گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس _ رسول حسنی؛ انقلاب اسلامی ایران با وجود ناملایمات و دشمنی‌هایی که از سر گذارنده است و علی‌رغم تحریم‌ها و تهدید‌ها و ضربات پی‌درپی بدخواهان، وارد دهه پنجم حیات خود شد.
حضور بی‌نظیر مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن‌ماه ۹۷ ثابت کرد که انقلاب با مردم و مردم با انقلاب همراه هستند و رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) نیز با تقدیر از این پایمردی و پایبندی مردم، بیانیه گام دوم انقلاب را صادر فرمودند که به نوعی نقشه راه سال‌های پیش رو برای پیشبرد انقلاب است.
مطالعه، تفحص، تبیین و تشریح این بیانیه مهم‌ترین وظیفه جامعه فرهنگی است تا مسیر پیش رو را با قدرت بیشتر و با گام‌هایی پرصلابت‌تر برداریم؛ در سلسله یادداشت‌های «گام دوم انقلاب» سعی می‌شود مطالبات رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) با محوریت بیانیه فوق و با نگاه فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد که بخش سوم از قسمت یازدهم آن را در ادامه می‌خوانید:
اقتدار علمی نتیجه انقلاب اسلامی
رهبر معظم انقلاب در ادامه بیانیه گام دوم انقلاب و برشمردن دستاورد‌های انقلاب اسلامی ایران به شکوفایی علمی، رشد اقتصادی و پیشرفت در حوزه صنعت و فناوری اشاره دارند که نه فقط نسبت به رژیم پهلوی، بلکه نسبت به دهه اول انقلاب رشدی چشمگیر و غیرقابل قیاس دارد.
معظم‌له در خصوص رشد علمی ایران می‌فرمایند: «موتور پیشران کشور در عرصه علم و فناوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی شد که تا اکنون ثمرات بالنده آن روز به روز فراگیرتر می‌شود. هزاران شرکت دانش‌بنیان، هزاران طرح زیرساختی و ضروری برای کشور در حوزه‌های عمران و حمل و نقل و صنعت و نیرو و معدن و سلامت و کشاورزی و آب و غیره، میلیون‌ها تحصیل‌کرده دانشگاهی یا در حال تحصیل، هزاران واحد دانشگاهی در سراسر کشور، ده‌ها طرح بزرگ از قبیل: چرخه سوخت هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، فناوری نانو، زیست‌فناوری و... با رتبه‌های نخستین در کل جهان، شصت برابر شدن صادرات غیرنفتی، نزدیک به ده برابر شدن واحد‌های صنعتی، ده‌ها برابر شدن صنایع از نظر کیفی، تبدیل صنعت مونتاژ به فناوری بومی، برجستگی محسوس در رشته‌های گوناگون مهندسی از جمله در صنایع دفاعی، درخشش در رشته‌های مهم و حساس پزشکی و جایگاه مرجعیت در آن و ده‌ها نمونه دیگر از پیشرفت، محصول آن روحیه و آن حضور و آن احساس جمعی است که انقلاب برای کشور به ارمغان آورد. ایران پیش از انقلاب، در تولید علم و فناوری صفر بود، در صنعت به‌جز مونتاژ و در علم به جز ترجمه هنری نداشت.»
در تایید بیانات مقام معظم رهبری در این خصوص به ۲ حوزه گردشگری سلامت و شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره مختصری خواهد شد.
به گفته دکتر «سعید هاشم‌زاده» رییس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت، «در سال ۱۳۹۶ حدود ۳۰۰ هزار بیمار وارد کشور شده و این رقم در سال ۱۳۹۷ حدود ۲ برابر افزایش پیدا کرده است؛ درمان‌های ناباروری، جراحی‌های زیبایی، زایمان، بیماری‌های قلبی و عروقی، جراحی چشم و جراحی‌های عمومی، ارتوپدی، تشخیص و درمان سرطان، پیوند اعضا، از جمله خدماتی است که بیشترین طرفدار را در بین بیماران بین‌الملل داشته است. چنان‌چه زنجیره گردشگری سلامت در کشور کامل شود، می‌توانیم در منطقه به رتبه اول دست پیدا کنیم؛ اما در حال حاضر در منطقه غرب آسیا یکی از سه کشور پیشرو در این زمینه هستیم.»
