به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، شاید این سؤال را از خود پرسیده باشید چه فرقی میکند که هویت ما در فضای مجازی مشخص باشد یا نباشد؟ مهم، نظری است که زیر مطلبی به عنوان کامنت می‌گذاریم و نظر خود را در این فضا بیان می‌کنیم! اینکه در این فضا، برخی افراد پشت هویت مجهول و ناشناخته تاب و تحمل نظر مخالف را نداشته و متوسل به الفاظ رکیک و نامناسب می‌شوند و حتی پا را فراتر نهاده و با تمسخر دیدگاه مقابل، خود را کارشناس آن مطلب جا می‌زنند، ناشی از این هویت پنهان و بی‌شناسنامه است. به عبارتی به راحتی حرمت یکدیگر را زیر پا می‌گذارند. رویه‌ای که هیچ گاه متوقف نشده است.
درباره تحلیل اینکه چرا در مکالمات و گفت‌وگوی مجازی تا این حد، کم‌ظرفیت، بی‌تحمل و بی‌منطق شده‌‌ایم و دیگران را با مجموعه‌ای از واژه‌های تمسخرآمیز خطاب می‌کنیم، با سیدمهدی ناظمی استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر انقلاب درباره چرایی کم‌رنگ شدن اخلاق در ادبیات کامنتی گفت‌وگو می‌کنیم که به شرح زیر می‌باشد:
ناظمی درباره علت بی‌اخلاقی‌ها در «ادبیات کامنتی» اظهار داشت: این مسأله جنبه‌های مختلفی دارد. بخشی از آن مربوط به مخاطب ایرانی است و بخشی مربوط به سیاستی است که در شبکههای اجتماعی وجود دارد و اینها را حمایت میکند. جنبه‌ای از آن هم مربوط به کلیت فضای شبکههای اجتماعی است.
شبکههای اجتماعی مرجعیت گروه‌های مرجع را تضعیف میکنند/ دموکراتیک در فضای مجازی!
وی افزود: آنچه مربوط به ذات شبکههای اجتماعی است و کم و بیش در همه شبکههای اجتماعی ثابت است، به این برمی‌گردد که شبکههای اجتماعی مرجعیت گروه‌های مرجع را تضعیف میکنند. در شبکههای اجتماعی حضور افراد با طبقه‌بندی قدیمی و کلاسیک خودش وجود ندارد. مثلاً در یک کلاس درس، چینش صندلی و چینش استاد یک طبقه‌بندی و جایگاه را برای مخاطبان ایجاد میکند و در همه جا این جایگاه کم و بیش وجود دارد.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: در بین رسانه‌های مدرن تلویزیون خودش ایجاد جایگاه میکند. کسی که پشت تریبون می‌آید و صحبت میکند، مرجعیت پیدا میکند. حال شما در شبکههای اجتماعی با چه چیزی روبرو هستید؟ با از بین رفتن تمام این مرجعیت‌ها، افراد متخصص و غیرمتخصص در جایگاه مساوی قرار می‌گیرند. به همین خاطر از شبکههای اجتماعی به عنوان جایی تعریف میکنند که بسیار دموکراتیک است!
تلقی ناصواب در شبکههای اجتماعی/ فرصت انتقام در کامنت‌ها با چاشنی تمسخر
وی با اشاره به کلیت ذات شبکههای اجتماعی ادامه داد: این شرایط در فضای مجازی باعث می‌شود، وقتی فردی به طور صریح از جایگاه خودش نظر تخصصی ارائه میکند، دیگران به جای اینکه بفهمند آن فرد چه می‌گوید و از او بخواهند پیشنهادهایی برای مطالعه و درک بیشتر بدهد! چه بسا به آن فرد حمله میکنند و می‌گویند: چرا این حرف را گفتی؟ چون آن شخص را هم‌سطح خودشان تلقی میکنند؛ یعنی معتقدند حالا که همه ما در این گروه‌ها بدون هیچ طبقه‌بندی و رده‌بندی هستیم، پس حرف همه ما به یک اندازه ارزش دارد و چنین تلقی ناصوابی در شبکههای اجتماعی در ذهن مخاطب خودبه خود ایجاد می‌شود.
