به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، نشست رونمایی از کتاب «ایرانشهر» با حضور نویسنده این کتاب محمد حسن شهسواری و علی اصغر عزتی پاک منتقد و نویسنده و مدیر مدرسه رمان انتشارات شهرستان ادب و محمد امین اکبری مدیر انتشارات شهرستان ادب در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
در ابتدای این برنامه محمد حسن شهسواری با ابراز خوشحالی از چاپ سه جلد اول رمان ایرانشهر گفت: روز اولی که جلد نخست این کتاب منتشر شد به همه علاقه‌مندان داستان گفتم اگر می‌خواهید داستان روی روال خودش بیافتد باید چاپ سه جلد صبر کنید تا در فضای داستان قرار بگیرید.
وی در خصوص این رمان ادامه داد: رمان از 29 شهریور 1359 آغاز و تا آبان ماه 59 ادامه دارد در واقع تا دو روز قبل از شروع جنگ و نهایتا سقوط خرمشهر ادامه دارد. بیشتر اتفاقات در خرمشهر میگذرد و به فراخور نیرو‌هایی را که وارد خرمشهر میشوند را برای دفاع شاهد خواهیم بود. سعی شده است که در حد بضاعت و توانم همه گروه‌ها و قشر‌ها و طبقاتی که حضور داشته اند در این حماسه پوشش داده شوند. گرچه به صورت کامل این اتفاق نیافتده و کاستی هایش بر دوش من است.
نویسنده کتاب ایرانشهر در پاسخ به این سوال که کتاب چند جلد است بیان داشت: میتوانم بگویم خیلی در واقع دقیق نمیتوانم بگویم در حال تکمیل و نوشتن جلد ششم هستم که این جلد به اتفاقات هشتم هم می‌پردازد.
در ادامه عزتی پاک با ابراز خوشحالی از چاپ ایرانشهر در چهلمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی گفت: با جان این کتاب در آمیخته و تقارنش با چهلمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی امر جالبی است.
وی افزود: به مخاطبین ادبیات داستانی مژده میدهم ایرانشهر هر رمانی نیست و قرار نیست که تنها یکبار خوانده و تمام شود. ایده‌های بزرگ وقتی می‌آیند همه می‌دانند کل کشور با آن ایده متحول می‌شود و من فکر میکنم ایرانشهر نیز یک ایده بزرگ است که تاریخ ساز می‌شود.
منتقد و نویسنده کتاب‌های داستانی با اشاره به اینکه داستان معاصر ما جایگاه خودش را تثبیت خواهد کرده و خرمشهر و داستانهایش حقی بود بر عهده رمان نویسیان ایرانی است، افزود:در تمام سال‌ها این حق سنگینی میکرد و کسانی که دستی به قلم داشتند این را احساس می‌کردند در حالیکه ما این منطقه عزیز و گرامی را در سال‌های جنگ برای مقطعی از دست دادیم و باید ثبت مهمی در خصوص وقایع آن روز‌ها میداشتیم. حالا ایرانشهر گام مهمی است که ادبیات داستانی ایران در خصوص خرمشهر انجام داده است.
عزتی پاک با بیان اینکه کار‌های زیاد و خردی هم در زمینه خرمشهر انجام شده است افزود: کار‌های خردی که نسبت به این امر شده، ولی آنچه که شامل و جامع باشد و اراده بزرگی را در پس خود داشته باشد و از عهده آن بر بیاید و یکبار همه وقایع را با آدم‌های شگرفش برعهده بگیرد را در ایرانشهر شاهدیم. طلیعه آن هم در همین سه جلد دیده شده است.
مدیر مدرسه رمان موسسه شهرستان ادب با تاکید بر اینکه نویسنده ایرانشهر از تجربه سنگین و پختگی لازم برخوردار بوده است، افزود: نویسنده در اوج پختگی و کار بلدی سراغ سوژه‌ای رفته است و این کار در کارنامه ایشان جایگاه خاصی خواهد داشت. ایرانشهر از روز اول که در خصوص ایده آن صحبت شد و برنامه‌ای که خصوص ان مطرح کردند مشخص بود که به اهمیت و بزرگی این کار واقف‌اند. نویسنده نفس عمیقی برای قوس بزرگ تاریخی کشیدند. این نفس عمیق را در جلد اول میبینیم که نویسنده تازه می‌خواهد بستری برای معرفی اشخاص فراهم کند و تازه مخاطب ببیند از کجا کار شروع شده و چه کسانی داستان را رقم زدند.
