سیستم توزیع مشکل کتاب دفاع مقدس در لرستان/ کتاب در هیاهوی رسانه دیده نمی‌شود
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، زنده نگه داشتن صنعت نشر و چرخه تولید کتاب رابطه مستقیمی به فعالیت نویسندگان و ناشران در مراکز استانی و شهرستان‌ها دارد درحالی که استان‌ها در این زمینه همواره با مشکلات مختلفی روبرو هستند. ناشران خصوصی فعال در مراکز استانی برای تولید کتاب و کمک به صنعت نشر کشور نقش محوری دارند و تاسیس یک دفتر نشر در وضعیت نابسامان کتاب امروز اتفاقی مهم است که هر کسی به راحتی به سراغ آن نمی‌رود.
محمدتقی عزیزیان شاعر و نویسنده کشورمان از جمله فعالان این عرصه است که بخاطر دغدغه‌هایی که در عرصه ترویج فرهنگ دفاع مقدس دارد پا به این میدان سخت گذاشته است. فعالیت‌های متنوع وی در استان لرستان بهانه‌ای شد تا با این شاعر و نویسنده مطرح گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه تقدیم می‌شود؛
دفاع‌پرس: آقای عزیزیان دوستان داریم کمی بیشتر از شما اطلاعات داشته باشیم، اگر ممکن است کمی از خودتان بگوید.
محمدتقی عزیزیان هستم و تابستان سال ۱۳۶۲ در نورآباد دلفان به دنیا آمدم. در خانواده‌ای شش نفره؛ البته با احتساب پدر و مادرم. من فرزند آخر بودم. تحصیلات را تا مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی در لرستان و همدان طی کردم.
دفاع‌پرس: از چه زمانی شعر گفتن را شروع کردید چه زمانی به این توانایی خود پی بردید؟
فعالیت ادبی‌ام برمی‌گردد به سال‌های دور، درست زمانی که دوم راهنمایی بودم و در مدرسه شهید مطهری نورآباد دلفان درس می‌خواندم. آقای اکبر مستی و آقای حسین مرادی معلمان پرورشی‌ام بودند. می‌گفتند که استعداد عزیزیان را کشف کرده‌ایم؛ خودم تا سال‌ها باور نداشتم.
دفاع‌پرس: جریان شعر گفتن جدی شما از همان زمان شروع شد؟
بله؛ بعد از مدتی به واسطه‌ی حضورم در انجمنهای شعر و دوران دانشجویی با دکتر علی نوری و دکتر محمدرضا روزبه آشنا شدم. این آشنایی و مراودت‌ها اعتماد را در نفسم زنده و پویا کرد که بتوانم شعر بنویسم؛ طوری که کسی آن را بخواند و لذت ببرد؛ اما حضورم در کارگاه‌ها و جشنواره‌های ادبی، زمینه آشنایی‌ام را با اساتید خبره نظیر سید سعید هاشمی، علیرضا قزوه، دکتر اسماعیلی، زنده یاد سبزواری، زنده یاد ژولیده نیشابوری، محمدعلی بهمنی، فاضل نظری و ... را فراهم آورد. از محضر عزیزان تلمذ کردم و بسیار خواندم و نوشتم تا در نوشتن به قوامی برسم.
دفاع‌پرس: در زمینه شعر چه آثاری از شما چاپ شده و چه موفقیت‌هایی داشته‌اید؟
تاکنون دفترهای شعر و کتاب‌های زیادی چاپ کرده‌ام؛ «به خاطر گل‌های چادرت» نشر سیفا، «دیروز برنمی‌گردد» انجمن قلم، «گل‌ها همه داوودی‌اند» انتشارات سوره مهر، «ورنسک» نشر اردیبهشت جانان و «چهلچراغ» بخشی از آن‌هاست.
در ادبیات بزرگسال حدود 200 جشنواره ملی مقام اول و دوم و سوم، استانی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی کسب کردم و برگزیده شدم. کارهایم در روزنامه‌های جام جم، کیهان، اطلاعات و … و نشریات دارالحدیث منتشر شد. بعضی از موفقیت‌هایم کاندیدای دریافت جایزه ادبی قدس، کاندیدای دریافت جایزه ادبی «آن»، برگزیده سرود جشنواره ترنم حماسه-سال۱۳۹۶-تهران بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، نفر اول کشور در جشنواره شعر یادواره شهدای استان کرمانشاه، نفر سوم کشور در جشنواره شعر بسیج فرهنگیان تهران وزارت آموزش و پرورش، نفر دوم کشور در جشنواره بانوی ایثار دانشگاه الزهراء تهران، نفر دوم کشور در جشنواره شعر کوتاه هزاره ققنوس تهران و ...است.
در آغاز راه ادبیات کودک هم با سید سعید هاشمی آشنا شدم که خیلی به بنده کمک کرد. استاد پوروهاب، کمال شفیعی، مصطفی رحماندوست، غلامرضا بکتاش، جعفر ابراهیمی، بیوک ملکی، افسانه شعبان نژاد هم در مسیر چراغ دستم دادند و تشویقم کردند. در انجمن قلم ایران هم با نویسندگان آشنا شدم و آیین نویسندگی و الفبای داستان را از آنجا فراگرفتم.
