«مرضیه» در جایگاه نقد «هیئت داری» نیست

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ رسانه ملی طبق روال سنوات گذشته خود، یک سریال مناسبتی دیگری را روی آنتن فرستاده که حال هوایی محرم گونه دارد. «مرضیه» داستان زندگی پزشکی به نام مرضیه و همسرش علی ـ که خبرنگار ـ است را روایت می‌کند. علی در خانه پدری‌اش زندگی می‌کند و طبق سنت هر ساله باید خانه‌اش را برای عزاداری ایام محرم آمده کند. در همین قسمت‌های اولیه بازیگران سریال در خصوص طبخ نذری، لزوم برپایی چنین مراسمی و موارد مشابه سخن‌سرایی می‌‌کنند که ابداً به شخصیت‌هایی که بازی می‌کنند ارتباطی ندارد. گویا نویسندگان اثر سعی دارند دغدغه‌های شخصی خود را به هر جبری در دهان بازیگران بگذارند.

این اظهار نظرهای به‌ظاهر عمیق که در روی دیگر خود چیزی ندارد، تزهای روشنفکرانه‌ای است که در ایام مذهبی بسیار می‌شنویم. اسرار بسیاری در برپایی مراسم سوگواری امام حسین (ع) وجود دارد که باید یک به یک مورد تحلیل و تفسیر قرار بگیرد. در این سریال مرتباً تأکید می‌شود که اگر مخارج نذری صرف امور خیریه شود ثمر بیشتری خواهد داشت. در حالی که مخارج این نذری‌ها را غالب با مردم می‌پردازند و شرعا جایز نیست صرف امور دیگری شود. گذشته از این مراسم سوگواری سیدالشهدا (ع) یک وحدت و مشارکت جمعی را شاهد هستیم که در طول سال ابداً اتفاق نمی‌افتد و در خلال آن گره‌های بسیاری از مشکلات گشوده می‌شود.

علی که مثلاً خبرنگار هم هست در نقد کار خود یعنی برپایی هیئت می‌گوید «طرف 1400 سال پیش برای اعتقادش قیام کرده و حالا ما نشسته‌ایم و روضه می‌خوانیم و سینه می‌زنیم. آیا همین کافی است؟» همین‌که نویسنده و کارگردان و بازیگر از لفظ «طرف» برای شخصیتی چون «امام حسین (ع)» صحبت می‌کند به خودی خود اهانت‌آمیز است و اما اصل مسئله نفس ایرادی است که گروه سازنده به لزوم برپایی هیئت وارد می‌کنند. در طول تاریخ زندگی اهل بیت (ع) بعد از شهادت امام حسین (ع) به‌وفور شاهد هستیم که ایشان اهمیت بسیاری برای برگزاری مجالس سوگ‌واری قائل می‌شدند.

مگر امام سجاد (ع)، حضرت زینب (س)، حضرت ام‌کلثوم، حضرت فاطمه صغری (س)، حضرت ام‌البنین (س) بعد از شهادت امام حسین (ع) چه می‌کردند. همچنین امامان معصوم بعد از حادثه کربلا شخصاً مجالس سوگواری برپا می‌کردند و از شاعران دعوت می‌کردند تا در رثای سیدالشهدا ندبه خوانی کنند. در پایان نیز صله‌های قابل توجهی به شاعران اهدا می‌کردند.

سؤال مشخص از سازندگان سریال «مرضیه» این است که این امامان معصوم نمی‌توانستند چنین مخارجی را به نام امام حسین (ع) به نیازمندان بدهند؟ پس چرا برای برپایی مجلس سوگواری امام حسین (ع) این‌قدر هزینه می‌کردند و مردم را به گریه و نوحه‌خوانی ترغیب می‌کردند. عوامل سریال «مرضیه» به‌جای انتقادت بی‌اساس خود بهتر است قدری سیره و روش بزرگان دین در خصوص عزاداری سیدالشهدا (ع) را مطالعه کنند تا بدانند نفس برپایی هیئت و هیئت‌داری حرکت بخش و ثمربخش است.

ثمره برگزاری چنین مراسمی را بارها چشیده‌ایم، از قیام سربدارن تا هشت سال دفاع مقدس نتیجه روضه‌خوانی و نذری دادن و سینه زدن است که این بخش قضیه باید مورد بررسی قرار بگیرد نه اینکه سعی شود القائات و شبهات دیگران درشت‌نمایی شود. هرچند که می‌پذیریم سریال «مرضیه» به دور از هر غرض‌ورزی ساخته و تولید شده است.

انتهای پیام/ 161