به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، پس از صدور فرمان امام (ره) مبنی بر تشکیل بسیج مردمی، همان ماه اول حدود یک‌میلیون نفر به ستاد بسیج در مساجد و مدارس و ادارات مراجعه کردند تا آموزش ببینند و سازمان‌دهی شوند. چون یکی از هدف‌های اولیه بسیج تشکیل نیرویی مردمی و مسلح برای مقابله با اقدام نظامی کشور‌هایی نظیر آمریکا برای شکست انقلاب و بازگرداندن احتمالی شاه بود. اگرچه هیچ کشوری جرأت چنین اقدامی را نیافت، اما با حمله عراق به ایران در شهریور ۵۹ روشن‌بینی امام خمینی (ره) بر همگان آشکار شد. آن روز‌ها ایران ارتش منظم نداشت، اما غم هم نداشت؛ مردم بودند و بسیج بود. با شروع جنگ، بسیجی‌ها از شهر‌ها و روستا‌های سراسر ایران به جبهه‌ها اعزام می‌شدند؛ دوره آموزش نظامی‌شان کوتاه بود، اما داستان شجاعت و اخلاص‌شان بلند بود. جنگ که شروع شد داستان حماسی بسیج در ایران آغاز شد.
گردان‌هایی که لشکر شدند
از همان هفته اول شروع جنگ، بسیج بازوی اجرایی ستاد امنیت تهران شد؛ هر شب ۲۰ هزار نیروی آماده‌باش داشت در پایگاه‌های بسیج، از مراکز حساس امنیتی و اقتصادی حفاظت می‌کرد و برای تأمین امنیت و جلوگیری از خرابکاری با کمیته‌های انقلاب اسلامی همکاری داشت. اعزام نیرو به جبهه‌ها نیز ادامه داشت و شده بود مهم‌ترین کار بسیج؛ در سراسر ایران جوانانی بودند که با نام بسیجی می‌شتافتند برای دفاع از کشورشان. نامش هم «سازمان بسیج ملی» بود. دی سال ۵۹ با تصویب مجلس تشکیلات بسیج به‌طور قانونی رسمیت یافت و پس‌ازآن زیرمجموعه‌ای از سپاه تلقی می‌شد. تا مدت‌ها پراکندگی در فعالیت‌های بسیج زیاد بود و کار‌ها خودجوش و بدون هماهنگی انجام می‌شد؛ حتی اعزام به جبهه‌ها. اما از سال ۶۰ ساختار و تشکیلات بسیج حالت منسجم‌تری به خود گرفت و دستاورد‌ها آشکار شد.
سال ۶۰ بسیج عشایری و روستایی و دانش‌آموزی و شهری و کارگری و... شکل‌گرفته بود. اعزام نیرو به جبهه‌ها نیز منظم‌تر شده بود. درواقع از اوایل سال ۶۰ بسیجی‌ها دیگر در مناطق جنگی گروه‌هایی پراکنده نبودند؛ گردان‌هایی بزرگ بودند. سال بعد لشکر شده بودند بسیجی‌ها.
بزرگ‌ترین عملیات دفاع مقدس
فروردین سال ۶۱ عملیات مشترکی با حضور نیرو‌های ارتش و سپاه شکل گرفت که به آزادسازی بخش‌هایی از خاک خوزستان منجر شد. عملیات «فتح المبین» که اغلب رزمندگانش بسیجی‌ها بودند زمینه‌ساز اتفاقی بزرگ شد؛ اتفاقی که در عملیات «بیت‌المقدس» رخ داد: خرمشهر آزاد شد. با این عملیات ۳ هفته‌ای که ۱۳۰ هزار رزمنده ایرانی در آن شرکت داشتند و بزرگ‌ترین عملیات نظامی ایران در دفاع مقدس محسوب می‌شود هویت بسیج به‌عنوان یک نیروی دفاعی تثبیت شد. بسیجی‌ها فتحی بزرگ به ارمغان آورده بودند برای ایران.
تیرماه همان سال اساسنامه سپاه در مجلس تصویب شد و در آن اساسنامه، بسیج بخشی رسمی از سپاه بود. از همان موقع ناحیه‌های مقاومت بسیج در شهرستان‌ها شکل گرفت تا پایگاه‌های مقاومت بسیج در شهر‌ها و روستا‌ها زیر نظر آن ناحیه مقاومت فعالیت کند. این‌طوری بود که بسیج سازمان‌دهی مردمی یافت و نهادی قدرتمند و متکی به مردم در سراسر ایران شد. نامش هم شد: «واحد بسیج مستضعفین».
اعزام ۵۰۰ هزارنفر
با موفقیت‌های بزرگ در جبهه‌ها، استقبال مردمی برای شرکت در جنگ افزایش یافت. بسیج طرح «لبیک یا خمینی» را برای آموزش و سازمان‌دهی رزمندگان اجرا کرد؛ به‌تناوب بیش از ۵۰۰ هزار رزمنده اعزام شدند و نتیجه آنکه اعزام به جبهه‌ها تا سال ۶۲ به اوج خود رسید.
