به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاعپرس، آیتالله خامنهای (مدّظلّهالعالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی که خود از کودکی با قرآن کریم، انس داشتهاند پس از بهرهگیری از معارف این کتاب عزیز در دوران طلبگی، به نشر این گنجینهی گرانبها پرداختند. جلسات تفسیری ایشان در سطوح مختلفی انجام میشد: طلّاب، دانشجویان و عموم مردم.
با آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (قدّسسرّه)، بیان معارف اسلامی رنگوبوی مبارزاتی به خود گرفت و مزدوران رژیم منحوس پهلوی با شناختی که از ویژگی برانگیزانندگی ایشان داشتند، محدودیّتهایی را برای ایشان اِعمال کردند بهگونهای که در سالهای ۴۳ تا ۵۰ شش بار دستگیر شدند.
سالهای 43 تا 50 علاوه بر فعّالیّتهای تبلیغی به صورت منبر و کلاس درس، فعّالیّتهای دیگری نیز توسّط روحانیّون انقلابی و ازجمله آیتالله خامنهای انجام میگردید و آن هم حضور در فضای مکتوب - مانند نشر کتاب و مجلّه – بود. البتّه سبک زندگی امثال ایشان نیز اقتضای این امر را میکرد. زیرا که از سال 43 تا 57 گاه در فرار و زندگی پنهانی و گاه در زندان و تبعید و در همهی این مدّت تحت نظر مزدوران و جاسوسان رژیم بودند.
افزون بر این مطلب باید گفت که در آن زمان گروههای مختلف سیاسی و مبارز، با انتشار کتب و جزوات، سعی در جذب مخاطبان و بویژه جوانان داشتند. فشار دستگاه سفّاک پهلوی نیز اجازه نمیداد که مطالب روشنگرانه از زبان نیروهای انقلاب منتشر شود ازاینرو بود که آیتالله خامنهای به ترجمه آثار اندیشمندان مسلمان جهان عرب روی آوردند. روش هم اینچنین بود که اوّلاً کتابهایی انتخاب میشد که از جهت اصول و نکات، به تفکّرات مبارزاتی و اسلامی معظّمٌله نزدیک بود و ثانیاً در موارد لازم، طعنههای مترجم به دستگاه حکومت وارد میآمد و ثالثاً در مواردی که مطلب مؤلّف صحیح نبود، با درج پاورقی لازم، ذهنیّت مخاطب از آن مطلب پیراسته میگردید.
این اقدام گرچه ظاهر مبارزاتی نداشت، امّا هم مخاطبان و هم مزدوران رژیم میدانستند که در پشت این کار، اهداف دیگری وجود دارد. به همین خاطر بود که برای انتشار برخی از این ترجمهها، فشارهایی بر معظّمٌله وارد گردید. بهطور نمونه میتوان به کتاب «آینده در قلمرو اسلام» که ترجمهی کتاب «المستقبل لهذا الدین» اثر سیّد قطب است، اشاره نمود که بهخاطر آن کتاب، معظّمٌله تحت تعقیب قرار میگیرند و مجبور میشوند به مدّت یکسال زندگی پنهانی داشته باشند و درنهایت در پایان سال 45 شمسی برای سوّمین بار بازداشت و زندانی میشوند.
«سیّد قطب» با ممارستی که با قرآن کریم داشت، به اسلوب قصّهپردازی بسیار زیبا و شگرف این کتاب عزیز پی برد و کتابی با عنوان «التّصویر الفنّی فی القرآن» را منتشر کرد که در آن با ارائهی مثالهایی از آیات قرآن کریم، زیباییهای آن را در برابر چشم مخاطب قرار داد.
بعد از انتشار آن کتاب، به این فکر افتاد که با این هدف، کلّ قرآن را مورد بررسی قرار دهد. بر این اساس بود که کتاب «فی ظلال القرآن» را نگاشت. درواقع میتوان گفت که این کتاب، بیش از آنکه یک کتاب تفسیر باشد، کتابی است که دربارهی نحوهی بیان الهی و زیباییهای لفظی و معنوی قرآن، تناسب آیات با یکدیگر و برخی مصادیق معاصر آیات، بحث میکند.
آیتالله خامنهای در سال ترجمه این اثر را آغاز میکنند و شایان ذکر است که مقداری از آن را در زندانهای ستمشاهی انجام میدهند.
کتاب حاضر، از ابتدای قرآن کریم تا آیه 182 سورهی مبارکه بقره را در بر دارد. معظّمٌله پس از اتمام جلد اوّل ترجمهی کتاب، باخبر میشوند که این کتاب از سوی مرحوم احمد آرام، در حال ترجمه است و لذا از ادامهی ترجمه خودداری میکنند.
قلم مترجم معظّم کتاب، بسیار فاخر و در سبکی مخصوص به خود ایشان است و این مطلب بر زیبایی کتاب میافزاید. به فراخور مطلب، در مواردی پاورقیهایی با امضای مترجم، درج شده است که یا توضیح متن مؤلّف و یا نقد او است.
براساس تقسیمبندی مؤلّف کتاب، مجلّد موجود از 12 بخش تشکیل شده است. در مقدّمه بهطور مبسوطی از قرآن کریم و استفادههایی که از این کتاب میتوان کرد سخن گفته است. پس از مقدّمه در ضمن یک درس، از سورهی حمد، بحث شده است. درس بعدی، بیان ویژگیهای سورهی بقره است و در ادامه با تقسیم آیات همسیاق جز اوّل قرآن کریم در شش درس و تنظیم آیات همداستان جز دوّم در چهار درس کتاب به پایان میرود. علاوه بر این یازده بخش، در ابتدای جز دوّم نیز، توضیحاتی دربارهی مفاد این جز داده شده است.
در چاپ حاضر، متن تصحیح شده و منابع مورد استناد کتاب، تحقیق مجدّد شده و در مواردی نیز منابعی جدید اضافه شده است. همچنین برای بهرهمندی بیشتر مخاطب محترم از محتویات کتاب، تیترهای کنار متنی و نمایههای مختلف در پایان کتاب، درج شده است.
انتهای پیام/ 161