مجموعه شعر «نقاشی قشنگ مهتاب» تنها کتاب من در حوزۀ کودک و نوجوان است که جایزۀ کتاب سال استان لرستان را دریافت کرد و کاندیدای جایزه بخش شعر کودک در هفدهمین کنگره سراسری شعر دفاع مقدس شد. بیشتر کارهایم در مجلات پوپک و سنجاقک منتشر می‌شوند. گاهی در مجله اقلیم نقد کتاب‌های دوستانی مثل آقای اسماعیل اله دادی، محمد گودرزی دهریزی و دیگران را نقد می‌کنم. الان هم دارم کلمات را نفس می‌کشم؛ امیدوارم بازدمم شعرهایی باشد که به کار کودکان خوب سرزمینم بیاید.
دفاع‌پرس: در بین آثار شما کارهایی در زمینه دفاع مقدس وجود دارد؛ چطور شد وارد این عرصه شدید و از چه زمانی تصمیم گرفتید به عرصه پژوهش در دفاع مقدس ورود پیدا کنید؟
در کنار شعر و حضور در ادبیات انقلاب، از پژوهش و بررسی آثار شعرا و ادیبان دفاع مقدس هم غافل نبودم، در این زمینه هم مقالات خوبی دارم که یکی از این مقالات بررسی اشعار سلمان هراتی بود که در جشنواره بزرگداشت مقام سلمان، حائز رتبه شد؛ اما در زمینه خاطره‌نگاری و مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، به ضرورت آغاز کارم در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (معاون ادبیات و انتشارات)؛ یعنی از سال 1388، توفیق شد که روز و شبم را در جوار بزرگان جانباز و خانواده‌های معظم شهدا و آزادگان و ایثارگران بگذرانم.
دفاع‌پرس: اولین کاری که در زمینه دفاع مقدس انجام دادید چه بود؟
اولین کارم کتاب «خط پایان» بود که خیلی مورد تحسین کارشناسان مرکز حفظ آثار سپاه در تهران قرار گرفت و همان باعث شد تا حکم کارشناسی برای حقیر صادر کنند و همچنین داور، ناظر و کارشناس و مشاور چند پروژۀ کشوری شدم.
دفاع‌پرس: چه روالی را برای به سرانجام رسیدن یک پروژه دفاع مقدس طی می‌کنید؟
نخستین گام در کارهای دفاع مقدس، شناخت خود پژوهشگر از موضوعات است که این مهم با ممارست و در طی زمان‌های متمادی به دست می‌آید. نکته دیگر شناخت سوژه‌های ناب است که ظرفیت نگارش داشته باشند؛ هم از لحاظ گنجینه ذهنی و خاطرات و هم از لحاظ بیان در سوژه‌هایی که شخص محورند؛ اما در موضوعات لشکرنویسی و گردان نویسی و کارهایی که جمعی‌اند، می‌بایست مسائل برون متنی را هم در نظر گرفت، این که موضوع به پیروزی ختم شده یا شکست، اگر شکست خورده، مقصرها می‌پذیرند و مصاحبه می‌کنند و خیلی مسائل دیگر.
دفاع‌پرس: تا به کنون چند کتاب در زمینه دفاع مقدس تألیف کرده‌اید؟
بیش از 50 اثر را مستقیم نقش داشته‌ام و شاید نزدیک به 100 اثر را هم نظارت و همکاری داشته‌ام.
دفاع‌پرس: مطلع هستیم که پژوهشگران دفاع مقدس در سطج کلان و ملی همواره با مشکلات مختلف روبرو هستند، می‌خواستیم کمی از چالش‌های پژوهشگران در سطح استان‌ها و مخصوصاً استان لرستان بگویید؟
چالش که زیاد است؛ اولین چالش اعتماد سوژه است که برایش اهمیت دارد و می‌خواهد بداند تو از کجا آمده‌ای؟ آدم کی هستی؟ راحت حرف بزند یا سانسور کند؟ چه تضمینی برای امانتداری شما وجود دارد و ... چالش‌های بعدی، فرایند صحیح تولید، توزیع و مصرف است. همچنین نباید از کتاب‌سازی و فشارهای حمایتی و حاکمیتی برخی از کتب غافل ماند که عین پتکی تمام زحمات نویسنده را به باد می‌دهد و کار او در هیاهوی رسانه دیده نمی‌شود.
