گروه استان‌های دفاع‌پرس- ابوالفضل بمانی؛ حماسه دفاع از حرم‌های نورانی اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و حضور رزمندگان ایرانی در عراق و سوریه از جلوه‌های زیبای ادبیات پایداری و در استمرار حماسه هشت سال دفاع مقدس و برگرفته از انوار نهضت عاشوراست.
این حماسه امروز به یکی از مقاطع مهم، جریان ساز و تاثیرگذار تاریخ طلایی کشور و عرصه مقاومت اسلامی تبدیل شده و از آنجا که هر حادثه و حماسه‌ای در روند تاریخ ملی این مرزوبوم، در بستر ادبیات فارسی و قالب‌های شعر و داستان و نثر و متون مختلف ادبی نیز جای می‌گیرد، موضوع حماسه ایثار و شهادت مدافعان حرم نیز از این قاعده مستثنی نیست و خلق آثار بدیع و بی بدیلی در این عرصه به انضمام آثار هنری همچون سرود، نوحه، فیلم، نمایش و ... را نیز شاهد بوده است.
بن مایه‌های ادبیات پایداری به لحاظ ارتباط با ارزش‌های معنوی و سرمایه‌های دینی و ملی از اهمیت زیادی برخوردار است و شاعران و نویسندگان فراوانی در کشور از دوران گذشته تاکنون با آثار اثربخش خود سبب جریان سازی در جامعه و برانگیختگی عکس العمل‌های مردم و حاکمان در برهه‌های مختلف زمانی شده اند.
موضوع ایثارگری مدافعان حرم و جریان دفاع از حرمین اهل بیت (ع) شکل برجسته‌ای از ادبیات پایداری است که از یک سو با فرهنگ آیینی و مدایح و مراثی اهل بیت (ع) و از سوی دیگر با حماسه فرهنگ عاشورایی حماسه و ایثار و همچنین سال‌های دفاع مقدس در امتزاج و ارتباط است و در واقع آثار شاعران این حوزه، از گوهر و مرجان دو دریای پرتلاطم و جوشان اهل بیت (ع) و ایثار و شهادت استحصال شده است.
دفاع از حرمت ارزش‌های دینی و حرم‌های اهل بیت (ع) ریشه در آموزه‌های قرآن و فرهنگ شیعی دارد، خداوند متعال در قرآن کریم تعظیم شعائر دینی را موجب تقوای الهی می‌داند و از آنجا که حرم‌های آل الله و آنچه مربوط به آن است، از جمله شعائر الهی شمرده می‌شوند، لذا ضرورت دارد به انحاء مختلف از نماد‌های دینی و مذهبی، قبور مطهر امامان معصوم (ع) و بالطبع امامزادگان و ذریه پیامبر مکرم اسلام (ص) محافظت گردد.
هر چند حملات گروهک‌های تکفیری داعش، سابقه‌ای در حدود کمتر از یک دهه دارد، اما نگارنده به دنبال آنست تا ابتدا فهم و دریافت مشترک و رایج و مورد قبولی از واژه «حرم» ایجاد و سپس مصادیق حرم و جلوه‌های دفاع از آن را در حوزه شعر فارسی در مجموعه‌ها و آثار شاعران قرون و دهه‌های گذشته بیابد و به تدریج این نقش آفرینی را در تاریخ معاصر بخصوص چند سال اخیر نیز به تصویر بکشاند.
با توجه به تعریف و بر اساس آنچه که در آیات و روایات به طور متواتر آمده است، دل و قلب انسان نیز نخستین حرمی است که باید از آن در برابر پلیدی‌ها و صفات ناپسند دفاع کرد و این دفاع، تحت عنوان مراقبت و «تهذیب نفس» نامیده می‌شود. پس هر اقدامی که در راستای تقوای الهی و تهذیب و پاکسازی نفس و زدودن شیطان صورت می‌پذیرد، در واقع نوعی دفاع از حرم نیز محسوب می‌گردد که مقدمه دفاع از حرم‌های منور و متبرک بیرونی نیز خواهد بود.
