به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، پس از آنکه گزارشهای متعدد از جمله گزارش اخیر وبگاه خبری-تحلیلی اسرائیلی «دبکا» نشان داد که احتمال انقلاب راهبردی در سیاست آمریکا در قبال سوریه در منطقه وجود دارد و تلاش برای حذف بشار اسد رئیس جمهوری سوریه از اولویت دولت آمریکا خارج شده است، اکنون گزارشهای متعدد نشان از کنار رفتن این اولویت، این بار، در اتحادیه اروپا دارد.
همزمان با افزایش زمزمهها درباره تقویت هماهنگی امنیتی با ارتش سوریه علیه داعش، به نظر میرسد اروپاییها در نشستهای اخیر خود تغییر سیاست در قبال دمشق را آغاز کردهاند.
طبق اطلاعات ویژهای که به روزنامه الاخبار لبنان رسیده است، برخی از مسئولان بلندپایه اروپایی در نشست اخیر وزرای خارجه این اتحادیه در 11 ماه دسامبر، هیچ تردیدی در گفتن این جمله که تلاش برای کنار زدن بشار اسد «سیاستی اشتباه بود» نکردهاند و تأکید کردهاند که باید این سیاست تغییر کند.
این مسئولان با اشاره به طرح کنونی «استفان دیمیستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، (برای تعلیق درگیری در برخی نقاط سوریه مانند حلب)، تنها راهکار خروج از بحران کنونی سوریه را در این طرح میبینند.
در جلسه دیمیستورا و وزرای خارجه اتحادیه اروپا چه گذشت؟
یک مسئول اروپایی که در نشست 11 دسامبر دیمیستورا و وزرای خارجه اتحادیه اروپا حضور داشت گفت که اصلاح سیاست اروپاییها در قبال سوریه آغاز شده است.
او توضیح داد که نشست مذکور مانند همه جلساتی که اروپاییها مسئلهای حساس را برگزار میکنند، پشت درهای بسته انجام شد. دیمیستورا جدیدترین وضعیت سوریه را در چارچوب منطقهای و بینالمللی بحران سوریه تشریح کرد و گفت که در نظر دارد طرحش را ظرف 3 ماه اجرا کند وگرنه دیگر قدرت اجرای آن را نخواهد داشت.
دیمیستورا به وزرای خارجه اتحادیه اروپا چه گفت؟
آنچه نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه به مسئولان اروپایی در جلسه 11 دسامبر گفت، در این خلاصه میشود که تعلیق درگیری در سوریه باید اول از حلب آغاز شود و آمریکاییها اکنون نرمش بیشتری نشان میدهند و او در صدد است که به عربستان برود و سعودیها را متقاعد به همراهی کند.
خلاصه محورهای سخنان دیمیستورا:
■ طرح تعلیق درگیری در حلب، تنها گزینه موجود است و غیر از آن امیدی نیست. برای همین اروپا باید عملا و نه صرفا با حرف، آن را حمایت کند.
■ بشار اسد که آمادگی کامل خود برای موفقیت این طرح را اعلام کرده، کسی است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه را به قبول این طرح متقاعد کرده و در متقاعد شدن ایران به این طرح نقشی مهم ایفا کرده است. این مسئله خیلی مهم است زیرا روسیه مردد بود زیرا معتقد است که به اقدامات آمریکایی-ناتویی هیچ اعتمادی نیست.
■ با اینکه آمریکاییها در ابتدا در این طرح شک کردند، اما اکنون نرمش بیشتری نشان میدهند و موافقتشان را با موافقت متحدان منطقهایشان که منظورشان البته در درجه نخست، عربستان است، مشروط کردهاند. در هر حال من به ریاض خواهم رفت تا مسئولان سعودی را به سودمند بودن این طرح متقاعد کنم. اگر به موافقت اولیه آنان برسم، تلاشم را در دمشق تکمیل خواهم کرد تا در کوتاهترین زمان کار را آغاز کنیم زیرا وقت تنگ است.
بر اساس این گزارش، اروپاییها از این طرح دیمیستورا حمایت میکنند. آنها معتقدند بعد از زمان استعفای الاخضر الابراهیمی فرستاده سابق سازمان ملل در امور سوریه، باید تلاشهای سیاسی برای حل بحران میان دولت و مخالفان سوریه را حفظ کرد، اول برای اینکه دولت سوریه تکروی نکند و نگوید که فعلا تلاش سیاسی وجود ندارد. دوم برای اینکه به مخالفان که در حال فروپاشی هستند، القاء شود که غرب (اعضای ناتو) هنوز از آنان حمایت میکنند. و سوم اینکه در سایه روابط بحرانی آمریکا و روسیه در خصوص اوکراین، دیگر فرصتی برای ایده دیگر نیست. این بحران اروپاییها را به این نظر رسانده است که مواضع مسکو در حمایت از بشار اسد سرسختانهتر شده است. در نتیجه امیدی به وجود احتمالی برای اعمال فشار بیشتر بر نظام سوریه نیست مگر از طریق متحدش ایران. البته این هم تحولی مهم در بروکسل است.