دفاع‌پرس: مهم‌ترین تجربیات شما در حوزه تاریخ‌نگاری دفاع مقدس چیست؟
تاریخ دفاع مقدس را به خوبی می‌شناسم؛ به ویژه جایی که مربوط به لرستان است. شش دوره دبیرعلمی جشنواره خاطره‌نویسی و تاریخ شفاهی استان لرستان بودم. در پنج کارگاه تخصصی ملی حضور داشته‌ام و مدرک اخذ کرده‌ام. نمونه‌های بسیاری از کتاب‌هایم تاریخ شفاهی‌اند. کتاب‌های زیادی در این زمینه مطالعه کرده‌ام، علاوه بر کتب درسی تاریخ بیهقی و تاریخ جهانگشا؛ کتب مایکل استنفورد (درآمدی بر تاریخ‌پژوهی) ترجمه مسعود صادقی، برخی از آثار باستانی پاریزی (تاریخ کرمان) و در آثار دفاع مقدس کتاب‌های استاد علیرضا کمری (حرمان هور، سه نگاه) و درسنامه‌هایی که اخیرا تالیف کرده‌اند. نظارت بر نگارش تاریخ لشکر 84، تالیف تاریخ گردان امام حسن (ع)، تاریخ شفاهی علی محمد نظری، تاریخ شفاهی محمدعلی مشهودی و ...
دفاع‌پرس: به نظر شما ضعف عمده نهادهای متولی تدوین خاطرات دفاع مقدس چیست؟
ضعف نهادها همین نهاد بودنشان است؛ این‌که پابند بخشنامه‌ها هستند. دیدن دفاع مقدس به طور جامع از عهده‌ی نهاد خارج است؛ ایجاد سازمان ملتزم به حاکمیت نمی‌تواند جنگ را درست و جذاب بنویسد؛ این کار را در آلمان بعد از جنگ انجام دادند که به کتابسوزی منجر شد.
دفاع‌پرس: بهترین کتابی که در حوزه دفاع مقدس خوانده‌اید؟
سفر به گرای 270 درجه، دا، دختر شینا.
دفاع‌پرس: چقدر کتاب‌هایتان را دوست دارید و نوع نگهاهتان به آن‌ها چگونه است؟
کتاب‌هایم عین فرزندانم هستند؛ همه در جای خود خوبند؛ اما بی‌نقص نیستند. شاید اگر فرصت بیشتری داشتم و تمکن مالی‌ام اجازه می‌داد، ده سال یک کتاب می‌نوشتم تا بتوانم حق مطلب را ادا کنم.
دفاع‌پرس: شما در حوزه ادبیات داستانی با محوریت دفاع مقدس هم کتاب‌هایی دارید. چه شد که به ادبیات داستانی ورود پیدا کردید و در این زمینه چه آثاری از شما چاپ شده است؟
داستان و شعر در ذهن و ضمیر من بودند. به همان اندازه که در شعر اطلاعات کسب کرده‌ام در داستان نویسی هم این علم را دارم؛ اما کمتر به نگارش داستان دست زده‌ام؛ چون شعر بیشتر راضی‌ام می‌کند. داستان تنهایی من در کنگره سراسری پایداری ایلام به عنوان اثر برتر برگزیده شد. یک رمان هم نوشتم به نام «خونبرف» که متاسفانه به دلیل کم کاری‌های ناشر و محدودیت‌هایی که داشت، آن طوری که باید دیده نشد.
دفاع‌پرس: استقبال مردم از کتاب‌های شما چگونه بوده است؟
هر وقت درست و به موقع عرضه شده، استقبال کرده‌اند. کتاب «برادران باغ بهشت» بدون حمایت رسانه‌ای الان در چاپ ششم است.
دفاع‌پرس: مهم‌ترین نقد مخاطبان به آثار شما چیست؟
نقد اگر بر پایه علم نباشد، باید نام آن را سلیقه گذاشت. من هرجایی که سخنی علمی و مرتبط می‌شنوم، استفاده می‌کنم.
دفاع‌پرس: شما چندسالی است انتشاراتی را به اسم «نشر پراکنده» راه‌اندازی کرده‌اید، در وضعیت بحرانی سال‌های اخیر صنعت نشر چگونه به این کار دست زدید؟
نشر و کار انتشارات از دغدغه‌های درازمدت من بود. به خصوص باتوجه به شرایطی که بر استان و بر حوزه مورد علاقه‌ام نشر کتب انقلاب و دفاع مقدس حاکم بود، ضرورت راه‌اندازی نشر را بیشتر حس کردم. در سال 1394 بعد از طی کردن آزمون‌های عمومی و تخصصی، در بهمن نشر پراکنده رسماً آغاز به کار کرد.
دفاع‌پرس: طی چند سال فعالیت نشر پراکنده آیا توانسته‌اید موفقیتی به دست آورید؟
به؛ طی فعالیت‌هایی که در چند سال گذشته داشته‌ایم خوشبختانه ناشر برتر استان به خاطر رعایت مهندسی کتب از طرف نهاد کتابخانه‌های عمومی96 شدیم. همچنین ناشر برتر دفاع مقدس استان لرستان، از طرف اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی 97 بودیم و در سال 98 نیز به‌عنوان ناشر برتر شهرستانی در جشنواره سراسری کتاب پذیرفته شدیم و درحالی که عضو مجمع ناشران انقلاب اسلامی نیز هستیم.
دفاع‌پرس: به نظر شما چاپ کتاب‌های دفاع مقدس در لرستان با چه مشکلاتی روبرو است؟
سیستم توزیع مناسبی نداریم و فضای ارائه هم کم است چراکه افراد متخصص در فضاهای خوب حضور ندارند.
انتهای پیام/ 121