پشت جبهه هم بسیجی‌ها فعال بودند برای تدارکات و پشتیبانی. در کار مملکت نیز اگر نبودند کار پیش نمی‌رفت؛ اهل تلاش بودند و حمایت از مردم و دفاع از انقلاب. دهه ۶۰ بسیج یک «فرهنگ» شد در ایران؛ فرهنگ خدمت.
اعزام سپاه محمد (ص)
تا سال ۶۵ بسیج بیش از ۲۱ هزار پایگاه در سراسر ایران داشت و توانست کاری مهم و بسیار تأثیرگذار انجام دهد؛ اعزام ۱۰۰ هزارنفری سپاه محمد (ص). سپاه بزرگی از بسیجیان که جبهه‌ها را پر کردند و پیروزی پشت پیروزی. در تمامی عملیات‌های بزرگ جنگ، بسیجی‌ها بودند و رشادت‌ها کردند تا روزی که جنگ تمام شد؛ عاقبت ۹۲ هزار شهید داشت بسیج.
رکن امنیت در جامعه
سال ۶۷ وقتی دفاع مقدس با سرافرازی به پایان رسید برخی به گمان افتادند که وقتی جنگ تمام شده دیگر نیاز به بسیج نداریم! تردید‌هایی وجود داشت، اما درنهایت تکلیف روشن شد؛ بسیج با حمایت امام خمینی (ره) مأموریتی جدید یافت در عرصه فکر و فرهنگ و سازندگی. پیش از آن بسیج اهل جبهه بود و شهادت؛ رکن امنیت در کشور هم بود. پس‌ازآن افق‌های جدیدی برایش گشوده شد و البته در دهه‌های بعدی نیز سیر تحولات به‌گونه‌ای پیش رفت که بسیج علیرغم همه ماموریت‌های جدیدش، همچنان رکن امنیت در جامعه باقی ماند؛ در اغتشاشات و آشوب‌های خیابانی، بسیج در صف اول بود برای دفاع از ایران و مردم ایران.
در سال ۶۹ سازمان‌دهی جدیدی برای بسیج شکل گرفت و نامش شد: «نیروی مقاومت بسیج».
آزمایش بزرگ برای بسیج
دهه ۷۰ برای بسیج با دشواری‌هایی همراه بود؛ تلاش در عرصه‌های جدید. آزمایشی دیگر آغازشده بود و عرصه‌های بزرگ در پیش بود. از اوایل دهه ۷۰ کار با این ایده شروع شد که حالا باید بسیج تلاش کند تا خرابی‌های جنگ را بازسازی کند. آبادانی کشور هم موضوع مهمی بود که از اهداف انقلاب اسلامی محسوب می‌شد، ولی به دلیل بروز جنگ به تأخیر افتاده بود. در سال‌های بعد موضوع فعالیت در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی نیز مطرح شد و قسمت جالبش اینکه وقتی عرصه‌های بیشتری برای کار ایجاد شد استقبال هم از بسیج و کار بسیجی بیشتر شد؛ نسل‌های جدید آمدند و بسیج نیرویی بزرگ‌تر داشت برای خدمت. این بار هم مثل روز‌های جنگ، بسیجی‌ها از گوشه گوشه ایران سر برآوردند و معلوم شد در همه اقشار جامعه گروه‌های بسیاری هستند که بسیجی‌اند؛ ورزشکاران، هنرمندان، دانشجویان، محققان، پزشکان، اساتید دانشگاه‌ها، مهندسان، صنعتگران و...
ریشه‌کنی فلج اطفال؛ یونیسف تشکر کرد
سال ۷۳ بسیج کاری بزرگ کرد؛ اجرای طرح ریشه‌کنی فلج اطفال در کل کشور. طرحی که از دهه ۴۰ شمسی شروع‌شده بود، ولی چون با واکسیناسیون همگانی همراه نبود به نتیجه نمی‌رسید. بسیج وارد میدان شد؛ بیش از ۳۲۰ هزار بسیجی فقط در یک روز حدود ۹ میلیون کودک زیر پنج سال در سراسر ایران را تحت پوشش طرح ملی ریشه‌کنی فلج اطفال قراردادند. بسیجی‌ها در این طرح ۱۷۵ هزار گروه امدادی تشکیل دادند در ۱۶ هزار پایگاه امدادی و فلج اطفال در ایران ریشه‌کن شد. تأثیر کار به‌قدری شگفت‌آور بود که یونیسف نامه‌ای به رئیس‌جمهور ایران نوشت و تشکر کرد.
اردو‌هایی برای آبادانی ایران
باوجود همه دشواری‌ها بسیج در دهه ۷۰ سازمانی تازه یافت؛ مثل همیشه سختی‌ها بودند که مردان اهل کار و ایمان را قوی‌تر کردند. تحولات سیاسی به‌ویژه در دولت اصلاحات چالش‌هایی برای بسیج پدید آورد، اما همواره حمایت رهبری از بسیج بدخواهی‌ها و کینه‌توزی‌ها علیه این نهاد مردمی را باطل کرد. اقدام تأثیرگذار در اواخر دهه ۷۰ نیز سازمان‌دهی بسیج سازندگی بود؛ بسیجی‌ها به اردو‌های جهادی می‌رفتند برای آبادانی و محرومیت‌زدایی.
