به گزارش گروه سایر ر سانه‌های دفاع‌پرس به نقل از اعتماد، آویده علم‌جمیلی در یادداشتی نوشت: در یک سال گذشته اتفاقات بازار نفت و حواشی آن بسیار زیاد بوده است. از سویی تحریم‌های نفتی علیه ایران بازگشت و از سوی دیگر اعضای عضو و غیرعضو اوپک بعد از اعمال تحریم‌ها طی توافقی به کاهش یک میلیون و دویست هزار بشکه‌ای اقدام کردند تا با این کار بتوانند، قیمت‌های نفتی را افزایش دهند. در عین حال میزان افزایش صادرات نفت ایران به کشور‌های آسیایی بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز نشان می‌دهد، آمریکا تاکنون نفت جنگی علیه ایران را باخته و به همین دلیل در تلاش است سیاست جدیدی را برای ادامه فشار بر ایران بیابد. وزارت انرژی آمریکا خبری روی خروجی سایت خود قرار داد که نشان می‌دهد، آمریکا در تلاش است با افزایش صادرات نفتی خود فشار بر ایران را بیشتر کند.
ذخایر استراتژیک آمریکا علیه کاهش نفت ایران در بازار
وزارت انرژی آمریکا از فروش شش میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک خود در ماه مه خبر داد. قرار است این محموله‌ها ماه آینده میلادی به فروش گذاشته شود و خریداران در نیمه اول ماه مه آن را تحویل بگیرند. زمان تحویل محموله‌ها که معادل روزانه ۲۰۰ هزار بشکه است، مصادف با زمان اتمام معافیت‌های تحریمی آمریکا به مشتریان نفتی ایران است. هر چند به فروش رساندن ذخایر استراتژیک نفتی توسط آمریکا در آغاز تحریم‌های نفتی علیه ایران در نوامبر نیز انجام شده بود. در آن زمان این کشور برای جلوگیری از نوسان قیمتی زیاد ۱۱ میلیون بشکه نفت را به فروش رسانده بود.
هر چند فروش ذخایر نفتی استراتژیک آمریکا به دلیل نوسازی تاسیسات ذخایر نفتی و مطابق با لایحه بودجه ۲۰۱۵ بوده است. طبق برنامه این کشور قرار است دو میلیارد دلار از این ذخایر طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ به فروش برسد، اما همزمانی فروش ۱۷ میلیون بشکه نفت با آغاز تحریم‌ها و پایان مهلت معافیت‌های نفتی به مشتری‌های نفت ایران می‌تواند تا حدودی از عزم این کشور برای کاهش تولید و صادرات نفت ایران پرده بردارد. بر اساس برخی برآورد‌ها آمریکا حدود ۶۲۹ میلیون بشکه ذخایر استراتژیک نفتی دارد.
معافیت تمدید نمی‌شود
برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در بهمن ماه امسال از عدم تمدید معافیت خریداران نفت ایران خبر داده بود.
هوک در مصاحبه با شبکه «ان. اچ. کی» ژاپن که روز سه‌شنبه ۱۶ بهمن منتشر شد از کشور‌های مشتری نفت ایران خواسته است که دیگر از ایران نفت نخرند. صحبت‌های هوک در حالی است که طبق گزارش رویترز، صادرات نفت خام ایران به مشتریان آسیایی در نخستین ماه سال جاری میلادی یعنی ژانویه بعد از آنکه ۲ خریدار نفتی بزرگ این کشور یعنی هند و چین اقدام به کاهش خرید نفت از ایران کردند، روند نزولی به خود گرفت.
از سویی دیگر مجموع صادرات نفت خام ایران به چین، هند، ژاپن و کره جنوبی در مجموع به ۷۱۰ هزار و ۶۹۹ بشکه در روز در ماه ژانویه رسید که در مقایسه با زمان مشابه سال قبل ۴۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. در ماه ژانویه ژاپن اولین محموله نفتی از ایران را بعداز تحریم‌ها بارگیری و در ماه فوریه تحویل گرفت؛ ضمن اینکه کره جنوبی هم واردات نفت از ایران را بعد از چهار ماه وقفه از سر گرفت؛ اما صادرات نفت ایران به این کشور‌ها ۷۵ درصد کمتر از زمان مشابه سال قبل بود.
افزایش صادرات نفت ایران
انتظار می‌رود، صادرات نفت ایران به کشور‌های آسیایی در ماه فوریه با تقریبا ۲ برابر افزایش به ۱.۳۸ میلیون بشکه در روز برسد. همچنین چین بزرگ‌ترین خریدار نفتی ایران در ماه ژانویه روزانه ۳۷۷ هزار و ۳۸ بشکه نفت از ایران خریداری کرد که بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در مقایسه با ماه دسامبر ۲۰۱۸ میلادی کاهش نشان می‌دهد. هند هم در ماه ژانویه روزانه ۲۷۰ هزار و ۵۰۰ بشکه نفت از ایران خریداری کرد که ۳۰۰ هزار بشکه کمتر از مجوز واردات نفت اعطا شده به این کشور توسط آمریکا ست. گفتنی است هم‌اکنون ایران غیر از ترکیه تنها به چین، هند، ژاپن و کره جنوبی نفت صادر می‌کند. تایوان نیز که از آمریکا معافیت گرفته بود فعلا خرید نفت ایران را متوقف کرده است.
