سردار غلامرضا علاماتی رییس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، در خصوص تعریف «تاریخ‌شفاهی» یک روش برای جمع‌آوری و نگه‌داری اطلاعاتی است که در حافظه شاهدان یک رخداد تاریخی بوده، اظهار داشت: روایت‌هایی که از جانب شاهدان عینی اتفاقات هشت سال دفاع مقدس بیان می‌شود را در اصطلاح، «تاریخ‌شفاهی» می‌گوییم که یک نوع سند مسوب می‌شوند.
وی هدف تاریخ شفاهی را جست‌وجوی اطلاعات مستند و شفاهی دانست که به مرور زمان و بخاطر تغییرات در معرض نابودی قرار دارند و گفت: اصل هدف تاریخ شفاهی بازآفرینی گذشته‌های نه چندان دور است؛ تمام رویداد‌های گذشته با مراجعه به بایگانی ذهن بازتعریف می‌شوند که نشان دهنده احساسات، عواطف و هیجانات نسبت به آن مقطع خاص است.
رییس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس تصریح کرد: راوی تاریخ شفاهی ممکن است فوت کند و یا خاطره او به فراموش سپرده شود لذا تاریخ شفاهی به دنبال بازآفرینی تاریخی است و مورخ را به صحنه‌های رخداد‌های واقعی تاریخ جنگ نزدیک می‌کند و این امکان را به او می‌دهد تا با یاری از حافظه افراد بتواند رخداد‌ها را بازآفرینی، بیان و ثبت و ضبط کند تا برای نسل‌های بعد به یادگار بماند.
علاماتی تاکید کرد: تاریخ شفاهی یکی از ابزار‌های مهم برای جمع‌آوری منابع و داده‌های خام است. تاریخ شفاهی مقدمه‌ای بر اسناد مکتوب و رسمی است. یعنی افراد اتفاقات تاریخی را روایت می‌کنند و موجب ایجاد اسناد رسمی می‌شوند و ما چنین نگاهی به تاریخ شفاهی داریم.
وی تدوین تاریخ شفاهی را یکی از وظایف سازمان اسناد دفاع مقدس عنوان کرد و ادامه داد: ما چند ماموریت عمده را در این زمینه پیگیری می‌کنیم که یکی از آن‌ها سیاست‌گذاری برای ثبت و ضبط تاریخ شفاهی تمام ایثارگران دوران دفاع مقدس در تمام سازمان‌ها و دستگاه‌های کشوری و لشکری است. هماهنگی و ایجاد وحدت‌رویه در فعالیت‌های تمام دستگاه‌ها در زمینه تاریخ شفاهی و فرهنگ‌سازی برای ترویج تاریخ شفاهی دفاع مقدس که طی سال‌های گذشته مغفول مانده بود، از جمله فعالیت‌های ماست.
علاماتی به تاکیدات حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) در خصوص تاریخ شفاهی اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره اهمیت تاریخ شفاهی می‌فرمایند که «بخشی از خاطرات جنگ و انقلاب در حافظه‌ها نقش بسته که غبار فراموشی آن‌ها را تهدید می‌کند که فوت این افراد ما را از داشتن این اطلاعات محروم می‌کند لذا باید این خاطرات را از ذهن‌ها خارج و آن‌ها را ماندگار کرد. جریان خاطره نگاری را سرعت ببخشید و الا اینکه فرصت چاپ آن‌ها را نداشته باشید».
رییس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس ادامه داد: صراحتاً رهبری فرمودند: اولویت در تاریخ شفاهی، جمع‌آوری است. ایشان در جایی دیگر فرموده‌اند که «اگر چنانچه شما امروز به جمع‌آوری و افزودن بر سرمایه‌ی خاطرات جنگ رو نیاورید، دشمن میدان را از شما خواهد گرفت؛ این یک خطر است؛ من دارم به شما می‌گویم. جنگ را شما روایت کنید که خودتان در جنگ بوده‌اید؛ اگر شما جنگ را روایت نکردید، دشمن شما، جنگ را روایت خواهد کرد آن‌طور که دلش می‌خواهد» لذا رهبری تاکید ویژه‌ای بر تاریخ شفاهی دارند.
وی به مراسم رونمایی از ۲۵ عنوان کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس اشاره کرد و اظهار داشت: ما در پنجم مرداد ۱۳۹۸ در محل آرشیو ملی ایران مراسم رونمایی از ۲۵ عنوان کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس خواهیم داشت چراکه سازمان اسناد وظایفی دارد و در همین راستا تدوین مجموعه‌های تاریخ شفاهی را هدف‌گذاری کرد و در همین راستا همایش ملی را برگزار کردیم که یکصد عنوان کتاب تاریخ شفاهی را رونمایی کردیم و امروز نیز مفتخریم که در سالروز عملیات مرصاد از ۲۵ عنوان کتاب تاریخ شفاهی رونمایی کنیم.
علاماتی گفت: آثاری که در پنجم مرداد ۱۳۹۸ رونمایی خواهیم کرد به همت ادارات کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در استان‌های قم، تهران، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، یزد، گلستان و مرکزی اتفاق افتاده است که از آن‌ها رونمایی خواهیم کرد تا بتوانیم اطلاعاتی را که از ذهن ایثارگران خارج شده، در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.
رییس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس افزود: این مراسم از ساعت ۹ صبح روز شنبه پنجم مرداد در محل آرشیو ملی رخ خواهد داد و در کنار این مراسم دو مراسم بزرگداشت به مناسبت عملیات مرصاد با روایت‌گری سردار شعبانی و نمایشگاه اسناد مکتوب عملیات مرصاد را خواهیم داشت که روایت عملیات مرصاد از زبان اسناد و تصاویر خواهد بود. در پایان این مراسم از سخنرانی امیر سرتیپ دوم ستاد «محمد فهمیده قاسم‌زاده» جانشین رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استفاده خواهیم کرد.
انتهای پیام/ 121
