ضرر ترکیه و هند از تحریم‌های آمریکا علیه ایران

به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس به نقل از دیپلماسی ایرانی، دولت ترامپ در ادامه رویکرد اعمال فشار حداکثری علیه ایران، از تجدید معافیت مشتری‌های نفتی این کشور بعد از دو ماه مه خودداری کرده است. در این میان ترکیه و هند بیش از دیگر مشتریان ایران تحت فشار قرار می‌گیرند و انتظار می‌رود که آنکارا مخاطره مواجهه و درگیری با واشنگتن را به جان نخرد و در مقابل، بغداد و مسکو را برای دستیابی به ذخایر نفتی بیشتر تحت فشار بگذارد.

بازار نفت هنوز تصمیم دولت دونالد ترامپ در خودداری از تجدید معافیت مشتریان نفتی ایران از تحریم‌ها را کاملا هضم نکرده، اما از همین حالا مشخص است که جدای از ایران دو کشوری که بیشترین آسیب را از این اقدام ایالات متحده می‌بینند و برای تامین نیاز داخلی به انرژی به مشکل مواجه می‌شوند، ترکیه و هند خواهند بود.

دهلی نو و آنکارا که هر دو برای تامین انرژی مورد نیاز خود به تهران وابسته‌اند، برای بهبود روابط با آن به شدت تلاش کرده‌اند، اما اکنون مجبورند که برای افزایش واردات از دیگر تامین کنندگان موجود آماده شوند و احتمالا به دنبال منابع جدیدی بگردند که امکان جبران نبود محموله‌های نفت خام ایران را برای آن‌ها فراهم آورد. آن‌ها همچنین در حال بررسی روش‌های پرداخت جایگزین برای دور زند سیاست‌های تحریمی فزاینده دولت ترامپ علیه ایران هستند.

ترکیه به طور علنی اعتراض خود را به تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده اعلام کرده که از احتمال خودداری این کشور از عمل به آن‌ها حکایت دارد؛ اما هند رویکردی سازگارتر اتخاذ کرده است. در ماه نوامبر دولت ترامپ در اقدامی غیرمنتظره پس از اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران، هشت مشتری اصلی نفت این کشور را به مدت شش ماه از تحریم‌ها معاف کرد. بدین ترتیب، این مشتریان می‌توانستند به خرید نفت از ایران در حجم کمتر ادامه دهند و بسیاری تصور می‌کردند که در ماه مه هم تجدید این معافیت‌ها را شاهد باشند.

سه تا از مشتریان نفتی ایران یعنی یونان، ایتالیا و تایوان تصمیم گرفتند از معافیت‌ها استفاده نکنند و به خرید نفت از ایران پایان دهند. چین، هند، ترکیه، ژاپن و کره جنوبی از معافیت‌ها استفاده کردند و به دنبال لابی گری برای تمدید معافیت‌ها بودند. بسیاری از این کشور‌ها در پی نگرانی از تغییر سیاست معافیت از تحریم‌های ترامپ در سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ خرید نفت از ایران را افزایش دادند.

پکن در سه ماهه اول سال جاری میلادی روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام از ایران خرید که حدود نیمی از کل صادرات آن بود. چین اصلی‌ترین منتقد تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران به شمار می‌رود و از نظر سیاسی و اقتصادی در موقعیت خوبی برای به چالش کشیدن آمریکا و ادامه خرید از ایران قرار دارد.

پالایشگاه‌های ژاپنی در ماه مارس و در پی پیش بینی قطع احتمالی دسترسی به نفت خام ایران، از ادامه خرید از این کشور دست کشیدند. در میانه سفر شینزو آبه به کاخ سفید در ۲۶ آوریل و دیدار او با رئیس جمهوری دونالد ترامپ هر دو رهبر از تمایل مشترک برای محدود کردن واردات نفت از ایران خبر دادند.

آنکارا مخالفت خود را با تصمیم دولت ترامپ برای پایان دادن به معافیت‌ها از تحریم‌های نفتی اعلام کرده است. مولود چاوش اغلو، وزیر امور خارجه ترکیه روز ۲۲ آوریل در توئیتی نوشت: «ترکیه تحریم‌های یکجانبه و تحریم‌هایی که چگونگی برقراری روابط با همسایگان را دیکته می‌کنند، رد می‌کند.» سال گذشته اقتصاد ترکیه دچار رکود شد، رکودی که افزایش قیمت نفت آن را تشدید کرد. اکنون نیاز به پرداخت مبالغ بیشتر برای جایگزینی بشکه‌های نفت ایران، ترکیه را از نظر مالی بیشتر با مشکل مواجه می‌کند. چاوش اغلو احتمال اینکه ترکیه برای تامین انرژی مورد نیاز خود به عربستان سعودی و امارات متحده عربی رو آورد را رد کرده و گفته که اگرچه نفت ایران ارزان نبوده، اما اختلاف قیمت قابل توجهی بین آن و نفت دو کشور عربی حاشیه خلیج فارس وجود دارد. با توجه به وخامت روابط آنکارا و ریاض در پی قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار مخالف سعودی در کنسولگری استانبول در ماه اکتبر، ترکیه تنها زمانی به دو کشور عربی روی می‌آورد که هیچ چاره دیگری برایش نمانده باشد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پس از سفر ۱۷ ماه آوریل خود به ترکیه اعلام کرد که تهران و آنکارا در تلاش برای مقابله با تحریم‌های آمریکا برای ایجاد یک مکانیسم مالی آماده می‌شوند. ابراهیم کلین، مشاور ریاست جمهوری ترکیه گفته است: «اروپایی‌ها مکانیسم معامله و پرداخت را برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده راه اندازی کرده‌اند... باید دید که ما هم می‌توانیم به یک ساز و کار مشابه دست یابیم یا خیر.» آنکارا احتمالا در صورت مواجهه با فشار‌های بیشتر واشنگتن، به بغداد و مسکو متوصل خواهد شد و مخاطره رویارویی با تحریم‌ها را به جان نخواهد خرید.

دهلی نو به از دست دادن معافیت خرید نفت از تهران نسبتا ملایم پاسخ داده است. وزارت نفت هند اعلام کرده که این کشور برای اطمینان از عرضه مناسب نفت خام در پالایشگاه‌های نفتی هند از ماه مه ۲۰۱۹ به بعد، یک «طرح قوی» دارد. دومین مشتری بزرگ آسیایی نفت ایران در نتیجه اعمال مجدد تحریم‌ها علیه این کشور در ماه نوامبر، واردات خود را به نصف و به حدود ۲۶۰ هزار بشکه کاهش داده است. انتظار می‌رود که پالایشگاه‌های هند برای جایگزین کردن نفت ایران به دیگر اعضای اوپک مانند عربستان سعودی و کویت برآیند و هزینه‌های حمل و نقل بالاتر انتقال نفت از مکزیک و ایالات متحده را متحمل شوند. گزارش‌ها حاکی از آن است که دهلی نو از لحاظ سیاسی انگیزه لازم برای واردات حدود ۱۰۰ هزار بشکه نفت تهران از طریق سیستم پرداخت روپیه همانند آنکه در زمان تحریم‌های دولت اوباما استفاده می‌شد را دارد؛ اما این برنامه ممکن است تحت فشار‌های اعمالی از سوی دولت ترامپ دوام نیاورد.

انتهای پیام/ 112