اوپک علیه ایران
می‌توان ادعا کرد که انقلاب نفت شیل توانست قدری از قدرت اوپک را کم کند و نه تنها باعث نزدیکی عربستان و روسیه برای به خدمت گرفتن بازار نفت شد بلکه امکان هر گونه توافق گروهی برای کنترل بازار را نیز با مشکل مواجه کرد. بعد از کاهش قیمت نفت، دو کشور روسیه و عربستان برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ به این درک رسیدند که به دست گرفتن بازار نفت و افزایش تولید به بهای پایین آمدن قیمت‌ها نه تنها درآمد‌های نفتی آن‌ها را کاهش می‌دهد بلکه بودجه‌های ملی را نیز با نوسانات زیادی روبه‌رو می‌کند در نتیجه تولید را کاهش دادند تا قیمت‌ها افزایش یابد. اما داستان ابرقدرت‌های انرژی زمانی غیرقابل پیش‌بینی شد که با شروع تحریم‌ها، عربستان و روسیه به درخواست آمریکا برای افزایش تولید و کاهش قیمت‌ها پاسخ داده و سعی در پر کردن جای خالی ایران در بازار نفت کردند. این اقدام علاوه بر اینکه کاهش قیمت‌ها را در پی داشت، بودجه کشور‌های نفتی را نیز با کسری مواجه کرد. از این رو کشور‌های عضو و غیرعضو اوپک برای بار دوم توافقی برای کاهش تولید داشتند. هر چند که این توافق صرفا به دلیل کاهش بیش از اندازه قیمت نفت در بازار بوده، اما ایران توانست با گرفتن معافیت و عدم کاهش تولید از قیمت‌های بالا رفته نفت استفاده کند.
اما نباید از این نکته غافل شد که مناسبات نفتی ابرقدرت‌ها در بازار نفت بعد از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران بیش از پیش پیچیده شده است. توافق دوم کاهش تولید اوپک در ژوئن ۲۰۱۸ و تماس تلفنی پوتین با بن سلمان در ماه گذشته میلادی بیش از پیش این مساله را آشکار می‌کند که روابط دایمی بین قدرت‌های برتر انرژی جهان در هر شرایطی و بنا به منفعت‌های دیپلماسی می‌تواند ایجاد شود با این حال توافق اوپک و غیراوپک بر سر کاهش تولید نفت و معافیت ایران از این توافق می‌تواند تا حدودی صادرات نفت ایران در قالب اوپک را حفظ کند، اما قطعا این موضوع برای بلندمدت پاسخگوی نیاز کشور به درآمد‌های نفتی نخواهد بود.
جهش قیمتی نفت
با وجود تهدید‌های ترامپ و بالا رفتن احتمال عرضه نفت در بازار توسط آمریکا، قیمت نفت خام ۲ درصد جهش کرد. به گزارش رویترز، این جهش قیمتی به دلیل افت غیرمنتظره میزان ذخایر نفت انبار‌های آمریکا و بی‌توجهی اوپک به اظهارات ترامپ و انتقاد او از بالا بودن قیمت‌ها رخ داده است. داده‌های دولتی نشان داد با وجود اینکه پیش‌بینی می‌شد، میزان ذخایر انبار‌های تجاری نفت آمریکا این هفته ۲.۸ میلیون بشکه رشد کنند، میزان این ذخایر با افت ۸.۶ میلیون بشکه‌ای روبه‌رو شد. این میزان کاهش که باعث شد، نوار پنج هفته رشد متوالی میزان ذخایر پاره شود به علت افت واردات خالص به کمترین میزان تاریخی خود ۲.۶ میلیون بشکه در روز بود. علت این امر کاهش تولیدات اوپک و تحریم‌های آمریکا ضد ونزوئلاست.
این در حالی است که وزیر انرژی عربستان سعودی، خالد الفالح در پاسخ به انتقاد ترامپ از اوپک برای آرام بودن و بالا نبردن قیمت‌ها گفت: ما همین حالا هم آرام هستیم. ۲۵ کشور عضو توافق درحال اجرای راهکاری بسیار آهسته و سنجیده هستند. افزایش قیمت نفت به طور کلی کار آمریکا را برای تمدید فشار‌ها بر بازار نفت سخت‌تر می‌کند.
بخش خصوصی، عرضه نفت را در دست می‌گیرد
ششم آبان سال جاری، چراغ عرضه نفت در بورس انرژی روشن شد. هدف از ارایه نفت در بورس انرژی، فروش نفت توسط بخش خصوصی بود تا تحریم‌ها را دور بزنند. از آن زمان تاکنون پنج مرحله نفت در بورس عرضه شده که موفقیتی نسبی داشته است چراکه در دو عرضه، نفت در بورس به فروش نرسید. مهم‌ترین دلیل عدم اقبال، چالش‌های پیش رو خریداران و انتقال پول نفت خریداری شده به کشور بود. با این وجود شرکت ملی نفت با بررسی پیشنهاداتی که از سوی خریداران بالقوه می‌شود، سعی در ادامه روند عرضه نفت در بورس دارد.
ترفند‌های جدید برای دور زدن تحریم‌ها
روند صادرات بعد از تحریم‌ها نشان می‌دهد که ایران توانسته به مرور راه‌های دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت را به دست آورد. با وجود تمام تلاش‌های آمریکا برای کاهش تولید و صادرات نفت ایران، اما همچنان مشتری‌های نفتی از ایران خرید می‌کنند. از طرفی با رونق گرفتن بورس انرژی به نظر می‌رسد که می‌توان به فروش نفت هم توسط شرکت ملی و هم توسط بخش خصوصی امیدوار بود. همچنین ایران در تلاش است راه‌هایی را با خریداران نفتی خود ایجاد کند و در این مسیر نیز موفقیت‌هایی را کسب کرده است.
انتهای پیام/ 112
