به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، «حسین مسافر آستانه» از بازیگران، کارگردانان و مدیران حوزه تئاتر است که در سال 1389 نمایش «تمام صبح‌های زمین» را صحنه برده بود. وی بعد از 9 سال بار دیگر در کسوت کارگردان با نمایش «برگشتن» به صحنه تئاتر آمده است.
«برگشتن» با مضمونی دفاع مقدسی روایت برادر شهیدی به نام عماد است که قرار است بعد از سال‌ها و برای ساخت یک مجتمع تجاری به خرمشهر برگردد و در این مسیر با مشکلات متعددی روبه‌رو است. این نمایش تا هشتم آذر با بازی «فرید قبادی»، «شیرین بینا»، «مجید رحمتی»، «علی غابشی»، «فاطمه رادمنش»، «ابتسام بغلانی»، «ماهان عابدی»، «طاها عابدی» و «پونه شاملو» در تماشاخانه چارسو روی صحنه خواهد بود.
در خصوص نمایش «برگشتن»، خبرنگار دفاع‌پرس گفت‌وگویی با «حسین مسافر آستانه» انجام داده است که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:
دفاع‌پرس: نمایشنامه «برگشتن» نسبت به سایر آثار دفاع مقدس متفاوت است و می‌توان گفت اثر قابل تأملی است چگونه متقاعد شدید این متن را برای کارگردانی انتخاب کنید؟
من مدت زیادی بود که کارگردانی نمی‌کردم و دلایل مختلفی هم داشت. یکی از دلایل این امر این بود که متن مطلوبی که زمان بگذارم و به‌عنوان یک اثر فرهنگی پیدا نمی‌کردم. مدتی پیش «خیرالله تقیانی‌پور» نویسنده «برگشتن» چند متن به من داد تا یکی از آنها را کار کنم. من بعد از مطالعه متن‌ها «برگشتن» را انتخاب کردم تا آن را روی صحنه ببرم. البته بعد از مطالعه چندباره «برگشتن» با اجازه تقیانی‌پور دخل و تصرف‌هایی در متن انجام دادم و متن را به این شکلی که روی صحنه است، آماده کردم. متن اصلی کاملاً رئالیستی نوشته شده بود؛ اما به دلیل اینکه در این نمایشنامه خانواده‌های شهدا با یک نگاه تازه و غیرشعاری دیده می‌شدند و همچنین درباره موضوع خرمشهر که به‌شخصه به آن تعصب خاصی دارم، صحبت شده بود، حال و هوای آن را تغییر دادم. بعد از آماده شدن و تمرین با گروه خوبی که در این کار به من پیوستند کار دراماتورژی را شروع کردیم و بعد از تمرین‌های مکرر به این فرم از نمایش رسیدیم.
دفاع‌پرس، یکی از ویژگی‌های نمایش «برگشتن» این است که برادر شهید محور و مرکز داستان است و داستان خانواده شهید را مشاهده می‌کنیم. آیا در متن اصلی هم این چنین بود یا شما تصمیم گرفتید آن را به این صورت تغییر دهید؟
ما سعی کردیم قصه اصلی را حفظ کنیم؛ اما کمی زمان را تغییر دادیم و عنصر خیال و ابهام را به آن اضافه کردیم تا مخاطب را به درون متن ببریم؛ البته یکی از تغییراتی که در متن ایجاد کردیم، روایت داستان سه مادر شهیدی بود که در بخش‌هایی از نمایش داستان زندگی آن را می‌بینیم.
دفاع‌پرس: در «برگشتن» بازی‌های یک‌دست و روانی را می‌بینیم و نمی‌توانیم بگوییم کدام بازیگر بهتر ظاهر شده است؛ این یکنواختی در کار چطور حاصل شد؟
یکی از اصلی‌ترین وظایف کارگردان هماهنگی بین اجزای نمایش است، چه در بخش موسیقی و طراحی صحنه و چه در بخش رهبری بازیگران و رسیدن به جنس بازی‌ها سعی کردیم خیلی جدی به این قضیه نگاه کنیم. همه تلاش ما این بود که روی این مسائل وقت بگذاریم و با همه توان به آن بپردازیم و از عهده کار برآییم. من به‌عنوان کارگردان ابداً نمی‌خواستم چیزی را به حال خودش رها کنم.
دفاع‌پرس: این ابهامی که اشاره کردید در داستان ایجاد شده است، به نحوی در طراحی صحنه و لباس نیز می‌بینیم و فضای تیره‌ای که در صحنه وجود دارد آن را تشدید کرده است. چگونه به این فرم در طراحی صحنه رسیدید؟
بعد از اینکه متن بارها خوانده شد و دخل و تصرف‌هایی در آن صورت گرفت، بارها و بارها آن را با دوستان مورد بررسی قرار دادیم. «منوچهر شجاع» به‌عنوان طراح صحنه کار در لحظه لحظه تمرین با ما همراه بود و سعی ما این بود که همه اجزای نمایش را با هم پیش ببریم؛ طبعا نگاهی که در اثر وجود دارد به طراح صحنه هم منتقل شده است؛ البته طراح صحنه هم آورده‌هایی داشت که در نمایش مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت آنچه مد نظر ما بود، اتفاق افتاد. همه سعی ما این بود که اثر را با کمترین دست‌افزار و به‌صورت مینی‌مالیستی و استرلیزه روی صحنه ببریم.
دفاع‌پرس: عنوان «برگشتن» واجد بار معنایی متفاوتی است و با توجه به مفهومی که به مخاطب منتقل می‌شود، می‌توان برداشت‌های متفاوتی ارائه داد؛ راجع به‌عنوان نمایشنامه کمی توضیح دهید؟
عنوان اصلی نمایشنامه «پیدا و پنهان» بود، پیدا آن چیزی است که ما در ظاهر می‌بینیم و پنهان یعنی بخش معنوی مغفول مانده‌ای است که در جامعه دیده نمی‌شود. بخش پنهان در جامعه را در برگشتن تعریف کردیم؛ چراکه در طول نمایش بحث برگشتن مطرح است. این برگشتن هم «برگشتن پیکر شهدا» و هم برگشتن شخصیت اصلی نمایش به خرمشهر است و مهم‌تر از آن برگشتن مردم به خودشان است.
دفاع‌پرس: آیا برنامه‌ای برای شرکت در جشنواره تئاتر فجر دارید؟
فعلاً مشخص نیست، باید دید دوستان در دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر چه تصمیمی می‌گیرند؛ البته نمایش «برگشتن» به لحاظ تقویمی و تاریخی با فراخوانی که جشنواره داده بود، چندان هماهنگ نیست؛ اما راه‌کارهایی وجود دارد تا این نمایش در جشنواره سی و هشتمین تئاتر فجر حضور پیدا کند.
انتهای پیام/ 161