سازمان‌دهی جدید
در دهه ۸۰ بسیج رشد بیشتری داشت؛ هم ازنظر کیفیت و دامنه فعالیت‌ها هم ازنظر تأثیرگذاری فعالیت‌ها. بسیج همچنان نیروی مهمی برای تأمین امنیت، امور فرهنگی و اجتماعی و همچنین سازندگی و کار جهادی در ایران بود. پویایی بسیج و همگام بودن اولویت‌ها و فعالیت‌هایش با مسائل روز، سازمان‌دهی مجدد آن را ضروری می‌ساخت و ازاین‌رو در سال ۸۸ سازمان‌دهی جدید از راه رسید و نامش شد: «سازمان بسیج مستضعفین». علاوه بر آن ۲۲ قشر مختلف برای سازمان‌دهی اعضا تعیین شد ازجمله، بسیج هنرمندان، مهندسین، کارگری، اصناف، دانشجویی، طلاب و روحانیون، ورزشکاران، جامعه پزشکی، زنان، سازندگی، علمی و پژوهشی و فناوری و...
اعضای بسیج طی این سال‌ها چقدر زیاد شده باشد خوب است؟ نکته جالب اینکه تعداد بسیجی‌ها از زمان پایان جنگ تحمیلی و از ابتدای دهه ۷۰ به‌طور میانگین سالی یک‌میلیون نفر افزایش‌یافته است تا اینکه در سال ۹۵ اعلام شد بسیج ایران ۲۵ میلیون نفری شده است.
آمار‌های حیرت‌آور
دهه ۹۰ را باید دهه شکوفایی علمی و فرهنگی و اجتماعی بسیج نامید. آمار‌های بسیج در همه حوزه‌های فعالیتش حیرت‌آورند. نسل جوان بسیجی‌ها در حوزه‌های دیجیتال، ارتباطات، الکترونیک، علوم رایانه، فضای مجازی و فناوری‌های نوظهور نیز فعال‌شده‌اند و کار کشور را پیش می‌برند. سازندگی و تلاش برای محرومیت‌زدایی هنوز در دستور کار بسیجی‌هاست و اردو‌های جهادی هنوز طرفدارانی دارد از سراسر ایران.
سال ۹۷ بسیج سازندگی ۴۰ هزار پروژه محرومیت‌زدایی در حوزه عمران روستایی، آب‌رسانی و... را آغاز کرد و تابه‌حال ۱۱ هزار پروژه به نتیجه رسیده است. بسیج پیش می‌رود و هر جا لازم باشد نیرویی بزرگ و فزاینده است برای کمک به مردم.
در حادثه سیل سراسری در سال ۹۸ طی چند روز بیش از شش هزار گروه جهادی فرستاد برای امدادرسانی و نجات. بسیج حالا تشکیلاتی منظم و بصیر است با ۱۹۰ هزار پایگاه و حوزه و کانون اقشار مختلف و واحد دانش‌آموزی و... در سراسر ایران. نکته مهم هم اینکه بسیج حالا دیگر فقط یک سازمان نیست؛ یک نوع تفکر و نگرش است. در بسیاری از حوزه‌های اجتماعی و علمی و فرهنگی وقتی می‌خواهند کاری دشوار را پیش ببرند می‌گویند: کار بسیجی‌وار باید کرد. همین فرهنگ و روحیه در حوزه علمی نیز به کمک ایرانی‌ها آمده و حالا بخش عمده پیشرفت‌های کشور در حوزه‌های پزشکی، داروسازی، فناوری نانو، تجهیزات نظامی و... مدیون همین نگرش است.
قرار بود بسیج چه کند؟
بسیج همیشه مردمی بود و منشأ خدمات به مردم باقی ماند. بی‌دلیل نیست که رهبر انقلاب، بسیج را حقیقتی شبیه افسانه‌ها نامید. بسیج قرار بود ارتش ۲۰ میلیونی باشد و شد. قرار بود از ایران دفاع کند و کرد. قرار بود یار مسئولان و یاور مردم باشد برای کار‌های کشور و بود. قرار بود هر جا کاری روی زمین مانده بود آن را بر عهده بگیرد و گرفت. قرار بود تشکیلاتی باشد برای جلوه گری شکوه و اقتدار مردم ایران و بود. خیلی کار‌ها قرار بود انجام دهد و بیش ازآنچه قرار بود، انجام داد. بسیج، کارنامه‌ای دارد به‌اندازه هزاران هزار صفحه از هزاران هزار کتاب. فقط کارنامه خون‌فشانی‌اش در دفاع مقدس هزار هزار کتاب است. داستان بسیج داستان نسل‌هایی است که از راه می‌رسند و مردمی که پیش می‌روند.
منبع: فارس