عزتی پاک ادامه داد: ما هم به عنوان شهرستان ادب همیشه این وظیفه بر عهده مان میدیدیم و وقتی این کار را پذیرفتیم می‌دانستیم زحمت اصلی بر روی نویسنده کتاب است که خلاقیت دارد و پژوهش‌های سنگینی روی کتاب انجام داده است. تصاویر عمیقی را در عمق جانش متصور میکند برای خودمان برکت دیدیم و خوشحالیم در کنار آقای شهسواری هستیم و حتما در کنارش خواهیم ماند چراکه کار و ایده بسیار بزرگ بوده است.
شهسواری با تاکید بر اینکه خرمشهر بهانه‌ای شده است که تا از ایران و جنگ نکاتی بیان شودو به اسم ایرانشهر نامگذاری شود افزود:در اسم گذاشتن کم سلیقه هستم و این کتاب نیز اسم نداشت. ایرانشهر اسم بزرگی بود و ظرف و مظروف به هم نمیخورد، اما وقتی جلوتر رفتم و وسعت کاررا دیدم کمی ترسیدم و جلد سوم بودم که فهمیدم چه وجوهی را شامل می‌شود بعد از آن با خیال راحت تری اسم آن را ایرانشهر گذاشتم. چرا که جنوب مرکز اقوام ایرانی بوده است. آبادان بخاطر پالایشگاه و خرمشهر بخاطر بندرش و آمدن عده‌ای از اقصی نقاط به این منطقه برای دفاع از کشور فکر کردم میتوان چنین اسمی را برای آن نهاد.
وی با بیان اینکه اولین کار دفاع مقدسم نیست، افزود: بیش از ده کتاب در حوزه خاطرات آن‌ها را منتشر کردم حتی از شخصیت‌هایی در ایرانشهر استفاده کردم خاطراتشان را منتشر کردم مثل کلاه سبز‌های نوهد که ۲۲ ساعت مصاحبه داشتم و بعد از آن در اولین رمانم یک سوم آن در جنگ میگذرد بنابراین نه تنها ناآشنا نبودم بلکه خیلی هم درگیر جنگ و اتفاقات شامل در آن بودم و ۱۳ کتاب در حوزه خاطره نویسی دفاع مقدس کار کرده ام.
نویسنده کتاب ایرانشهر افزود: این تجربیات اعتماد بنفسی را به من داد تا در خصوص خرمشهر کار کنم. به رغم اینکه اصالتم خراسانی است، اما در آبادان به دنیا آمدم و قدیم‌ترین عکسم زیر پل آبادان در دو سالگی است. آبادان خاک دامنگیر است و خود آبادان اگر کسی مدتی زیست کرده باشد آن‌ها را به سمت این شهر میکشد. این منطقه ویژگی خاصی دارد که خرمشهر و آبادان را مردم ایران خیلی دوست دارند و این میزان علاقه به یک خطه در ایران و این حس نزدیکی در ایران را کمتر دیده ام.
در ادامه علی اصغر عزتی پاک در پاسخ به این سوال که نوع نگاهی که در ایرانشهر به جنگ هست را چطور ارزیابی میکنید عنوان کرد:خروج از کلیشه‌ها را در ایرانشهر شاهد بودیم هر نویسنده‌ای که می‌آید قالبی را معیار قرار میدهد و بقیه نویسندگان نیز از آن تبعیت میکنند، اما آقای شهسواری از این قالب بیرون زد و زمین بازی را عوض کرد و کار را با نشاط در زمینه دفاع مقدس تحویل داد.
وی ادامه داد: امروز که از صبح دوباره شروع کردم که یکدفعه احساس کردم با یک کار باشکوهی طرف بوده ام و، چون ما هرچه کار درخشان داریم در ایران حتما باید ارجاع بدهیم به یک متن بین المللی که این را نقصان خواهم دید، اما شاهد این خواهم بود که این کتاب در آینده به سمتی بازتاب خواهد داشت که دیگر اهالی نویسندگی ایرانشهری برای خودشان خواهند نوشت و به چنین متن پر استقبالی تبدیل خواهد شد.
