به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، اشکان احمدی مستندسازی است که در اولین تجربه حضور در سیزدهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت با ساخت مستند «13 هزار قدم» به موضوع کولبری پرداخته است.
دوربین احمدی با ناصر، پسرجوانی همراه است که در کوه‌های اورامانات مشغول کولبری است. او که در خانواده‌ای روستایی زندگی می‌کند، یکی از انگیزه‌هایش برای این کار کمک به مادر پیرش است که به سرطان مبتلاست. شرایط زندگی او و دوستانش را علیرغم تحصیلات دانشگاهی وادار به کار در شرایط سخت زمستان کرده است، اما همچنان شور زندگی و امید به آینده در آنها ادامه دارد.
«13 هزار قدم» به یک موضوع مهم پرداخته است؛ موضوعی که اهمیت آن همانند موضوع کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه خوزستان، هپکوی اراک و کارگران کوه‌بنان مهم است. نمایش مشکلات کارگری در سینما مستند طرح موضوعی است برای بررسی و پرداختن به مشکلات قشری از جامعه که باید صدای آنها شنیده شود تا مسوولین به آنها بپردازند.
کولبری اگرچه در بین مسوولین و مردم طی سال‌های گذشته به‌عنوان قاچاق تلقی می‌شد اما وقتی رهبر معظم انقلاب اسلامی در بین کارگزاران به موضوع مبارزه با قاچاق می‌پردازند درخصوص کولبران می‌فرمایند «بايد با قاچاقچيان سفت و سخت رفتار كرد. البته منظور از مبارزه با قاچاق كالا، مقابله با كوله برهای ضعيفی كه در برخی مناطق اجناس كوچک را وارد می‌كنند، نيست بلكه منظور قاچاقچيان بزرگی است كه با ده‌ها و صد‌ها كانتينر، اجناس قاچاق، وارد كشور می‌كنند.»
اشکان احمدی کارگردان «13 هزار قدم» درباره علت ساخت این مستند به خبرنگار دفاع پرس گفت: سوژه این مستند موضوع زندگی کولبرهایی است که در منطقه کردستان و مناطق مرزی ایران و عراق فعالیت می‌کنند و اجناسی که ما آن را قاچاق تلقی می‌کنیم را رد و بدل می‌کنند. زندگی خیلی از این آدم‌ها از این راه می‌گذرد؛ به علت نبود فضای فعالیت و کار کافی و شرایط سخت اقتصادی و نبود شرایط کشاورزی و دامداری، شرایط بخشی از مردم را وادار به کولبری می‌کند.
وی درخصوص شخصیت مورد تاکید این مستند عنوان کرد: زندگی یکی از شخصیت‌هایی که مشغول کولبری میباشد که جوانی تحصیل کرده است در این مستند انتخاب شده و او بهانه و مثالی از آدم‌هایی است که در این مسیر کار و فعالیت می‌کنند تا مقدار بیشتری بتوانیم به زندگی کولبرها نزدیک شویم.
کارگردان «13 هزار قدم» به سختیهای همراه‌سازی کولبرها در این مستند اشاره کرد و افزود: آدم‌هایی که مشغول کولبری هستند از اقشار مختلفی هستند. آدم‌های معمولی روستایی تا آدم‌های تحصیل کرده و دانشگاه رفته و مذهبی و معتقد وجود دارند. برخی از تحصیل کرده‌ها به دلیل درک شرایط دانشگاهی و آشنایی با تاثیر و کارکرد رسانه برخورد مناسبی با مستندسازان می‌کنند لذا ناصر در این مستند حاضر شد روبروی دوربین ما قرار گیرد درحالی که بسیاری معتقد بودند به آبروی آنها لطمه‌ای وارد می‌شود. آنها دوست نداشتند تصاویری از آنها در شرایط کولبری دیده شود چراکه فعالیت کولبری آنها بخاطر شرایط سخت اقتصادی و بااجبار صورت می‌گرفت.
احمدی گفت: همراه کردن شخصیت و کاراکتر «ناصر» در این مستند مقداری به‌خاطر شخصیت او به دلیل تحصیلات دانشگاهی و مقدار دیگری به دلیل این بود که خودش فکر می‌کرد بتواند با حضور در این مستند مفید باشد و اگر جامعه از این قشر اطلاعات دقیقی داشته باشد، به‌نفع آنها خواهد بود.