ناظمی در پاسخ به این سؤال که چرا برخی گفت‌وگو‌ها در ادبیات کامنتی منتهی به تمسخر همدیگر شده است، اظهار داشت: اگر یک مخاطب، سخنی بگوید و به هر دلیلی به مذاق فرد دیگری خوش نیاید، اتفاقاً این برخورد با متخصص را بیشتر میکند. زیرا اگر بفهمند طرف متخصص است، سعی میکنند به طور غریزی خیلی شدیدتر به او حمله کنند. چرا که احساس میکنند اینها افرادی هستند که هیچ کدام موفق نشدند سودی به حال او برسانند! چون سود را نمی‌بینند، بعضی افراد این فرصت را برای انتقام گرفتن از آن فرد متخصص غنیمت می‌دانند.
حرمت‌هایی که در ادبیات کامنتی شکسته می‌شود
وی درباره کرنش و ظاهر شدن شخصیت درونی افراد در فضای مجازی و استفاده از ادبیات نامتعارف در کامنت‌ها گفت: به این دلیل است که در شبکههای اجتماعی بخشی از موقعیت واقعی خودمان را از دست می‌دهیم. «من» در موقعیت واقعی خودم ممکن است یک مغازه‌دار باشم که حالا مغاز‌ه‌ای دارم و می‌توانم کالای خودم را در مغازه خوب بفروشم، خرید و فروش کنم و در بازار موفق باشم. حالا در یک گروه فرهنگی عضو شدم و انتظار دارم که در آن گروه هم یک فرد مهمی تلقی بشوم! بنابراین در مقابله با دیگران، آن میزان حرمتی را که ما در فضای واقعی می‌توانیم داشته باشیم از دست می‌دهیم.
عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر انقلاب تصریح کرد: چون بسیاری از ابعاد فکری، روحی و فرهنگی ما از راه مسائل فیزیکی در فضای حقیقی محقق می‌شود، پس وقتی بعد فیزیکی در فضای مجازی از دست برود، به گونه‌ای دیگر عمل میکنند. یکی از مشهودترین مثال‌ها در این زمینه ارتباط با جنس مخالف است. در یک فضای فیزیکی و واقعی افراد معمولاً در روابط‌شان با جنس مخالف بر اساس آداب و اصولی شناخته شده رفتار میکنند. اما در فضای مجازی شما انگار فیزیک ندارید و این تصور برای شما ایجاد میکند که بتوانید با هر آدابی صحبت کنید. مثلاً چشم به چشم شدن یک کار فیزیکی است و این امر فیزیکی به شدت در تنظیم روابط ما مؤثر است و ما سعی می‌کنیم در چشم به چشم شدن با افراد، بسیار مراقب خودمان باشیم. اما وقتی چنین اتفاقی نمی‌افتد، انتظار چنان آداب و اصولی را هم نباید داشته باشید.
قضاوت کردن بر اساس عکس پروفایل/ خشونت در کامنت‌ها از کجا نشأت می‌گیرد
وی با اشاره به بازتاب عکس پروفایل افراد در قضاوت‌های فضای مجازی افزود: بعضی بر اساس عکس پروفایل قضاوت میکنند. این مسأله در ایرانی‌ها شدیدتر است؛ یعنی یک قطب‌بندی‌های اجتماعی در افراد شکل گرفته است و سریعاً تلاش میکنند که هر کسی را با توجه به عکس پروفایل، سریعاً در یک موقعیتی قرار دهند که در نهایت باعث خشونت متقابل می‌شود.