کینه وزیر خارجه عربستان از بشار اسد
بر اساس این گزارش، ذکر این نکته ضروری است که الاخصر الابراهیمی (فرستاده سابق سازمان ملل در امور سوریه) بارها به اروپاییها گفته بود که استعفای او، خیال دو نفر را آسوده میکند، اول بشار اسد، دوم سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان را. زیرا روابط الابراهیمی با این دو بدتر از بد بود و غالبا تاکید میکرد که «کینه شخصی سعود الفیصل، مانع حل بحران میشود». همچنین همه میدانند که بشار اسد از همان دیدار اول خود با الابراهیمی به نیات وی شک کرد بخصوص اینکه این فرستاده الجزائریالاصل ایده کنارهگیری اسد را مطرح کرد و قصد داشت با فاروق الشرع معاون اول اسد دیدار کند اما اسد مانع او شد و او توانست در نهایت گفتوگویی تلفنی با الشرع انجام دهد و بعدا نیز فاروق الشرع از معاون اولی (و از دولت سوریه) کنار گذاشته شده.
تأثیر ترکیه، ایران، عربستان و روسیه در حل بحران
ترکیه مشکل اصلی است و برای اروپا مایه نگرانی است
■ از نظر اروپاییها، ترکیه مشکل اصلی (حل بحران سوریه) است. برخی مسئولان اروپایی از ناتوانی خود در پیشبینی کردن رفتار ماجراجویانه ترکیه سخن میگویند. برخی دیگر معتقدند که ترکیه اکنون تنها کشوری است که نفوذ پیکارجویان (تروریست) به سوریه را تسهیل میکند و هنوز موضع خودش را در قبال مبارزه با داعش معلوم نکرده و جامعه بینالملل را با اقداماتش تحریک میکند.
اروپاییها بر این اساس، دو گزینه احتمالی را ذکر کردهاند؛ اول، فشار بر ترکیه تا حد هشدار که ممکن است لجاجت (رجب طیب) اردوغان (رئیس جمهوری ترکیه) را افزایش بدهد و سبب شود بیش از پیش به روسیه و ایران نزدیک شود، دوم، تلاش برای جذب و نزدیک شدن به ترکیه و وادار کردنش به التزام به مبارزه با داعش و متوقف کردن نفوذ پیکارجویان (تروریست) خارجی (به سوریه) اما در هر دو حالت موضع ترکیه برای اروپا نگرانکننده خواهد ماند.
ایران کشوری محوری است؛ حتی قبل از توافق هستهای باید با آن مذاکره کرد
■ ایران در بحران سوریه و عراق کشوری محوری شده است. با وجود ملاحظات برخیها، باید با این واقعیت کنار آمد. مانعی نیست که حتی قبل از امضای توافق هستهای با ایران وارد بحث جدی درباره سوریه شد. این در درجه نخست، سبب کسب امتیاز سیاسی از نظام سوریه میشود اما این مسئله در پسزمینه اندیشه اروپاییها، حضور شرکتهای اروپایی در خاک ایران را تقویت خواهد کرد. چهبسا این مسئله نیازی اساسی برای اروپاییها شده است هر چند که فرانسویها ملاحظاتی دارند؛ فرانسویهایی که میتوان آنان را از طریق روابطشان با ریاض و اصرارشان بر عصبانی نکردن اسرائیل درک کرد.
حل بحران بدون عربستان امکان ندارد چون با اکثر مخالفان اسد در اتباط است
■ نمیتوان بدون عربستان به حل جدی یا راهکار موقت برای حل بحران سوریه فکر کرد، زیرا با بیشتر مخالفان بشار اسد در ارتباط است. مهم، آسوده کردن خیال سعودیهاست مبنی بر اینکه هدف تلاشهای اروپا بازسازی نظام سوریه نیست. دیمیستورا تشریح کرد که فضای کلی در عربستان، از طرح او استقابل کرده است حال آنکه وزیر خارجه اسپانیا بروشنی گفت که ریاض با طرح موافق است و به سود فرانسه است که از لحن انتقاد خود از طرح بکاهد زیرا به نظر میرسد که پاریس افراطیتر از ریاض (عربستان) شده است و این اصلا قابل فهم نیست. حتی وزیر خارجه اسپانیا پا را از این فراتر گذاشت و پیشنهاد برگزاری اجلاسی برای سوریه در کشورش را ارائه کرد چرا که ممکن است این پیشنهاد مقبول همه باشد.
انتهای پیام/ک.ف
