوانی با زن مطلوب الگوی مذکور داشت. به همین سبب از همان آغاز، تعارضی جدَی میان آن و مذهب به وجود آمد که اوج آن واقعه کشف حجاب بود.

مبارزات علیه پهلوی دوم از سال ۴۲ به رهبری امام خمینی آغاز شد؛ مبارزاتی که زنان پا به پای مردان در آن حضور و نقش‌آفرینی داشتند. بازخوانی جریان انقلاب اسلامی و درخشش زنان در به ثمر رسیدن این پیروزی مردمی ما را به تاریخ مبارزه علیه استعمار و استبداد می‌رساند؛ مبارزه‌ای که شاید اصلی‌ترین ریشه‌های آن را در انقلاب مشروطه بتوان جست‌وجو کرد. هر چند پیش از مشروطه نیز لغو قرارداد رژیم با جنبش اجتماعی زنان از توده‌های مردمی تا زنان درباری از قدرت تحلیل و وسعت نگاه زن در تاریخ ایران زمین حکایت دارد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه‌ی ایران تغییرات اساسی و نظام مردمی براساس مبنای اسلامی شکل گرفت که شعارهای اصلی خود را استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی قرار داده بود.

این مسأله باعث دگرگونی عمیق در بسیاری از معیارها و دیدگاه‌ها شد که موضوع زنان نیز از این امر مستثنی نبود؛ در نتیجه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، الگوی جدید از زن در جامعه عرضه شد که کاملاً متفاوت از الگویی بود که در دوره‌ی پهلوی، سعی می‌شد از زن نشان داده شود.

تغییر دیدگاه رایج درباره‌ی حقوق اجتماعی زنان و حضور آنان در اجتماع پس از پیروزی انقلاب اسلامی باعث ایجاد تحولی گسترده در زمینه‌ی حضور اجتماعی زنان شد. امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی نقش زنان در پیروزی انقلاب را اینگونه توصیف می‌کنند: «ما نهضت خودمان را مدیون زن‌ها می‌دانیم.»

در ورای همین نگاه بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران بود که در انقلاب اسلامی ایران بر خلاف انقلاب مشروطه حقوق زنان به رسمیت شناخته شد و در سایه برقراری نظام اسلامی زنان فرصت یافتند تا در جامعه حضوری فعال داشته باشند، در پی همین ارزش‌گذاری امام (ره) به زنان بود که زنان در ایام پس از انقلاب نیز در دوران دفاع مقدس در جایگاه مادر، خواهر و همسر شهدا حماسه آفریدند. در کنار این فداکاری‌ها با حاکمیت ارزش‌های اسلامی و انقلابی شاهد رشد و اعتلای جایگاه زنان هستیم و امروز به برکت انقلاب زن مسلمان ایرانی انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از تعالیم نورانی اسلام، جایگاه و نقشی والا و مهم برای زنان در نظر گرفت است.

در جمهوری اسلامی ایران زنان از یک طرف توانمندی‌های خودشان را در عرصه‌های مختلف اجتماع به اثبات می‌رسانند و از طرف دیگر از فضای خانه و تربیت فرزند و نقش‌های همسری و مادری خود نیز فاصله نمی‌گیرند. این عملکرد نتیجه احترام به آموزه‌های اسلام در مورد اهمیت دادن به خانواده و نقش محوری زن در آن است.

نگاه اسلام، و به تبع آن، مقام معظم رهبری به زن، نگاهی جامع است که هم ارزش‌های الهی و هم منطق انسانی، در آن لحاظ شده است. در نظام مقدس انقلاب اسلامی، جایگاه زن به حدی است که یک روز را به پاس قدردانی از جنس مؤنث به وی اختصاص داده‌اند. نگاه رهبری به زن در روز زن به این صورت است. روز زن، یعنی نگاه درست و مبتنی بر منطق به زنان، که نیمی از جمعیت بشر را تشکیل می‏دهد.

رهبری معتقد هستند، نقش زن در جامعه نقش مادری است. ایشان می‌فرمایند: «هرجا سخن از تضعیف خانواده است، نقش این بخشِ مهم نادیده گرفته شده. هرجا سخن از بی‏اعتنایی به هنر مادری و هنر تربیت فرزند در آغوش پر مهر و محبت مادر است، این نقش نادیده گرفته شده. دنیای غرب این جرم بزرگ را دارد که این نقش را تضعیف کرده و در مواردی نادیده گرفته است. بخشی از بزرگی این گناه به این مربوط است که این حرکت فاجعه‏‌آمیز را با نام «حمایت از زن» انجام می‌‏دهد؛ در حالی‏که این حمایت از زن نیست؛ این خیانت به زن و خیانت به انسان است.»

