تقویت اقتصاد داخلی راهی برای تقویت و گسترش جهانی زبان فارسی

محمدحسین نعمتی شاعر و پژوهشگر ادبی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس در خصوص خطراتی که زبان فارسی را تهدید می‌کنند، اظهار داشت: جامعه فارسی زبان در دنیا یک جامعه محدود است. دامنه نفوذ زبان فارسی در گذشته وسیع بوده به طوری‌که حضور زبان فارسی در دربار کشور‌هایی مثل هند و کتابخانه‌های عظیم فارسی و مقبره‌های شعرای فارسی زبان در این کشور و کشور‌های همسایه نشان از نفوذ زبان فارسی دارد. اما متاسفانه به دلایل مختلف از جمله اقدامات دولت‌های استعماری محدود و محدودتر شده و تبعاتی هم به دنبال داشته، مثلا در تاجیکستان که به زبان فارسی صحبت می‌کنند سال‌ها رسم‌الخط فارسی ممنوع اعلام شد و مردم اگر چه به فارسی صحبت می‌کنند، ولی با رسم الخط فارسی به تدریج بیگانه شدند و این باعث جدا شدن از پیشینه گرانبهای ادبیات فارسی در آن کشور شده است.

وی افزود:‌ اما این، همه تهدیدات علیه زبان فارسی نیست، هجوم زبان بیگانه چه از نظر نحوی و گرامری و چه از نظر حضور اصل کلمات در عبارات و جملات زبان فارسی، یک تهدید جدی است.

نعمتی در ادامه گفت: با توجه به این وضعیت کسانی که به زبان فارسی صحبت می‌کنند در حال محدود شدن است. بیم این می‌رود که زبان فارسی از آنچه که هست بیشتر آسیب ببیند این درحالی است که اهمیت شاهکار‌های زبان فارسی بر کسی پوشیده نیست. باید توجه داشته باشیم زبان فارسی تنها یک زبان نیست، بلکه یک زبان استراتژیک برای مذهب هم بوده، شعر و حکمت و معارف مذهب تشیع و محبت اهل بیت (علیهم‌السلام) به واسطه همین زبان فارسی گسترش و قوام یافته است. با توجه به این ظرایف و پیشینه، باید فکری کرد تا علاوه بر حفظ زبان، به علاقه‌مندان آن نیز افزوده شود.

وی تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل توفیق زبان فارسی تسلط و اقتدار در حوزه سیاسی و فرهنگی و به خصوص اقتصادی است. مهمتر از آن بحث آموزش است که باید جدی گرفته شود. همچنین بحث تولید علم و ایجاد انگیزه در دانشجویان دیگر کشور‌ها برای تحصیل در ایران است که به تقویت زبان فارسی کمک می‌کند.

نعمتی در خصوص تاثیر فضای مجازی بر زبان فارسی گفت: برخلاف عده‌ای که در خصوص وضعیت زبان فارسی در فضای مجازی نگران هستند بنده نگران نیستم. نفس خواندن مطلب به زبان فارسی به این گستردگی قبل از ایجاد فضای مجازی وجود نداشته است. هر چند ممکن است سطح مطالب اوج و فرود داشته باشد، اما نفس دیدن رسم الخط زبان فارسی و مشاهده بصری شکل کلمات آن خارج از بحث محتوا، ارزشمند است. اگر یادتان باشد در اوایلی که ارسال پیامک باب شده بود بحث بر سر این بود که به صورت فارسی تایپ شود یا انگلیسی و حتی دولت با نیم بها کردن تعرفه پیامک فارسی به دنبال تشویق فارسی نویسی بود که خوشبختانه با حضور تلفن‌های هوشمند و نرم‌افزار‌های متعدد و سهولت نوشتن به فارسی مشکل تا حدود زیادی حل شد و امروز کمتر کسی است که جمله فارسی را با الفبای انگلیسی در فضای مجازی منتشر کند. حتی استفاده از علائم نگارشی نیز از سوی کاربران رعایت می‌شود. این باعث شده که سواد نوشتاری مردم نیز بالا برود.

وی ابراز داشت: توده‌های مختلف مردم از اقشار مختلف به واسطه حضور در گروه‌های کاری گرفته تا گروه‌های محدود خانوادگی مقید شده‌اند که با نگارش صحیح کلمات آشنا شوند و فارسی بخوانند و درست هم بنویسند.  توجه داشته باشید که وضعیت را باید با قبل از همه‌گیر شدن فضای مجازی  مقایسه کرد؛ مگر قبل از گسترش فضای مجازی وضعیت چگونه بوده است؟ آیا همه کتاب به دست بوده‌اند در مترو و تاکسی و...؟ حداقل الان حتی دست‌یابی به متن‌های ارزشمند ادبی هم راحت‌تر شده است.

نعمتی در مورد آسیب‌های زبان فارسی بیان داشت: مهمترین آسیب زبان فارسی جایی است که کشور به لحاظ سیاسی، اقتصادی و مراودات با کشور‌های دیگر محدود عمل کند. همه چیز برای یاد گرفتن زبان فارسی علاقه نیست بلکه موارد دیگری هم مطرح است، مثل تجارت و ایجاد بازار‌های کار و... وقتی برای یادگیری زبان هزینه می‌شود باید آن هزینه برگردد.  امروزه شاهد هستیم که خانواده‌ها هزینه زیادی برای آموختن زبان انگلیسی می‌کنند چرا که تصور می‌کنند معادل یا چند برابر آن هزینه به واسطه این توانمندی به آن‌ها بر می‌گردد. در مورد زبان فارسی هم همینطور است، باید بازار کار ایجاد شود. ما نباید تهدیدمحور با زبان فارسی برخورد کنیم بلکه باید آسیب‌های آن را شناسایی و راه‌کار ارائه دهیم مثلا حضور فارسی زبانان می‌تواند در گسترش زبان فارسی کمک زیادی کند. امروزه در شهر‌هایی که ایرانی‌ها رفت و آمد دارند چه شهر‌های مذهبی چه گردشگری و تجاری می‌بینیم که همه اقشار مرتبط، زبان فارسی را آموخته‌اند.

انتهای پیام/ 161