فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ انقلاب اسلامی ایران با وجود ناملایمات و دشمنی‌هایی که از سر گذارنده علی رغم تحریم‌ها و تهدید‌ها و ضربات پی‌درپی بدخواهان خود، وارد دهه پنجم حیاتش شد.
حضور بی‌نظیر مردم در 22 بهمن 97 ثابت کرد که انقلاب با مردم و مردم با انقلاب همراه هستند. رهبر معظم انقلاب با تقدیر از این پایمردی و پایبندی مردم، بیانیه گام دوم انقلاب را صادر فرمودند که به نوعی نقشه راه سال‌های پیش رو برای پشبرد انقلاب است.
مطالعه، تفحص، تبیین و تشریح این بیانیه مهمترین وظیفه جامعه فرهنگی است تا مسیر پیش رو را با قدرت بیشتر و با گام‌هایی پرصلابت‌تر برداریم. در سلسله یادداشت‌های «گام دوم انقلاب» سعی می‌شود مطالبات رهبر معظم انقلاب با محوریت بیانیه فوق و با نگاه فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد که قسمت ششم آن را در ادامه می‌خوانید.
ویژگی‌های انقلاب
«انقلاب اسلامی ملت ایران، قدرتمند اما مهربان و باگذشت و حتی مظلوم بوده است. مرتکب افراط‌ها و چپ‌روی‌هایی که مایه ننگ بسیاری از قیام‌ها و جنبش‌ها است، نشده است. در هیچ معرکه‌ای حتی با آمریکا و صدام، گلوله اول را شلیک نکرده و در همه موارد، پس از حمله دشمن از خود دفاع کرده و البته ضربت متقابل را محکم فرود آورده است. این انقلاب از آغاز تا امروز نه بی‌رحم و خون‌ریز بوده و نه منفعل و مردد. با صراحت و شجاعت در برابر زورگویان و گردنکشان ایستاده و از مظلومان و مستضعفان دفاع کرده است. این جوانمردی و مروت انقلابی، این صداقت و صراحت و اقتدار، این دامنه عمل جهانی و منطقه‌ای در کنار مظلومان جهان، مایه سربلندی ایران و ایرانی است، و همواره چنین باد.»
انقلابی بدون انفعال
در این فراز از بیانیه گام دوم انقلاب، مقام معظم رهبری ویژگی‌ها و خصایص انقلاب اسلامی ایران بیان فرموده و قدرتمندی، مظلومیت، دفاع با تمام وجود، عدم انفعال، شجاعت، اقتدار و حمایت از مظلومان جهان را از جمله این ویژگی‌ها می‌دانند. در میان موارد یاد شده، «عدم انفعال» نسبت به موارد دیگر از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر انقلاب در همه این 40 سال منفعلانه عمل می‌کرد، بدون شک نه ویژگی‌هایی دیگر حاصل نمی‌شد و نه از آن نشانی باقی می‌ماند. همین عدم انفعال باعث شده نسل رزمندگان دوران دفاع مقدس از بین نرود و تفکر غالب در سال‌های دفاع مقدس در جبهه مقاومت نیز مطرح باشد. شهدای مدافع حرم شاهد مثالی بی‌بدیل در این خصوص است. همین پویایی است که رویش‌های انقلاب را در پی داشته است. در مقابل نمی‌توان منکر ریزش‌ها شد، اما این ریزش‌ها چنان اندک است که به چشم نمی‌آید.
توضیح این نکته ضروری است که وجود ریزش‌ها به افرادی برمی‌گردد که بنا به هر دلیلی نتوانستند خود را با اهداف انقلاب همراه کنند و برای حفظ آن حاضر نبودند هزینه‌ای بدهند. این افراد، انقلاب را برای خود می‌خواستند و نه خود را برای انقلاب. وجود این افراد نه تنها به انقلاب ضربه‌ای وارد نمی‌کنند که ناخواسته به تحکیم آن نیز کمک کرده‌اند. آنهایی که انقلاب را رها کرده و به دشمنی علیه انقلاب اقدام کرده‌اند مثل آفتی هستند که خود را رسوا کرده‌اند.