مدیر مدرسه رمان شهرستان ادب با تاکید بر پختگی نویسنده و تسلط بر هیجانات افزود: نگاه آقای شهسواری به انسانی که دارد می‌جنگد و مفاهیمی که این دفاع بر اساسش شکل میگیرد متفاوت است و دلیل اصلی آن این است که نویسنده به پختگی و تسلط بر روی هیجاناتش رسیده است. خواهی نخواهی انسان‌ها در سنین مختلف روحیاتی دارند و بر اساس آن عمل میکنند و حرف میزنند و بر همین اساس جوانی باعث غلبه هیجان بر حقایق می‌شود، اما احساس میکنم آقای شهسواری در سنی که به دنبال ایرانشهر رفت که هیجانات را پشت سرگذاشته بود.
عزتی پاک تصریح کرد: برای یک انسان جا افتاده ارزش‌ها وضوح دارند و بعضی چیز‌ها شعار بود و بعضی چیز‌ها بازی بود، ولی در عمقش ارزش‌های ماندگاری است که فقط برای فقط دیروز و امروز نیست بلکه این ارزش‌ها در طول زمان بوده اند و خواهند بود و هر انسان ایرانی که خاکش را دوست دارد، بخاطر آن فداکاری کند.
وی ادامه داد: در ایرانشهر همه اش بخاطر این نیست که خاکش را دوست دارد و با یک فرهنگی آدمهایش را وارد جنگ میکند و با یک فرهنگی پیروز میشوند یا شهید میشوند. در واقع یکی از مهمترین عناصر این رمان این است که به شور رسیده در حالیکه آن جا‌هایی که شور رمان بالا می‌رود کنترل شده و آگاهانه اتفاق می‌افتد.
عزتی پاک با اشاره به اینکه لطافت در ایران شهر نیز به وضوح لمس می‌شود افزود: گاهی آنقدر لطیف می‌شود در میانه جنگ ما یک صفحه یا دو صفحه شعر داریم و آدم‌های داستان شاعرانگی میکنند در حالیکه اتمسفر حاکم بر داستان و این صحنه بسیار لطیف و شاعرانه جنسش جور دیگری است و به نتایجی دیگری است نویسنده تلاش کرده با صداقت و صراحت به جهان آدم‌های دفاع مقدس نزدیک شود و آن‌ها را چنان که بوده اند بنمایاند. با همه مشکلات و قهرمانی‌ها و فداکاری هایشان. انسان‌ها وقتی با یک ارزش بزرگ از جان و مالشان میگذرند این کفایت میکند قهرمان باشند و این لزومی ندارد تمام ابعاد وجودیشان پاک و سرشته از عطر و گلاب باشند. در واقع می‌توانند مشکلاتی داشته باشند و این فداکاری نهایی ارزشی است که ایجاد میکنند.
عزتی پاک با اعلام اینکه این کتاب را در دوره‌ای به عنوان ناشر خواندم و در حال حاضر برای بار دوم آن را مطالعه میکنم افزود: این کتاب را دوره‌ای به عنوان ناشر خواندم، ولی در حال حاضر برای خودم میخوانم و بسیار خوشحال و خرسندم و با حال خوبی از یک متن ودرست و ارزشمند و کاری کهحق مطلب را ادا کرده است دفاع کنم.
در ادامه نویسنده کتاب ایرانشهر به جایگاه این کتاب در ادبیات دفاع مقدس پرداخت و افزود:اگر مجاهدت بزرگ دوستان خاطره نویس مثل جناب سرهنگی، فروغی، کمره‌ای از سال‌های پیش نبود، فکر کردن به نوشتن این کتاب برایم محال بود در این کتاب بالای 250 عنوان کتاب لیست و خوانده شده است که این ۲۵۰ کتاب ساعت‌ها کار دوستان در بخش‌های مختلف ارتش و سپاه بوده است. مردم کمتر میدادند که از دانشجویان دانشگاه افسری جنگیدند و جایی در این خصوص صحبت نشده است همچنین از تکاوران نیروی دریایی خیلی کمتر صحبت شده است پادگان دژ و افسرانی که آنجا بودند و البته کار‌های فوق العاده سوره مهر در حوزه زنان که بعد از کتاب دا شروع شد که هر کدام از آن‌ها پنج الی شش سال زمان بردند و کار‌های درجه یک پژوهشی در حوزه بین الملل هستند.
