گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ رسول حسنی؛ سینمای انقلابی، سینمای متعهد، سینمای دینی، سینمای مقاومت و مفاهیمی از این دست بارها و بارها از سوی برخی صاحبنظران مطرح شده است و هر کدام نیز تعاریفی مطابق ان ارائه داده‌اند که می‌تواند در جای خود مورد نقد و نظر قرار گیرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی که در حوزه فرهنگ و هنر جایگاه مهمی دارند و نظرات ارزشمندی در این خصوص ارائه داده‌اند طبعا کاستی‌های این حوزه بخصوص سینما را بهتر می‌شناسند و به همین ترتیب راهکارهای استراتژیکی نیز مطرح کرده‌‌اند.
مجموعه «سینمای قدسی» مجموعه نظرات معظم‌له در حوزه سینما و مسائل مربوط به ان است که از سال 1369 تا امروز را شامل می‌شود.
مطالعه این بیانات می‌تواند مدیران سینمایی کشور را در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها یاری رسان باشد.
هنرمند متعهد و انسان مسئول
«بعضى کسان مى‌گویند در هنر متعهد، کلمه اول با کلمه دوم تناقض دارد. هنر، یعنى آن چیزى که مبتنى بر تخیل آزاد انسان است و متعهد، یعنى زنجیر شده؛ این دو چگونه با هم مى‌سازد!؟ این یک تصور است؛ البته تصور درستى نیست. بحث مسوولیت و تعهد هنرمند، قبل از هنرمند بودن او به انسان بودن او برمى‌گردد.
بالأخره یک هنرمند قبل از این‌که یک هنرمند باشد، یک انسان است. انسان که نمى‌تواند مسوول نباشد. اولین مسوولیت انسان در مقابل انسان‌هاست. اگرچه انسان در مقابل طبیعت و زمین و آسمان هم تعهد دارد، اما مسوولیت بزرگ او در قبال انسان‌هاست. درعین‌حال هنرمند به خاطر ویژگى بسیار ممتازش، تعهد جداگانه‌اى غیر از آن بیانى که قبلا گفتم، دارد.»[1]
«ما تسلیم شدن نداریم این جرم جمهورى اسلامى است. در زمینه مسائل گوناگون و قضیه فلسطین و غیره نیز همین‌طور است. به جرم تسلیم نشدن یک ملت در مقابل تمایل مستکبرانه قدرت‌هاى جهانى، این ملت محکوم مى‌شود که با همه ابزارها ـ از جمله ابزار هنرى ـ با او به‌شدت مبارزه شود.
همان‌گونه که عرض کردم، سازمان سیا بخش هنرى دارد و فیلم‌هایى که بعد از انقلاب علیه ما و علیه شیعه و اسلام درست کردند، بسیار زیاد است. شما که یک فیلمساز و بازیگر سینما و تئاتر و موسیقیدان و آهنگساز ایرانى هستید و این واقعیت و مظلومیت را ادراک مى‌کنید، تکلیف‌تان چیست؟ آیا هیچ تکلیف مردمى وجود ندارد؟»[2]
«نگذارید خطوط سیاسى و جناح‌هاى سیاسى و شبه‌حزب‌ها بیایند و وارد مقوله ـ هنر ـ شوند و آن را قبضه کنند؛ زیرا در این صورت همه چیز تباه خواهد شد. اما اشتباه نکنید؛ آن‌جایى که پاى حفظ ارزش‌ها و تداوم بخشیدن به آن‌هاست، یا صحبت از استحاله ارزش‌هاست، یک خط کشى وجود دارد؛ شما نمى‌توانید بگویید من نه این طرف هستم، نه آن طرف. مگر مى‌شود؟ این مى‌شود بى‌هویتى.
مگر مى‌شود آدم به یک ارزش، هم معتقد باشد، هم نباشد؛ یک ارزشى را، هم پاس بدارد، هم ندارد؟ این‌جا آدم باید موضع انتخاب کند و پاى آن بایستد. البته من هیچ نفى نمى‌کنم؛ ممکن است کسى اشتباه کند؛ در این صورت انسان خطا را جبران مى‌کند؛ کما این‌که در مواردى به بعضى از دوستانى که آثار خودشان را به من ارائه کردند یا از طریق دیگرى من آن آثار را دیدم و به نظرات نقادانه‌اى رسیدم.
البته بعضى اصلاح کردند، بعضى هم اصلاح نکردند. ما از آن‌هایى که اصلاح کردند، تشکر کردیم؛ اما از آن‌هایى که اصلاح نکردند، هیچ وقت گله نکردیم که چرا اصلاح نکردید؛ چه برسد بالاتر از گله. به‌هرحال در این‌جا حدودى وجود دارد. مگر مى‌شود نسبت به این حدود بى‌تفاوت بود؟»[3]
«این‌که گفتیم شما مسئولیت دارید ـ که البته همه‌تان این مسئولیت را دارید؛ چون کار شما مى‌تواند خیلى اثرگذار باشد ـ این مسئولیت پیش خدا اجر هم دارد؛ یعنى شما واقعا نیت‌تان را خدایى کنید. تشخیص شخصى خودتان را بسازید؛ اما با همین کار، نیت خدایى بکنید.
نیت کنید که خدا را از خودتان راضى کنید و اجر ببرید. کار مهمى دارید انجام مى‌دهید؛ چرا خودتان را از اجر محروم مى‌کنید؟ با این کار اجر ببرید و مى‌شود. اجر فقط این نیست که شما فیلم نماز و روزه درست کنید؛ نه، آن چیزى که اخلاق جوان‌ها، رفتارهاى اجتماعى، انضباط اجتماعى، جدیت در کار، ایمان قوى و احساس مسئولیت را در نسل‌هاى جوان زنده مى‌کند، این پیش خدا اجر دارد. امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) به امام حسن و امام حسین مى‌گوید: «اعملا للأجر» براى مزد کار کنید. این مزد درهم و دینار دنیا نیست این مزد، مزد خدایى و مزد الهى است.
هیچ‌کدام از شماها هم از مزد الهى بى‌نیاز نیستید. از این مرز که ما عبور کردیم ـ مرز مردن ـ این اول نیاز ماست به این مزد؛ چه بخواهیم و چه نخواهیم، از این مرز عبور مى‌کنیم و آن‌جا احتیاج داریم؛ آن‌جا تنها هستیم و به اجر الهى احتیاج داریم؛ شما در این میدان دارید حرکت مى‌کنید، کار کنید براى خداى متعال. البته به عنوان یک انسان نخبه، یک هنرمند و یک نگاه نافذ به جامعه و کشور و انسان‌ها، مى‌توانید احساس مسئولیت کنید و اجر انسانى و وجدانى هم مى‌توانید ببرید.»[4]
[1] بیانات در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر/ ۱۳۸۰/۰۵/۰۱
[2] بیانات در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر/ ۱۳۸۰/۰۵/۰۱
[3] بیانات در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر/ ابراهیم حاتمی‌کیا ۱۳۸۰/۰۵/۰۱
[4] بیانات در دیدار جمعی از کارگردانان سینما و تلویزیون/ ۱۳۸۵/۰۳/۲۳
انتهای پیام/ 161