جمهوری اسلامی ایران به تبعیت از اسلام زنان را به عنوان نیمه فعال جامعه می‌داند و برای رشد و ارتقاء زنان قوانین متعددی را تصویب کرده است. دو دستاورد مهم انقلاب اسلامی برای قشر زنان ایجاد خودباوری و هویت اسلامی است. این دو دستاورد زمینه رشد و تعالی زنان را در جامعه فراهم ساخت و فرصت حضور آنها را در جامعه پررنگ‌تر کرد تا بتوانند به شکل توانمندتری در همه عرصه‌ها قدم بردارند. البته این حرکت‌های متعالی و مثبت باعث تحکیم بنیان خانواده و نقش مادرانه آنها شده است و بعد از انقلاب اسلامی خانواده‌ به عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین نهاد برای رشد و کرامت انسانی همچنین زن در یک خانواده به عنوان عنصری انسان‌ساز معرفی شد.

در حکومت سابق، مردم در تعیین سرنوشت خود نقشی نداشتند و لازم است تا مبانی جمهوری اسلامی در مقایسه با رژیم شاهنشاهی به درستی برای نسل جوان و نوپای ما تشریح و تبیین شود و اسلام به عنوان یک دین کامل و انسان ساز که خواهان فراگیری صلح و دوستی و مهربانی در همه جهان است، برای جوانان معرفی شود و به این مهم پی ببرند که پایه‌های این انقلاب بر این ارزش‌ها استوار شده است. برای نسل جوان باید تبیین شود که برای پیروزی انقلاب و تحقق شعائر و مولفه‌های آن خون‌ها داده‌ایم، مردان و زنان بسیاری به اسارت رفته‌اند، شکنجه شده اند و رنج دوران کشیده اند، مرور گوشه ای از شکنجه‌های جانکاه مرحومه مرضیه حدیدچی (دباغ) مویدی بر سختی‌هایی است که برای انقلاب و شکوفایی آن انجام شده است.

بنابراین وظیفه کنونی ما در عصر حاضر که شاهد تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمن هستیم صد چندان است، زیرا امروزه تسلط بیشتر از طریق جنگ نرم و پارادایم فرهنگی صورت می‌گیرد. هدف نهایی در جنگ نرم مانند جنگ سخت، مهار و فروپاشی یک نظام سیاسی و اجتماعی است، و در واقع، تفاوت عمده‌ی این دو نوع جنگ در روش‌ها و ابزارآلات جنگی مورد استفاده است. در جنگ نرم تلاش می‌شود، با تاثیرگذاری بر باورها و ارزش‌های یک ملت، اندیشه و الگوی اداره کشور که به مثابه‌ی هویت‌دهنده‌ی نظام سیاسی است، به چالش کشیده شود. بنابراین، جنگ نرم به دنبال از پای درآوردن اندیشه و تفکر جامعه است. لذا به نظر می‌رسد، بهترین مدخل ورودی برای آغاز این جنگ، خانواده باشد؛ زیرا خانواده کوچکترین و مهم ترین واحد سازنده اجتماع است و علاوه بر این، خانواده محل اصلی انتقال هنجارهای رفتاری است. از طرفی، محور اصلی و پاشنه آشیل نظام خانواده، زن است. به جرات می‌توان گفت که، زن در ابعاد مختلف زندگی خانوادگی، نقش محوری و بنیادینی را برای کل اعضای خانواده یا همان سلول سازنده جامعه بازی می‌کند؛ به طوریکه می توان در جنگ نرم از وی؛ به عنوان پاشنه آشیلی برای از پای در آوردن کل نظام اجتماعی و سیاسی به طور کامل بهره برد. بنابر مطالب گفته شده به نظر می‌رسد که زن مسلمان ایرانی در معرض جنگ نرم تمام عیاری قرار دارد که در این صورت می بایست آگاهی و ابزارهای لازم را برای این رویارویی و مبارزه در اختیار داشته باشد.

انتهای پیام/ 131

نظر شما
پربیننده ها