ایستگاه پایانی جشنواره «سینماحقیقت» و محجوریت «جایزه شهید آوینی»

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ سیزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» به ایستگاه پایانی خود رسید و کارنامه یک‌ساله مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بسته شد و سال دیگری برای سینمای مستند ایران آغاز شد؛ اما نکته مهم که همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است لزوم بخشی به نام «جایزه شهید آوینی» است که بیش از آنکه ثمربخش باشد، خطرآفرین است. البته ممکن است عبارت «خطرآفرین» کمی اغراق‌آمیز باشد.

حقیقت امر این است که تخصیص بخشی که منحصر به آثار انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و جبهه مقاومت باشد، چه بخواهیم و چه نخواهیم برای این گونه‌ی سینمایی مرزبندی قائل شده‌ایم؛ به طبع مخاطبان «سینماحقیقت» را نیز دسته‌بندی کرده‌ایم. در بخش «جایزه شهید آوینی» این دوره از جشنواره «سینماحقیقت» 29 فیلم به نمایش درآمد که از این تعداد هفت فیلم در بخش مسابقه ملی نیز اکران و مورد داوری گرفت. در این میان آثار مانند «یک درخت و صد گنجشک» بدون هیچ توجیهی در بخش شهید آوینی به نمایش درآمد و در مقابل فیلم «فرزندان شب» با موضوع استفاده ابزاری کودکان در جنگ توسط داعش در این بخش به نمایش درنیامد.

اما مسئله اصلی این نیست. بلکه ابهام در این نکته است که آثار بسیار ضعیف‌تری در بخش مسابقه ملی اکران شدند، حال آنکه برخی آثار مهم نظیر «بیر عالم سوز» وارد گردونه رقابت در بخش مسابقه ملی نشدند. بهتر این بود به‌جای محفلی کردن آثار مرتبط با انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، همه آثار در یک مجموعه واحد مورد داوری قرار بگیرند و در هنگام اختتامیه و اعلام برندگان نهایی جایزه‌ای تحت عنوان شهید آوینی به صاحبان آثار منتخب اعطا شود. شهید آوینی چه در آثار نظری و چه در آثار هنری خود سعی داشت تا تعریفی جامع از هنر انقلابی ارائه دهد.

منظور و هدف غایی آوینی در این کوشش‌ها جذب حداکثری مخاطب بود. وی هیچ‌گاه با نگاهی دسته‌بندی شده به مخاطب نگاه نمی‌کرد. آوینی همچنان که منتقد جدی مجموعه‌هایی چون «جنگ هفته» بود مدافع سرسخت فیلم‌هایی مثل «عروس» به کارگردانی «بهروز افخمی» و «نیاز» به کارگردانی «علیرضا داوودنژاد» نیز بود. حالا چرا این نگاه باز، منتقدانه و سازنده شهید آوینی آن طور که باید، در سیاست‌گذاری جشنواره‌ «سینماحقیقت» دیده نمی‌شود.

مستندهای منتقدانه اجتماعی، محیط زیست، کارآفرینی، تاریخ شفاهی و ... همگی می‌توانند در قاب نگاه و اندیشه آوینی تعریف شوند. به بیان بهتر «سینماحقیقت» می‌تواند و باید بتواند جایگاه گسترش و صدور جهان‌بینی شهید آوینی در جایگاه در حوزه مستند باشد. چنین سیاست‌گذاری پیش‌رونده‌ای به معنای سکون و عدم تنوع موضوع و گونه نبوده و نیست. بلکه به معنای صدور اندیشه شهید آوینی به کشورهای جهان است. حذف عنوان «جایزه شهید آوینی» و بازبینی و داوری آثار این بخش در کنار سایر آثار راه یافته به جشنواره‌ اولین گام در تحقق ایجاد سینمای مستندی است که انتظار می‌رود داشته باشیم.

انتهای پیام/ 161