وی عنوان کرد: به‌عنوان یک فیلمساز و کسی که دغدغه اجتماعی داشته باشد ممکن است موضوعات زیادی برای مستندسازی وجود داشته باشد اما اینکه کدام موضوع انتخاب شود باید توجه کرد که اولاً موضوع مدنظر جای پرداخته شدن داشته باشد و سپس فیلمساز شناخت خوبی نسبت به آن موضوع داشته باشد. من چنین شرایطی را داشتم؛ یعنی فکر می‌کردم به کولبرها به‌اندازه کافی پرداخته نشده و باید بیشتر به ابعاد آن پرداخت. دوم اینکه به‌دلیل تعلق من به کردستان و تسلط به زبان کردی و همذات‌پنداری که با آنها دارم، راحت‌تر می‌توانستم ارتباط برقرار کنم چراکه فرهنک و زبان و روابط اجتماعی این آدم‌ها را به‌خوبی می‌شناختم و لذا به‌خودم جسارت دادم که درباره کولبرها فیلم بسازم.
کارگردان «13 هزار قدم» افزود: من در این مستند اشاره‌ای به این ندارم که کولبری قاچاق است یا نه و این موضوع را به مخاطبانی که فیلم را می‌بینند موکل می‌کنم و فکر می‌کنم کارشناسان اقتصاد و مسوولین باید درباره این موضوع صحبت کنند. از نگاه بسیاری از کولبرها، این امر یک فعالیت در راستای قاچاق نیست و معتقدند قاچاق به اجناس ممنوعه‌ای اطلاق می‌شود که مختل نظم عمومی و اجتماعی است و کارشان را قاچاق نمی‌دانند و بسیاری از آنها انسان‌های مومن، معتقد و نمازخوان هستند. آنها معتقدند اجناسی مانند پارچه که وارد کشور می‌کنند به کسی آسیب نمی‌رساند و لذا فکر می‌کنند کارشان اشکالی ندارد و من در این مستند نمی‌خواستم به این موضوع بپردازم.
احمدی بخشی از آسیب‌های مرتبط به کولبری را متوجه ممانعت‌های مرزبانی دانست و ادامه داد: کولبرها مشکلاتی با نیروهای مرزبانی داشته‌اند که من در این فیلم به آن اشاره نمی‌کنم چراکه نگاه من فراتر از این مشکلات بوده است. امکات سقوط بهمن، ریزش کوه، سقوط کولبرها و ... مجموعه خطراتی است که کولبرها را تهدید می‌کند که در این مستند مورد تمرکز قرار نگرفته است اما در این مستند خواستم یک‌بار دیگر حس همذات‌پنداری مخاطب را نسبت به کار این کولبرها به‌وجود آورم. البته به‌دلیل محدودیت‌های فیلم کوتاه، فرصت پرداختن به همه ابعاد موضوع را نداشتم و اولویت‌ها را هدف قرار دادم.
وی به آمار منتشر شده کولبرها در مستند «13 هزار قدم» اشاره کرد و گفت: دستگاه‌های رسمی آمارهایی از تعداد کولبرها منتشر کرده‌اند که در فضای مجازی منتشر شده است و من آماری که نزدیک به واقعیت بود که سرچشمه مطالعاتی داشت را منتشر کردم که حدود 100 هزار نفر در سال اخیر به شغل کولبری مشغول بوده‌اند. در روزهایی دو تا شش هزار نفر در یک منطقه به شغل کولبری مشغول می‌شدند که در مناطق مختلف کردستان و آذربایجان غربی وجود داشته است.
کارگردان «13 هزار قدم» گفت: اینکه در این مستند مکان به‌طور مشخص ذکر نشده است به‌دلیل این بود که شبیه کولبری در منطقه اورامانات در مناطق دیگر کردستان و آذربایجان با حجم متفاوت را شاهدیم. لذا نخواستم جغرافیای مشخصی را نشان دهم تا چنین ذهنیتی ایجاد نشود که‌چرا مناطق دیگر را نشان نداده‌اید.
احمدی به صحبت رهبر معظم انقلاب اسلامی درخصوص کولبرها اشاره کرد و گفت: بیانات رهبری درخصوص کولبرها برای مسوولیتن راهگشا است چراکه آنها باید راه حلی ارائه کنند و به فکر معیشت کولبرها باشند. معتقدیم کوله‌بری یک معضل اجتماعی برآمده از فقر و مشکلات اقتصادی است که باید راه‌حلی برای آن ایجاد کرد اما وظیفه فیلمساز بیشتر از راه‌حل دادن، طرح موضوع است. من به‌عنوان یک هنرمند این پدیده را به مسوولین نشان می‌دهد تا مسوولین راه‌حل ارائه کنند. اگر فیلمساز راه‌حل ارائه کند دچار خطا می‌شود چون اساساً متخصص همه موضوعات نیست. حل مشکلات کولبران را به مصلحان اجتماعی و مسوولین واگذار می‌کنیم و من در مستند «13 هزار قدم» تنها طرح موضوع کرده‌ام.
انتهای پیام/ 121