دستاوردهای علمی و نظامی در کنار اقتدار سیاسی و تبدیل شدن به قدرت منطقه که به سوی فرامنطقه‌ای شدن نیز در حرکت است از نشانه‌های روشن منفعل نبودن انقلاب است.
مساله مهمی که وجود دارد این است که وضعیت ما در بحث سیاست خارجی، تولید علم و فناوری و تقویت بنیه علمی پژوهشی، پیشرفت نظامی و مانند آن بسیار زیاد است اما با تاسف باید گفت این میزان پیشرفت در بعد فرهنگی چندان دیده نمی‌شود. یا اگر حرکتی حاصل شده قانع کننده نیست. دشمن وقتی می‌بیند نمی‌تواند در بحث نظامی اقدامی علیه نظام صورت دهد یا به ما را در موضع تحریم قرار دهد، بهترین گزینه را حضوری جدی و تمام وقت در جنگ می‌داند، کمااینکه شاهد تهاجم بی‌وقفه غرب در این جبهه هستیم.
در مقابل این جنگ بی‌امان جامعه فرهنگی چه کرده‌اند، از شورای عالی انقلاب فرهنگی تا پایین‌ترین نهادهای وابسته به حوزه فرهنگ چه اقدام موثری برای مقابله با ماشین جنگی غرب که همان کالاهای فرهنگی است انجام داده‌اند. اگر در بحث نظامی به پیشرفته‌ترین سلاح‌های روز دنیا، به اتکای جوانان انقلابی مجهز شده‌ایم، آیا در جبهه جنگ نرم توانسته‌ایم کاری از پیش ببریم؟ پاسخ این سوال را در کلام رهبری (بیانات در دیدار هنرمندان و مسئولان فرهنگی کشور 1373/4/22 ) درمی‌یابیم.
معظم‌له خطاب به جامعه فرهنگی می‌فرمایند: «در عرصه فرهنگ، بنده به معنای واقعى کلمه، احساس نگرانی می‌کنم و حقیقتا دغدغه دارم. این دغدغه از آن دغدغه‌هایی است که آدمی به خاطر آن، گاهی ممکن است نصف شب هم از خواب بیدار شود و به درگاه پروردگار تضرع کند. من چنین دغدغه‌ای دارم. نمی‌شود که به شما نگویم. شما خودتان دست‌اندرکاران مسائل فرهنگی هستید و باید از این دغدغه من خبر داشته باشید. خود من هم آدمی بی‌اطلاع از مسائل فرهنگی نیستم؛ همان‌طور که از مسائل کشور نیز هیچگاه بی‌خبر نبوده‌ام. لذاست که حقیقتا در باب فرهنگ، احساس نگرانى عمیقی دارم. من خدا را شاکرم که حتی برای یک لحظه هم، امید خود را در همین عرصه پردغدغه از دست نداده‌ام.»
با نگاهی به انبوه جشنواره‌های ملی و بین‌المللی و وضعیت نابسامان آثار هنری تولید شده می‌بینیم تعداد آثار خنثی و منفعل و گاها ضد ارزش‌های انقلابی و اسلامی چنان زیاد است که حقیقتا احساس نگرانی ایجاد می‌شود. در جشنواره سی و هفتم فیلم فجر و ایضا سال‌های پیش به ندرت با آثاری مواجه شدیم که مضامین انقلاب را دستمایه خود قرار داده باشند. این انفعال در فضای فرهنگی هر چند مطلق نیست اما به شدت نگران کننده است. انقلاب تنها با ابزار فرهنگی به نسل فردای ما منتقل خواهد شد، نه ابزار نظامی. اگر همین امروز فکری به حال رفتار منفعلانه برخی از هنرمندان و فعالان فرهنگی کشور نشود، شاهد عواقب جبران ناپذیری خواهیم شد که هزینه فراوانی را بر پیکره انقلاب وارد کند.
ادامه دارد ...