وی با بیان یکی از دلایلی که نمیتوان چند جلدی بودن این رمان را به صورت قاطع اعلام کرد، گفت: آبادان دنیایی دیگر است به عظمت خرمشهر روزی که رمان را شروع کردم گفتم آبادان نه ...! ولی جلد پنجم رسیدم و دیدم نمیشود از خرمشهر گفت و به آبادان نپرداخت! و یکی از دلایلی که نمیتوانم بگویم تا چند جلد این رمان ادامه پیدا خواهد کرد این است که به آبادان نیز ورود کرده ام.
شهسواری با بیان اینکه در این رمان قید‌های زمان و مکان فرایند نوشتن را سخت نکرده است افزود:یکی از کارگردانان آمریکایی میگوید هنرمند محبوس قیدهاست در واقع یعنی قید بزرگترین دوست هنرمند است چرا که چهار چوب به او میدهد هشت ماه طول کشید مرداد ماه سال 94 بود، اما هشت ماه طول کشید تا ولین کلمه را بنویسم و بفهمم ساختار چه باشد شخصیت‌ها چطور باشند. بزرگترین سختی برای یک هنرمند وقتی یک اثر پژوهشی در دست دارد کنار هم گذاشتن مواد است و نه استفاده کردن از آن‌ها وقتی زحمت میکشید و مستندات زیادی دارید دوست دارید از همه آن‌ها استفاده کنید قید زمان و مکان خیلی به من کمک کرد و خیلی دست و پایم را نگرفت، چون شوقم داستان گویی بوده است. همه این‌ها در باب انگیزه اصلی که نویسنده شروع کند وجه دوم است اینکه شما بدانید افقی برای تمام کردن کار داشته باشید آن انگیزه را به انسان می‌بخشد.
شهسواری در پایان ضمن قدردانی از موسسه شهرستان ادب گفت: خوشبختانه کار بصورت شکیل و زیبا در آمد و امیدوارم این همکاری بخاطر هدفی که خرمشهر و خاک انسان‌هایی که آنجا دفاع کردند به بهترین وجه ادامه پیدا کند.
سپس عزتی پاک به بیان نکاتی پرداخت و گفت: این رمان در نهایت به سقوط خرمشهر می‌انجامد و این اتفاق خوبی نیست که رمانی بنویسیم که شکستمان را نشان دهیم، ولی در حالی که در دل شکست روزنه‌های نور و چشم انداز‌های روشن گذاشته شده است از انسان‌هایی که از سرزمین دفاع میکنند و یا شهید میشوند و هر کدام برای خودشان معرکه‌ای هستند. هر گلوله‌ای که می‌خوریم یک وزنه‌ای در داستان بر جای میگذارد که نشان میدهد همچنان ایستاده و مقاوم و پر از امیدیم و این ویژگی دیگر مهم ایرانشهر است که از ابعاد دیگری به پیروزی و وجهه‌های آن می‌پردازد.
این منتقد و نویسنده بابیان نکات دیگر افزود: نویسنده در اوج پختگی کار میکند و سعی نکرده است داستان را طیفی کند و هر کس عشق ایران و ایرانی دارد و سر سوزنی عشق با ایران را وجودش حس میکند می‌تواند مخاطب این رمان باشد. ایرانشهر روایی و پذیرندگی بسیار بالایی دارد و برای همه کسانی که در این مملکت کار کرده اند احترام قائل است و بخش‌هایی که به دلیل حب و بغض‌هایی که در آن زمان نادیده گرفته شد، آن‌ها را نشان داده و حقشان را ادا کرده است ایرانشهر خواسته حق همه طیف‌ها را بدهد و آن را نشان دهد.
انتهای پیام/ 161
