گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: اگرچه القاعده در طول پنج سال سپری شده از جنگ یمن یک متغیر تعیین کننده در معادلات سیاسی و نظامی نبوده؛ اما همچنان توانسته است در شرایط بحرانی این کشور به‌عنوان یک بازیگر اصلی حضور و نفوذ خود را در بخش‌های مهمی از استان‌های جنوبی توسعه بخشد.
این گروه تروریستی در ابیان، شبوه، بیضاء فعال است و اعضا و هوادارانی در میان قبایل چهار استان حضرموت، الجوف، ماریب و صعده دارد؛ تا جایی که قاسم الریمی رهبر پیشین این گروه در منطقه وادی عبده در استان مأرب کشته شد.
از نظر تاریخی، یمن به دلیل موقعیت جغرافیایی در امتداد مرزهای عربستان و ویژگی‌های سرزمینی خود به‌عنوان پناهگاه ایده آل برای القاعده و شبه نظامیان آن عمل کرده است. ارتفاعات کم جمعیت و خشک که مشخصه مناطق داخلی در یمن مرکزی و شرقی هستند، پنهانکاری و تاکتیک‌های چریکی را تسهیل می‌کنند.
اگرچه سعودی‌ها همواره ادعا کرده‌اند که حضور القاعده در یمن را تهدیدی امنیتی علیه خود می‌دانند و ائتلاف متجاوز، جنگ با القاعده را در دستور کار دارد؛ اما در طول سال‌های پس از شروع جنگ یمن ریاض از القاعده برای مقابله با انصارالله استفاده کرده است. در واقع بخشی جدایی ناپذیر از استراتژی سعودی برای مقابله با انصارلله همکاری با هر قبیله یا سازمان یمنی مخالف صنعا بوده است.
وال استریت ژورنال در 17 ژوئیه 2015 گزارش داد که «ستیزه جویان القاعده، مدت‌ها در جنوب، در جبهه جنگ شهر بندری عدن در مقابل انصارالله شرکت کردند و در کنار شبه نظامیان قبیله‌ای مورد حمایت عربستان و حتی برخی نیروهای ویژه اعزامی از امارات متحده عربی جنگیدند.
در دی ماه 1398 منابع محلی در استان حضرموت یمن اعلام کردند که امارات متحده عربی تعدادی از زندانیان وابسته به گروه القاعده را از زندان آزاد کرده است. این منابع خبری گفتند که هدف از این اقدام امارات، ایجاد بحران و بی‌ثبانی در استان شبوه است. از جمله تروریست‌های آزاد شده «صالح عمر» از شهر «رضوم» و «باسل المراوح» از شهر «حبان» هستند که هر دو جزو فرماندهان القاعده در جنوب یمن به شمار می‌روند.
اولین نشانه ارتباط القاعده با دولت هادی مورد حمایت عربستان سعودی در جریان مذاکرات ناموفق صلح تحت حمایت سازمان ملل با صنعا در ژوئن 2015 در ژنو بود. عبدالوهاب حمقانی در هیئت ریاض حضور داشت، که وزارت خزانه داری ایالات متحده به دلیل ارتباط با القاعده وی را در لیست تروریست جهانی تحت تعقیب قرار داده بود. وزارت امور خارجه آمریکا حضور وی را متذکر شد و حتی به آن اعتراض کرد.
در سال‌های بعد سعودی‌ها هیچگونه عملیاتی را علیه القاعده که کنترل شهر بندری المکلا، مرکز استان نفت‌خیز حضرموت در جنوب شرقی یمن و هم مرز با عربستان، را به دست گرفت صورت نداد.
این حمایت و اتحاد شوم تاکنون نیز ادامه یافته است. فوریه 2019 شبکه سی.ان.ان آمریکا در گزارشی با استناد به وضعیت درگیری‌های شدید در شهر تعز گفت که القاعده «اتحاد سودمندی را با شبه نظامیان طرفدار سعودی که در کنار آنها جنگیده‌اند» ایجاد کرده است.
یکی از موضوعات مهمی که موجب سوق یافتن بیشتر عربستان به سمت القاعده شده است نارضایتی مصر و امارات از تداوم حضور و همکاری اخوانی‌های حزب اصلاح در دولت منصور هادی است.
اگرچه تاکنون رئیس جمهور مصر سعودی‌ها را به دلیل همکاری با حزب الاصلاح وابسته به اخوان المسلمین مورد انتقاد قرار نداده است. با این حال، هفته نامه معتبر الاهرام مصر در اوایل ماه ژوئن گزارش داد که این یکی از «استخوان‌های اختلافات» میان قاهره و ریاض است.
در پایان باید گفت که آل سعود خود را از یکی از دشمنان گروه‌های تروریستی به خصوص القاعده و داعش می‌داند که به مبارزه با این گروه‌های تروریستی می‌پردازد؛ اما این رژیم در حمله خود به یمن اعلام کرد که به‌دنبال مبارزه با القاعده در این کشور نیست، با وجودی که مناطق اصلی حضور القاعده یمن در مجاورت مرزهای مشترک عربستان با یمن قرار دارد.
القاعده و داعش در یمن مورد حمایت عربستان است و این کشور به نام حمایت از نیروهای یمنی به این گروه‌ها پول، سلاح و مهمات می‌دهد، اما این گروه‌های تکفیری در طول تاریخ نشان دادند که فرزندان خلفی برای اربابان منطقه‌ای خود نیستند و در نهایت به اربابانشان خیانت می‌کنند.
انتهای پیام/ 411
