به گزارش گروه بین الملل دفاع پرس، «اشر اورکابی» ستوننویس نشریه آمریکایی «فارین افیرز» طی یادداشتی نوشت: مناسبات پشت پرده میان اسرائیل و عربستان مسالهای بیسابقه نیست و اگر طرفین حتی پا فراتر بگذارند و این مناسبات را علنی کنند هیچکس نباید تعجب کند. آنهایی که تنشها را در خاورمیانه دنبال میکنند، احتمالا از شنیدن خبر مناسبات دوستانه اسرائیل و عربستان سعودی 2 رقیب سنتی که اکنون با 2 چالش برنامه هستهای ایران و گروه تروریستی داعش روبهرو هستند، به هیچوجه غافلگیر نشدهاند.
نوامبر گذشته، وزیر نفت عربستان از تمایل این کشور برای فروش نفت به اسرائیل خبر داد. این در حالی است که عربستان، اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد. این وزیر در وین اعلام کرد ملک عبدالله همواره الگویی خوب برای مناسبات حسنه با دیگران بوده است و اسرائیل نیز از این بابت مستثنا نیست. تنها چند ماه پیش ترکی الفیصل، وزیر سابق اطلاعات عربستان نیز مقالهای در روزنامه اسرائیلی هاآرتص منتشر کرد. اگرچه فیصل در این مقاله تنها بر موضع سنتی اتحادیه عرب درباره فرآیند صلح خاورمیانه تاکید کرد که براساس آن اسرائیل باید از مرزهای پیش از جنگ 1967 عقبنشینی کند اما انتشار مقاله در یک روزنامه اسرائیلی توسط یک مسؤول سعودی یک رویداد قابل توجه به شمار میرود.
با اینحال این نکته قابل توجه است که همکاری غیررسمی میان اسرائیل و عربستان مسالهای بیسابقه نیست. در اوایل دهه 1960، عربستان و اسرائیل در مقابله با جنبشها و کشورهایی که موجودیت هردویشان را تهدید میکرد زمینهای مشترک یافتند. ریاض و تلآویو نه تنها استراتژی خود را در یک راستا قرار دادند بلکه به همکاری در سطح تاکتیکی نیز روی آوردند. در دهه 1960 این تهدید ناشی از جمال عبدالناصر، رهبر جنبش ملیگرای عرب و محبوبترین شخصیت در خاورمیانه احساس میشد. سخنرانیهای سیاسی وی میلیونها نفر را در سراسر جهان عرب مخاطب قرار میداد و اسرائیل، عربستان و انگلیس اغلب مورد حملات لفظی وی قرار میگرفتند.
زمانیکه گروهی از افسران یمنی با همکاری جنبش ملیگرای عرب حکومت یمن را در سال 1962 برکنار کردند، ناصر حدود 70 هزار نیروی مصری را برای حمایت از جنگ مسؤولان جدید یمنی با وفاداران رژیم سابق یمن اعزام کرد. وی همچنین از قصد خود برای انتشار این انقلاب به عربستانسعودی خبر داد. عربستانسعودی با این حال به قبایل وفادار به پادشاهی سابق پول و پناه داد و همزمان گروهی از مزدوران انگلیسی تلاش کردند کمکهای نظامی را به نیروهای ضد مصری در منطقه برسانند. با این حال کوهستانهای شمال یمن یک مانع بزرگ بود و این مساله انتقال سلاح و شبهنظامیان سلطنتطلب یمنی را با مانع روبهرو کرد. از آنجا که نه لندن و نه ریاض نمیخواستند به طور علنی از سلطنتطلبها در یمن حمایت کنند، نیاز به شریکی داشتند که بخواهد به طور مخفیانه این محمولهها را به طور هوایی به محل برساند.
آنها به اسرائیل رو کردند که دیگر بازیگر منطقهای بود که از پیروزی مصر در یمن متضرر میشد. سران اسرائیلی نیز خودشان بر این باور بودند که حمایت از درگیری غیرمستقیم با مصر میتواند رویارویی مصر و اسرائیل را در سینا تحت تاثیر قرار دهد و موجب شود ناصر آنقدر مشغلههایش زیاد شود که توان حمله به اسرائیل را نداشته باشد. آریه آز، خلبان معروف اسرائیلی که فرماندهی اسکادران 120 بینالمللی اسرائیل را به عهده داشت رهبری این ماموریت را به عهده گرفت. آنها از 1964 تا 1966 ، 14 پرواز در منطق شمالی یمن صورت دادند و سلاحهای و تجهیزات حیاتی را به یمن رساندند و به تغییر دادن شرایط جنگ به نفع سلطنتطلبان کمک کردند. خلبانهای اسرائیلی در این پروازها از حریم هوایی اسرائیل استفاده کردند و دور از جنگندههای مصری بودند که در دریای سیاه در حال گشتزنی بودند.
برنامهریزی و تصمیمگیری درباره این طرح، محدود به شماری از مزدوران انگلیسی، رهبران اسرائیلی، مسؤولان عربستانی، حاکم برکنار شده یمن و وزیر خارجه وی بود. به منظور تضمین امنیت و مخفیانه بودن این ماموریتها، مردم عربستان و یمن درباره حضور اسرائیل در بیاطلاعی نگه داشته شدند. برای مثال یکی از این موارد انتقال محمولهها پس از آن صورت گرفت که رهبر سرنگون شده یمن به یکی از سران قبایل طرفدار خود گفت محمولههای پشتیبانی از طریق هوا ارسال خواهد شد.
یک افسر اطلاعاتی انگلیس نیز در یادداشتهای خود نوشته است یکی از فرماندهان سلطنتطلب یمنی در محل فرود کمکهای هوایی گفته بود ببینید حتی خدا هم به مسؤولان سابق یمنی کمک میکند. جنگ داخلی در یمن در سال 1968 پایان یافت و با چندین معاهده، سلطنتطلبان و جمهوریخواهان درباره تشکیل جمهوری یمن در نیمه شمالی این کشور توافق کردند. بهعلاوه 5 دهه پس از همکاری اسرائیل و عربستان در یمن، مناسبات غیررسمی میان طرفین همچنان باقی مانده است. سالهاست که ریاض چشمان خود را در برابر واردات محصولات اسرائیلی بسته است و تجار عربستانی در حال خرید ملک در تلآویو به طور غیرمستقیم هستند. گمانهزنیها درباره مناسبات مخفی دیپلماتیک و امنیتی میان طرفین ادامه دارد.
انتهای پیام/ک.ف
