به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، بسیاری از پدیده‌هایی که انسان و زندگی او را تحت تأثیر مثبت یا منفی قرار می‌دهند، همزاد بشر هستند و هنگامی که زندگی او از حالت فردی به جمعی تغییر وضعیت می‌یابد، پیچیده و پیچیده‌تر می‌شوند و آثار و تبعات پردامنه‌ای پیدا می‌کنند. بر همین اساس، محیط اجتماعی ما به دلیل تحولات ناشی از نوگرایی (افزایش جمعیت، شهرنشینی، وابستگی فزاینده به فناوری و تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) به جهانی بحران‌زا تبدیل شده است.
به لحاظ مفهومی، «بحران» خود یک مفهوم بحران‌زا و بحران‌زی است. اگرچه جوامع بشری، روایتی مستمر و پیوسته از بازی بحران‌هاست، تاکنون گفتمان و ادبیات واحد و شفافی پیرامون آن شکل نگرفته است. با این حال ارائه تعریفی مشخص و قابل اجماع از مفهوم «بحران» غیر ممکن می‌نماید (بشیر، 1387: 11).
در فرهنگ علوم اجتماعی در تعریف بحران آمده است: بحران از ریشه یونانی، به معنای جور کردن، قضاوت، لحظه حساس و مشاجره گرفته شده است. بحران به معنای تغییر ناگهانی است که در جریان یک بیماری پدید می‌آید و صفت ویژه آن به‌طور معمول بروز حادثه و وخامت است و در معنای مجازی، شرایط و اوضاع یا دورانی خطرناک و فاقد اطمینان را می‌رساند. بحران، حالت و فرایندی است که طی آن، تعادل ناپدید می‌شود و از انتقالی تقریباً اجتناب‌ناپذیر به سوی شرایط و اوضاعی دیگر خبر می‌دهد. هرگاه پدیده ها به طور منظم، معمولی و آن‌گونه که از قبل پیش‌بینی می شود، جریان نیابند، حالتی نابسامان پدید آید یا نظمی مختل شود یا حالتی غیر طبیعی رخ دهد، سخن از بحران به میان می آید. ( بیرو، 1370).
دایره المعارف اینترنتی Conk هم بحران را این گونه تعریف می کند: «تغییر ناگهانی یا یک لحظه مهم در سلسله ای از رویدادها و عملیات» (خجسته و احمدی، 1387: 48).
واژه بحران را نخستین بار «جرالد کاپلان» به به عنوان اصطلاحی ویژه در روان پزشکی برای توصیف حالت های روانی افراد پس از وقوع آتش سوزی در یک باشگاه شبانه در بوستون به کار برد.
کاپلان بحران را چنین تعریف می کند: «افراد وقتی در برابر اهداف مهم با مانع یا محظوری رو به رو شوند که نتوانند از روش های معمول حل مساله استفاده کنند در موقعیت بحران قرار می گیرند» (Caplan 1961).
به نظر اریکسون روان‌شناس آلمانی: «بحران تغییر جهت و چرخه دوره ای است که در آن آسیب پذیری افزایش یابد؛ به عبارت دیگر، رشد ظرفیت منفی در مدیریت تغییر در شرایط عادی، بحران نام دارد » (Erikson 1968).
مینزبرگ و همکارانش معتقدند که بحران در اثر وقوع فوری، ناگهانی و غیر منتظره حوادث و یا اتفاق به وجود می‌آید که توجه فوری و فوتی به آن برای اخذ تصمیمی فوری ضروری است. در تعریف دیگر، بحران چنین بیان شده است؛ هرگاه در مسیر تحقق اهداف از پیش طراحی شده، حالت پیش بینی نشده ای رخ دهد که انتظارات و مطلوب های دیگر ما را متاثر سازد یک بحران روی نموده است (موسی خانی، 1369 : 73).
تعاریف گوناگونی که در زمینه بحران سازمانی، اجتماعی و بین المللی ارائه شده است، در یک جمع‌بندی در برگیرنده مفاهیم زیر است:
میزان نامعمول و با شدتی از رویدادهای به هم ریخته.
- تغییر موقعیت جریان سیاسی در فعالیت های بین المللی.