در سال ۱۹۹۶ بود که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، اقتصاد دانش‌بنیان را به عنوان اصطلاحی جدید در ادبیات اقتصادی مطرح کرده و آن را به‌عنوان فرآیند تولید، توزیع و استفاده مستقیم از دانش تعریف کرد (OECD, ۱۹۶۶). در اقتصاد دانش‌بنیان نه فقط بخش‌های با فناوری‌های بالا، بلکه تمام بخش‌های اقتصاد، دانش بر می‌شوند.
در اقتصاد دانش‌بنیان، برخلاف آموزه‌های علم اقتصاد کلاسیک که در آن رقابت اصلی بر سر کاهش قیمت‌ها در بازار رقابت کامل است، رقابت اساساً بر سر نوآوری است و اقتصاد‌هایی که از نوآوری به‌عنوان ابزار کلیدی موفقیت یاد می‌شود، سریع‌تر رشد می‌کنند. همچنین شرکت‌هایی که عملکرد مالی قابل توجهی نسبت به رقبا داشتند، شرکت‌هایی بودند که بیشتر نوآور بوده‌اند (Maguire, Kazlauskas, & Weir, ۱۹۹۴)
طی آخرین آمار از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی، در حال حاضر ۲ هزار و ۲۱۹ شرکت دانش‌بنیان وجود دارد که از این تعداد ۱۳۴۸ شرکت نوپا، ۷۲۵ شرکت تولیدکننده کالا و خدمات و ۱۴۶ شرکت صنعتی دارای فعالیت دانش بنیان هستند.
حوزه بیوتکنولوژی یا فناوری زیستی، جزء حوزه‌هایی است که توانسته بیشترین طرح را برای اجرایی شدن داشته باشد و به صورت چشمگیر، فعالیت‌های خود را از ۳۹ سال پیش آغاز کرده است. حاصل فعالیت‌های ۳۰ ساله محققان این حوزه تجاری سازی محصولات دانش بنیان در ۱۵ سال اخیر بوده است. به این ترتیب می‌توان گفت که ۶۱ درصد از شرکت‌های دانش بنیان نوپا، ۳۱ درصد تولیدکننده کالا و خدمات و ۷ درصد از نوع شرکت‌های صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان هستند.
«مصطفی قانعی» دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی درباره توانایی شرکت‌های دانش بنیان در حوزه زیست فناوری می‌گوید: زیست فناوری ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را تامین می‌کند، بنابراین می‌تواند یک اقتصاد بزرگ را در کشور رقم بزند. حدود ۵۰۰ شرکت دانش بنیان فعال در حوزه زیست فناوری وجود دارد و حداقل هر شرکت یک محصول زیستی تولید می‌کنند که می‌توان گفت: اگر فقط به این شرکت‌ها اکتفا کنیم حداقل پانصد محصول در این حوزه در کشور به تولید می‌رسد.
طبق آخرین آمار، بیش از ۲۸۰ شرکت دانش بنیان در کشور وجود دارند که توانسته‌اند محصولات دانش بنیان خود را به تولید انبوه برسانند و از حاصل فروش محصولاتشان، گردش مالی بیش از یک میلیاردی در سال داشته باشند.
این ۲ مورد تنها بخشی از دستاورد‌های جوانان انقلابی در حوزه علم و فناوری است که پرداختن به همه موارد دستاورد‌ها نیازمند تحقیق و پژوهشی مفصل است که در حوصله این یادداشت نمی‌گنجد. مختصر اینکه بخش علم و فناوری فرصتی مهم و ظرفیت و استعدادی بالا در زمینه رشد اقتصاد خواهد داشت. جوانان سخت کوش و مستعدی در این حوزه مشغول فعالیت هستند که نیازمند حمایت دستگاه‌های دولتی هستند تا شاهد بروز توانمندی‌های آنان در این زمنیه‌های مرتبط باشیم.
ادامه دارد...
