کرونا و فرصت‌هایی که برای کتابخوانی ایجاد شد
گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ امیرعباس صادقی؛ مقوله مهم کتابخوانی یکی از موضوعات پرچالش در کشورمان بوده و همواره نگرانی‌های زیادی در بین دلسوزان عرصه فرهنگ بر موضوع کاهش سرانه مطالعه در کشورمان وجود داشته است. در سالیان اخیر، مقالات، یادداشت‌ها و پژوهش‌های مهمی انجام شده که موضوع اکثر آنان متمرکز بر یک پرسش اساسی است؛ «چه کار کنیم تا مردم بیشتر کتاب بخوانند؟»
احتمالا ویروس چند میلی‌گرمی کووید 19 را باید عجیب‌ترین موجود قرن بیست و یکم در سراسر دنیا بدانیم؛ از این جهت که این ویروس، سبک زندگی مردم در سراسر دنیا را به‌کلی تغییر داد. امروزه ماسک تبدیل به نوعی لباس جدید برای همه مردم دنیا شده و خانه‌نشینی تبدیل به اتفاقی عادی و روزمره برای جهانیان شده است.
در کشور خودمان دیدیم که قرنطینه خانگی و عدم پذیرش حضور در اجتماعات چگونه تبدیل به نوعی عادت برای جمع زیادی از هم‌وطنا‌ن‌مان شد. حال پرسش اساسی این است که چنین شهروندی که بخش عمده‌ای از تفریح و سرگرمی خود را از دست داده است، چگونه باید سرگرم شود؟ شاید بتوان گفت کرونا و قرنطینه ناشی از این ویروس فرصت مناسبی را فراهم کرده تا کتاب را به عنوان یک سرگرمی جذاب پیشنهاد بدهیم.
حال سوال اساسی اینجاست که در روزهای خانه‌نشینی به دلیل کرونا چگونه از ظرفیت خوبی که اشاره شد، به بهترین شیوه استفاده کنیم؟ در این یادداشت چند پیشنهاد مطرح می‌شود که شاید به کتابخوان‌تر کردن مردم و بهبود وضعیت فعلی کمک کند.
قبل از هر چیز باید پذیرفت که عرصه فرهنگ، عرصه بایدها و نبایدها نیست؛ به عبارت دیگر نمی‌توان کسی را به زور کتابخوان کرد و یا کسی را به زور از کتاب جدا کرد. عرصه فرهنگ و به ویژه کتابخوانی جایی است که باید با حمایت‌های مردمی، پیش رفت. مثال دقیق‌تر آن راه‌اندازی پویش‌های کتابخوانی است که جمع زیادی از علاقه‌مندان را با خود همراه کرده و آنان را به سمت فرهنگ کتابخوانی می‌برد.
باید اشاره کرد که در ماه‌های اخیر، پویش‌های کتابخوانی زیادی راه‌اندازی شده است که با استقبال خوبی از سوی مخاطبین همراه شده است. مثلا پویش کتابخوانی «34 دقیقه کتاب بخوانیم» با ایده‌ای جالب از سوی گروهی از جوانان راه افتاد اما امروز به لطف حمایت‌های مردمی طرفداران زیادی پیدا کرده است. اگر برای شما هم جذاب است که بدانید چرا «34 دقیقه» باید کتاب خواند، پیشنهاد می‌کنم به صفحه این پویش سر بزنید؛ مطمئنم شما هم به این پویش خواهید پیوست. از طرف دیگر، همزمان با آغاز روزهای تعطیلی در سراسر کشور، پویش کتابخوانی 2020 به راه افتاد. این پویش هم حمایت جمع زیادی از هنرمندان، ورزشکاران و چهره‌های محبوب را به خود جلب کرد و با استقبال خوبی از سوی مخاطبین همراه شده است. پس فراموش نکنیم که یکی از راه‌های تشویق مردم به کتابخوانی، دعوت‌های مردمی است.
خاطرم هست در روزهای آغاز شیوع کرونا که تعطیلی‌های گسترده‌ای را شاهد بودیم، جمع زیادی از ناشران به شدت نگران آینده فعالیت کاری خود در بازار نشر بودند. در این بین، عده‌ای از آنان با خلاقیت‌های منحصر به فرد نه تنها فروش خود را حفظ کردند، بلکه سهم‌شان از بازار کتاب را نیز بالا بردند. شاید تکنیک‌های ساده‌ای نظیر ارسال رایگان کتاب که منجر به کاهش حضور در اجتماعات می‌شود، باعث جذب مخاطب شود یا معرفی کتاب با شیوه‌های خلاقانه‌تر، دعوت به شنیدن کتاب صوتی و ... به کتابخوان‌تر کردن افراد در روزهایی که بهانه برای سرگرم‌شدن کمتر شده است، کمک کند.
موضوع مهم دیگری که باید در سطح مطالبه عمومی مطرح شود این پرسش است که سهم کتاب در رسانه ملی چه قدر است؟ رادیو و تلویزیون به عنوان مهم‌ترین رسانه جمعی کشور، چگونه به یار مهربان ادای دین کردند؟ رسانه ملی بارها و بارها طی ماه‌های گذشته با اطلاع‌رسانی دقیق و آگاهی‌بخشی در زمینه رعایت نکات بهداشتی فعالیت موفقی داشت اما چه قدر کتاب و کتابخوانی تبلیغ شد؟ تلویزیون با برنامه‌سازی، دعوت از چهره‌های محبوب و ... تلاش کرد فضای بهتری را برای سرگرم کردن مردم در روزهای قرنطینه رقم بزند اما در بین تمام این برنامه‌ها، جای خالی کتاب واقعا احساس شد.
فراموش نکنیم در زمانه‌ای هستیم که فضای مجازی با تمام محتواهای ریز و درشتش که شاید خیلی از آنان حتی مناسب استفاده فرزندان‌مان هم نیست، آرام آرام جای تفریحات سالم را گرفته است. قرنطینه و خانه‌نشینی استفاده مردم از فضای مجازی را بسیار بالا برد اما کمتر کسی برایش این دغدغه به وجود آمد که از فضای مجازی برای رسیدن به اهداف کتابخوانی استفاده کند. فراموش نکنیم که انتشار یک کتاب خوب در کنار عرضه مناسب آن می‌تواند توجه بخش بزرگی از جامعه را به خود جلب کند و حتی یک تبلیغ ساده از کتاب و کتابخوانی در رسانه ملی اثری شگرف بر عرصه کتاب و ادبیات دارد. کرونا در کنار تمام مصایب و سختی‌هایی که به همراه داشت، کمی انسان‌ها را از شلوغی روزمره نجات داد و با خانه‌نشینی که لاجرم اتفاق افتاد فرصت خوبی را به دست داد تا بیشتر کتاب بخوانیم، حتی برای سرگرم شدن.
انتهای پیام/ 121