ناظمی با اشاره به برخی واکنش‌ها در فضای مجازی در اکانت شخصی افراد مشهور که مغایر با فرهنگ عمومی ایرانیان است، خاطرنشان کرد: شاید تعداد این افراد خیلی زیاد نباشد، ولی در فضای مجازی زیاد دیده می‌شود. چون وقتی جو ایجاد کردند، ممکن است من و شما هم علاقه‌مند شویم و برویم کامنتی آنجا بگذاریم. یک خوشمزه‌گی‌ای بکنند و تصویر ایران و ایرانی را در واقع مکدر و مخدوش میکنند. علتش به این برمی‌گردد که ارتباط ما با فضای مجازی و اینترنت هیچگاه ارتباط معقولی نبوده است، بلکه همیشه این فضا را یک زباله‌دانی و خالی کردن ابعاد خودمان تصور کرده‌ایم!
فکر می‌کنیم اینترنت یک زباله‌دان است! / ابزار لیبرالیسم جهانی در پوشش ادبیات کامنتی
وی ادامه داد: به طور طبیعی فکر می‌کنیم اینترنت مثلاً یک زباله‌دانی است و هر کسی که آنجا آمد، باید سعی کند کثیف شود و فراموش کند که در محیط اجتماعی یک گونه دیگری است. به همین خاطر اجازه دادیم طرف فحش‌هایی را که به طور طبیعی هیچ جایی به کسی نمی‌گوید یا کمتر می‌گوید، آنجا آزادانه جلوی چشم هزاران و میلیون‌ها نفر فحاشی کند.
این استاد دانشگاه درباره راهکارهای گسترش فرهنگ عمومی در «ادبیات کامنتی» بیان داشت: راهش این است که رابطه‌مان را با فضای مجازی عقلانی کنیم و از برخوردهای احساسی و بی‌مبنا پرهیز کنیم که البته این کار الان با فشارهای سیاسی موجود سخت شده است. چون برخی سعی میکنند اینترنت را به ابزار سیاسی نفوذ جناح خودشان و جناح لیبرالیسم جهانی بر ایران تبدیل کنند.
نظارت بر فضای مجازی مانع گسترش بی‌اخلاقی‌ها می‌شود
وی با اشاره به واکنش‌های مجازی به نحوه برخورد با یک کودک کار گفت: اتفاقی که چند روز پیش افتاد و با یک کودک کار آن برخورد را انجام دادند، کار یک جوان خوش‌تیپ کرجی بود. کسانی که در جامعه همیشه مدعی هستند خیلی حرف دارند و از همه بهتر می‌‌فهمند، این کار را انجام دادند. اصطلاحاً به اینها طبقه متوسط شهری می‌گوییم. اینها طبقه‌ای هستند که بحران‌زده‌ترین قشر جامعه ایران هستند و این بحران را دارند به سرعت و به شدت در همه قسمت‌های جامعه بازتولید میکنند. باید برای اینها فکری شود.
ناظمی با بیان اینکه نظارت بر فضای مجازی و رصد آن می‌تواند مانع گسترش بی‌اخلاقی‌ها در این فضا شود، ابراز داشت: واقعیت این است که اولین اقدامی که دولت می‌تواند انجام بدهد این است که نشان دهد فضای مجازی رصد می‌شود. در این صورت است که می‌دانیم وقتی وارد فضای مجازی شدیم و به یک نفر فحاشی کردیم، او می‌تواند علیه ما شکایت کند و ما بلافاصله به دادگاه احضار می‌شویم. در حالی که الان این گونه نیست، زیرا هر چقدر هم در فضای مجازی به هم فحاشی کنیم، کسی کاری به کار ما ندارد.
وی ادامه داد: راه‌حل اجتماعی‌تر و مردمی این است که اکانت‌های فیک را حذف کنیم؛ یعنی همه ما باید هم‌قسم شویم که این اکانت‌ها با شما رابطه نداشته باشند و آن‌ها را بایکوت کنیم. اگر این اتفاق بیفتد، مشکلات امنیتی ما هم تا اندازه‌ای حل می‌شود. چون عمده معضلات امنیتی ما به لشکرهایی از اکانت‌های فیک برمی‌گردد که معلوم نیست، چه کسی هستند؛ کجا هستند؛ اصلاً هستند یا نیستند؟ و آن‌ها بیشترین معضلات را ایجاد میکنند.
منبع: فارس
انتهای پیام/ 900