در عصر حاضر، امام خمینی (ره) و دیگر علما و مراجع انقلابی که با بیان و قلم و دعوت و برخی حتی با خون مطهر خویش، متعدیان به ارزش‌های الهی و مملکت اسلامی را رسوا و دفع کرده و مردم را نسبت به دسیسه‌های شوم آنان هوشیار نمودند، از جمله مدافعان حریم دین شمرده می‌شوند. شهیدان گلگون کفن انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس و شهدای عرصه دفاع از امنیت مرز‌ها و امنیت اجتماعی نیز گروه دیگری از مدافعان حرم هستند که در شعر فارسی جایگاه ویژه دارند.
جوانان ایرانی، پاکستانی، افغانستانی، لبنانی، سوری، عراقی و دیگر کشور‌های مسلمان در قالب مدافعان حرم با عناوین فاتحان، فاطمیون، زینبیون، حیدریون، علویون، حزب الله و غیره، ندای «هل من ناصر حسینی» را لبیک گفته و با جان و مال خود، فی سبیل الله مهاجرت کردند و با حضور در جبهه مقاومت علیه گروهک‌های تروریستی، در صف مقدم دفاع از حرم قرار گرفتند. حضوری که سال‌های انقلاب و دفاع مقدس نیز شاهد آن بوده و دفاع از وطن، آزادی کربلا و رهایی قدس از دست غاصبان، سرچشمه خلق گلواژه‌های زلال شعر فارسی در این حوزه می‌باشد.
دوران کنونی نیز که عصر غیبت (عج) محسوب می شود، دفاع از دین و حریم ولایت و آماده سازی برای ظهور آن حضرت و پیوند آن با جریان غدیر و نهضت عاشورا، می‌تواند از مصداق‌های مهم دفاع از حرم در گستره شعر فارسی باشد:
کاروان مهدویت کز غدیر آغاز شد بی امیر کاروان می‌ماند اگر زینب (س) نبود
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای (مد ظله العالی) فرمودند: اگر شهدای مدافع حرم نبودند، اثری از حرم اهل بیت (ع) نبود؛ از آنجا که حضور مستشاری فرماندهان و رزمندگان کشور جمهوری اسلامی ایران در دو کشور عراق و سوریه، گاهی با واکنش‌هایی از سوی برخی منتقدان و معاندان در داخل و خارج کشور و تریبون‌های خاص سیاسی همراه بود، لذا ضرورت مطالعه سیر تاریخی و پژوهش علمی «دفاع از حرم» در باور دینی و اعتقادی مردم و چرایی حضور در عرصه مقاومت، بیش از پیش احساس شد، هر چند اقدامات داعش در ذبح شهید و اسیر مدافع حرم، «محسن حججی» و انتشار تصاویر آن، به تعبیر رسای مقام معظم رهبری، حجت را بر همه دنیا در توحش این گروهک‌های تکفیری و ضرورت حضور جبهه مقاومت در برابر آنان تمام کرد.
در پایان به چند نمونه از دفاع از حرم و وطن در اشعار شاعران اشاره می‌شود:
سنایی غزنوی می‌گوید:
در طریق دین قدم پیوسته بوذروار زن
ور زنی لافی ز شرع احمد مختار زن
اندر ایمان همچو شهباز خشین مردانه باش
بر عدوی دین همیشه تیغ حیدروار زن
یا خاقانی که می‌گوید:
دین به تیغ حق از فشل رسته است
باز بنیادش از فشل منهید!
حرم کعبه کز هبل شد پاک
باز هم در حرم هبل منهید
و علیرضا قزوه شاعر معاصر نیز در غزل زخم خود چنین سروده است:
آشفته کن‌ای غم، دل طوفانی ما را انکار کن‌ای کفر، مسلمانی ما را
شورید سران صف عشقیم،مگر تیغ مرهم بنهد زخم پریشانی ما را
بر قامت ما پیرهن زخم بدوزید تا پاک کند تهمت عریانی ما را
ای زخم شکوفا، بگشا در سحر وصل گلخانه در بسته پیشانی ما را
زین پیش، حرامی صفتی در حرم دوست نشکست چنین حرمتی مهمانی ما را
از کرببلا با عطش زخم رسیدیم یا رب بپذیر این همه قربانی ما را
دریای شعر فارسی درّ و گوهر‌های فراوان دیگری نیز از دفاع از حرم دل و نفس، حرم‌های اهل بیت (ع)، دفاع مقدس و دفاع از امنیت دارد که در مجال بیشتری به آن پرداخته خواهد شد.
انتهای پیام/