- درهم ریختگی میان می تواند پیوند جامعه را حفظ کند و به کشور توان تاب آوردن و ادامه حیات بدهد (Crisis Journalism 2001:10).
در گذشته استفاده از وسایل ارتباط جمعی بیشتر به منظور گذراندن اوقات فراغت مردم جامعه بود اما امروزه بهره گیری از آن ها نه‌تنها یک نیاز بلکه ضرورت است.
امروزه عملکرد رسانه ها در مدیریت بحران با توجه به خصلت های میان رشته ای آن، از زوایای گوناگون و از دیدگاه های مختلف نظری قابل تبیین است و هر ناظر به فراخور چارچوب نظری ، جهان بینی، ارزش ها، گفتمان ها و تلقی و تصور متفاوتی که از واقعیت جامعه دارد ، به این مسائل پاسخ می دهد (سید آقایی، 1387 : 12).
مدیریت درسازمان خبری
مدیریت در سازمان رسانه خبری از نظر تولید به موقع اطلاعات خبر صحیح، جدید، دقیق و جامع در شرایط وقوع بلایای طبیعی، بسیار دشوار است. به دلیل آن که بحران به عنوان یک وضعیت خطر آفرین و ناامن کننده روند جاری حیات جامعه و سازمان رسانه خبری را مختل می کند و اتخاذ برنامه ریزی و تصمیم گیری مدیران را بغرنج می نماید؛ لذا سازمان ها و از جمله سازمان های خبری از آن جهت مدیریت می شوند تا در مسیر مطلوب و تحقق اهداف خود به حیات خود ادامه دهند.
مدیریت اثربخش خبر در سازمان رسانه، بیان‌کننده مجموعه روش هایی در برنامه ریزی تصمیم گیری است که به مهار بحران و مشارکت همگانی در کاهش آسیب های ناشی از آن کمک می شود.
رسانه ها به عنوان ابزار نوین بشری از طریق اطلاع رسانی، آموزش و توسعه ارتباطات در سه مرحله پیشگیری، هدایت و مقابله و حذف بحران مورد استفاده قرار می گیرند (سلطانی‌فر و مرتضوی 1390: 193).
می تواند پیوند جامعه را حفظ کند و به کشور توان تاب آوردن و ادامه حیات بدهد (Crisis Journalism , 2001:10).
در گذشته استفاده از وسایل ارتباط جمعی بیش تر به منظور گذراندن اوقات فراغت مردم جامعه بود اما امروزه بهره گیری از آن ها نه‌تنها یک نیاز بلکه ضرورت است.
امروزه عملکرد رسانه ها در مدیریت بحران با توجه به خصلت های میان رشته ای آن، از زوایای گوناگون و از دیدگاه های مختلف نظری قابل تبیین است و هر ناظر به فراخور چارچوب نظری ، جهان‌بینی، ارزش ها، گفتمان ها و تلقی و تصور متفاوتی که از واقعیت جامعه دارد، به این مسائل پاسخ می دهد (سید آقایی، 1387 : 12).
مدیریت رسانه در بحران
مدیریت در سازمان رسانه خبری از نظر تولید به‌موقع اطلاعات خبر صحیح، جدید، دقیق و جامع در شرایط وقوع بلایای طبیعی، بسیار دشوار است. به دلیل آن که بحران به‌عنوان یک وضعیت خطرآفرین و ناامن‌کننده روند جاری حیات جامعه و سازمان رسانه خبری را مختل می کند و اتخاذ برنامه ریزی و تصمیم گیری مدیران را بغرنج می نماید؛ لذا سازمان ها و از جمله سازمان های خبری از آن جهت مدیریت می شوند تا در مسیر مطلوب و تحقق اهداف خود به حیات خود ادامه دهند.
مدیریت اثربخش خبر در سازمان رسانه، بیان‌کننده مجموعه روش هایی در برنامه ریزی تصمیم‌گیری است که به مهار بحران و مشارکت همگانی در کاهش آسیب های ناشی از آن کمک می شود.
رسانه ها به عنوان ابزار نوین بشری از طریق اطلاع رسانی، آموزش و توسعه ارتباطات در سه مرحله پیشگیری، هدایت و مقابله و حذف بحران مورد استفاده قرار می گیرند (سلطانی‌فر و مرتضوی 1390: 193).
انتهای پیام/ 121
