گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس- محمدرضا زنگنه؛ پس از ماه‌ها تعطیلی برنامه‌ها و فعالیت‌های جمعی هنری، شاهد برگزاری نمایشگاهی بین‌المللی متشکل از آثار هنرمندان کاریکاتوریست از 27 کشور جهان، تحت عنوان «نمی‌تونم نفس بکشم» در گالری عالی حوزه هنری بودیم. هرچند برگزارکنندگان نمایشگاه و مدعوین، با رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی، دغدغه‌ها و حساسیت‌های این روزهای شیوع و همه‌گیری ویروس چموش کرونا را نیز مد نظر داشتند.
در بیانیه این نمایشگاه، گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی پیرامون حادثه تأسف‌بار مرگ مرد سیاه‌پوست آمریکایی به دست نیروهای پلیس به چشم می‌خورد: «اینکه مثلاً فرض بفرمایید یک پلیسی با خونسردی تمام، زانویش را بگذارد روی گردنِ یک سیاه‌پوستی و همین‌طور نگه دارد و فشار بدهد تا او جان بدهد -او التماس کند، استغاثه کند، این هم خونسرد بنشیند روی او و فشار بدهد- چند پلیس دیگر هم بِایستند تماشا کنند و هیچ اقدامی نکنند، یک چیزی نیست که جدیداً به وجود آمده باشد؛ طبیعتِ آمریکایی این است؛ این کاری است که آمریکایی‌ها با همه دنیا تا حالا می‌کردند. با افغانستان همین کار را کرده‌اند، با عراق همین کار را کرده‌اند، با سوریه همین کار را کرده‌اند؛ با خیلی از کشورهای دنیا و قبل‌ها با ویتنام هم همین کارها را کرده‌اند؛ این اخلاق آمریکا است، این طبیعتِ حکومت آمریکا است ...»
اظهارنظر و توضیح راجع به جنبه های هنری و کیفی برگزاری این نمایشگاه را به خبرگان این رشته سپرده و به جنبه دیگری از برپایی این نمایشگاه می‌پردازم. ارائه اثر توسط هنرمندان 27 کشور در یک نمایشگاه، شاید از نظر مخاطب عام خیلی حائز اهمیت نباشد؛ اما اهل فن و آنها که تجربه برگزاری برنامه‌های فرهنگی هنری به صورت بین‌المللی را دارند، این خبر نشانه ظرفیت بالای برگزارکننده از ابعاد گوناگون است. موضوع نمایشگاه، ساماندهی و طراحی فراخوان و برگزاری، اطلاع رسانی دعوت و جلب نظر هنرمندان بین المللی و ... از جمله اقدامات و تمهیداتی است که غالبا مستلزم برنامه ریزی‌ویژه و به کارگیری افراد متبحر در چندین حوزه تخصصی است و گذشته از آن عموما زمان‌بر و پر هزینه است.
در طول سال‌های اخیر به خصوص در حوزه هنرهای تجسمی و دقیق‌تر رشته‌هایی همچون گرافیک و کاریکاتور شاهد برگزاری مسابقات و جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی بوده‌ایم که با حضور هنرمندان کثیری از کشورهای متعدد برپا شده‌اند. مسابقه کارتون و کاریکاتور هولوکاست، ترامپیسم، کرونا و اینبار جریان اعتراضات گسترده ضد نژادپرستی و مخالفان نظام سرمایه‌داری و بهره کشی از اکثریت جامعه برای منافع اقلیت سرمایه دار.
شاهد مثال‌هایی که آورده شد، تماما ماحصل ایده و برنامه‌ریزی و پیگیری و عملیاتی کردن این پروژ‌ها توسط یک فرد بوده: سید مسعود شجاعی طباطبایی. او طی این سال‌ها به واسطه شرکت و حضور در رخدادهای هنری بین‌المللی، با استفاده از ظرفیت‌های ارتباطی خود و رفاقت و دوستی با فعالان خارجی عرصه کارتون و کاریکاتور، توانسته مجموعه‌ای از هنرمندان مستقل و غیر وابسته را با ایده‌ها و فعالیت‌های خود همراه کند. طرح‌ها و موضوعاتی که جملگی بازگو کننده وضع موجود جهانی و منتقد مشکلات پرشمار جوامع امروزی همچون: بی عدالتی، فقر، استعمار و استثمار، بی‌بند و باری، فشار و زورگویی و سلطه طلبی و جنگ افروزی، تبعیض و نژادپرستی، نظام سرمایه داری و ... هستند.
این قبیل فعالت‌‌های هنری که با همدلی و مشارکت جمع کثیری از هنرمندان دنیا شکل می‌گیرند، بی شک نقش مهم و بسزایی در رشد فرهنگی و آگاهی بخشی در افکار عمومی داشته و مردم جهان را نسبت به هرآنچه که در پیرامون ایشان رخ می‌دهد، آگاه می‌کند. هرچه دامنه واکنش یکپارچه هنرمندان و افشاگری ایشان از اعمال و اقدامات ضد بشری و ضد اخلاق و انسانیت مستبدان حاکم دنیای سرمایه‌داری بیشتر باشد، قاعدتا معادلات به نفع روشنگری و مقابله با ناهنجاری‌ها سوق می‌یابد.
با توضیحات و نکات ارائه شده چند نتیجه قابل ذکر است؛ ابتدا اینکه باید قدر نوابغ و معدود افرادی را دانست که در ساحت هنر و دنیای ارتباطات دارای چنین قابلیت و توانایی هستند که بتوانند از طریق ایجاد شبکه ارتباطی گسترده در میان هنرمندان دنیا، با اتکاء به ظرفیت‌های شخصی خود، ایشان را ترغیب به واکنش هنرمندانه حول موضوعات خاصی نمایند. دوم اینکه سال‌هاست ارگان‌ها و نهادهای متعددی در کشور با صرف بودجه‌های بسیار تلاش کرده و می‌کنند تا به صورت سازمان یافته و مبتنی بر دستورالعمل‌ها و فعالیت‌های سازمانی مردم جهان را نسبت به حقایق دنیای امروز آگاه کرده و نقش آنها را در اصلاح جوامع خود، یادآور شوند؛ اما متأسفانه می‌بینیم که نتیجه اقدامات به عمل آمده، عمدتا نسبتی با صرف بودجه های هنگفت ایشان ندارد!
نکته و نتیجه نهایی به نظر نگارنده این است که با حمایت و بهره‌مندی از توانایی افرادی همچون شجاعی طباطبایی‌ها که دارای جوهره ذاتی و توانایی منحصر به فرد در امر ایجاد ارتباط با افراد و محیط پیرامون خود هستند و همچنین دغدغه‌ی تلاش برای زندگی متعالی و به دور از پلیدی‌ها را برای بشردارند، فرصت ایجاد و شکل‌گیری گروه‌های هنری متکثر را در سطح بین‌الملل فراهم آوریم تا از رهگذر بازتاب واکنش آنها به هرآنچه مخرب انسان و انسانیت است، زمینه آینده‌ای روشن برای جهان و جهانیان را شاهد باشیم.
انتهای پیام/ 121
