خیلی‌ها دنبال تصاحب سپاه بودند/ شهید محلاتی از سپاه صیانت کرد

گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس‌ـ رحیم محمدی؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به جهت آن‌که نهادی برخاسته از متن مردم و مولود انقلاب است از زمان تشکیل تاکنون در عرصه‌های گوناگونی حضور یافته و توانمندی‌های خود را به اثبات رسانده است؛ البته برای موفقیت در فعالیت‌های عملیاتی نیازمند تقویت بُعد معنوی پاسداران است که تحقق این مهم برعهده نهاد نمایندگی ولی فقیه در سپاه است؛ بر این اساس و همچنین به مناسبت ایام شهادت آیت‌الله محلاتی نماینده امام (ره) در سپاه پاسداران، خبرگزاری دفاع مقدس گفت‌وگویی را با حجت‌الاسلام «عبدالله حاجی‌صادقی» نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام داده که بخش اول آن در ادامه آمده است.

دفاع‌پرس: شهید محلاتی در جایگاه نمایندگی ولی فقیه در سپاه چه خصوصیاتی داشت؟

اگر بخواهم خیلی خلاصه کنم با ادبیات امروزی، مرحوم شهید محلاتی به معنای واقعی خودش یک سرباز فداکار و فرمانبر مطلق امام بود؛ یک سرباز شجاع بود. خیلی‌ها را داریم که برای امام سرباز بودند، اما آن‌جایی که باید بصیرت، جرأت، جسارت و صراحت به میدان آمدن را داشته باشند، کمتر داشتند؛ در حالی که زندگی‌نامه شهید محلاتی هم قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب این را نشان می‌دهد که در سربازی امام تعبد داشت، نه اجتهاد؛ یعنی خیلی‌ها می‌گویند فلان دستور مقام معظم رهبری را فرمان می‌بریم، چون مبتنی بر این حکمت قرار دارد و بهتر است؛ اما شهید محلاتی نسبت به امام، معتقد بود.

شهید محلاتی معتقد بود که چون امام حکیم است، لذا وقتی مطلبی را می‌گوید، نباید دنبال دلیل آن رفت، بلکه حتماً خیر است؛ لذا در تشخیص این‌گونه بود و در عمل هم همه چیز را فدای امام می‌کرد؛ این ویژگی خیلی برای او نقش‌آفرین بود تا جایی که حاضر شد از حق و جایگاه خود کوتاه بیاید به خاطر اینکه نظر امام را عمل کند؛ لذا اگر کسی دقت کند، امام در پیام شهادت ایشان اشاره‌ای دارند به اینکه تحمل‌های زیادی را محلاتی داشته به نحوی که با مشکلات خیلی با تحمل برخورد کرده است؛ این بازمی‌گردد به مسائلی که در داخل سپاه داشتند و مواضعی که می‌گرفتند و برخی‌ها آن را تحمل نمی‌کردند.

اما در کنار این موضوع، شهید محلاتی سه نقش بزرگ را هم در دوران حضور خود در سپاه داشت. یکی نقش هدایتی و تربیتی بود؛ بالاخره شهید محلاتی به‌عنوان نماینده ولی فقیه که نماینده بُعد رهبری و ولاییِ ولی فقیه محسوب می‌شد، بود.

شهید محلاتی بزرگترین رسالت خود را این می‌دانست که پاسداران را رشد تربیتی و معرفتی دهد و در این وادی خیلی زحمت کشید و کار‌های فراوانی هم انجام داد؛ بُعد دوم، بُعد صیانتی بود؛ خیلی‌ها دنبال این بودند تا سپاه را به معنای امروزی آن تصاحب کنند، اما محلاتی از سپاه صیانت کرد تا مبادا سپاه وارد دسته‌بندی‌ها شود و بخواهد هزینه افراد شود.

تلاش آیت‌الله محلاتی این بود که سپاه منطقه امام باشد، نه منطقه افراد دیگر و اینکه سپاه را در منطقه امام نگه دارد و به هیچ جریان و گروه و شخصیتی میدان ندهد که بخواهد این منطقه را برای خود کند؛ ضمن اینکه سپاه با همه شخصیت‌ها و همه جریان‌های سیاسی ارتباط داشت، اما در عین حال در هیچ دسته‌بندی‌ای وارد نشد. واقعاً در صیانت سپاه، شهید محلاتی نقش بسیار تعیین‌کننده و مؤثری داشت.

نقش سوم شهید محلاتی نقش حمایتی بود؛ شهید محلاتی مدتی را علاوه بر اینکه نماینده امام در سپاه بود، نماینده مجلس بود و حتی در بیرون نیز جلسات و مسئولیت‌هایی هم داشت؛ در واقع او یکی از مدافعان قاطع سپاه در مجالس مختلف بود؛ لذا نقش ایشان در سپاه مخصوصاً در زمان بنی صدر بسیار مهم بود.

شهید محلاتی به معنای واقعی حامی قاطع و محکمی برای سپاه در مجالس گوناگون بود؛ این‌ها در کنار خصوصیات فردی شهید محلاتی مثل سربازی و شجاعت بود؛ وی واقعاً برای امام حاضر بود در تنور برود و حتی در یاران امام کمتر سراغ دارم که کسی مثل محلاتی باشد.

دفاع‌پرس: ارتباط پاسداران با ایشان به چه نحوی بود؟

شهید محلاتی ارتباط خیلی خوبی با پاسداران و بدنه سپاه داشت؛ چون آن موقع بحث درجه مطرح نبود. خاطرم هست آن زمان ستاد فعلی سپاه را که ستاد مرکزی سپاه می‌گفتند هم در نمازخانه و هم سر میز غذاخوری، شهید محلاتی با همه کارکنان در عضویت‌ها و درجات مختلف که آنجا خدمت می‌کردند به‌ویژه جوانان یکی بود؛ یعنی همه یکسان بودند و به ما هم تأکید می‌کرد با بدنه سپاه ارتباط خوبی داشته باشیم.

آیت‌الله محلاتی به‌عنوان یک مسئولیت و قرارداد، نماینده امام در سپاه نبود، بلکه با اعتقاد به پاسدار‌ها کار می‌کرد؛ ضمن اینکه در برابر لغزش‌های آن‌ها هم قاطع بود و آدمی هم نبود که معنویت و جاذبه‌ها آن را از مأموریت‌های دافعه‌دار بازدارد؛ یعنی در برابر لغزش مخصوصاً آن‌جایی که احساس می‌کرد پاسدار یا مسئولی نسبت به مواضع امام، ضعیف است در برابر آن قاطع عمل می‌کرد.

شهید محلاتی در بحث صیانت که عنوان شد، کمیسیونی را به‌منظور پیگیری فرمان امام ایجاد کرده بود و وقتی از نظر امام درباره موضوعی مطلع می‌شد، نسبت به آن موضوع بسیار قاطع بود؛ به‌عنوان مثال اینکه در سپاه باندبازی نباشد و در اجرای آن با هیچ کس تعارف نداشت؛ البته در عین قاطع بودن، نسبت به پاسداران و سربازان بسیار مهربان بود.

دفاع‌پرس: در زمان شکل‌گیری سپاه، گروه‌های التقاطی و افراطی بسیاری وجود داشتند؛ توصیه شهید محلاتی درباره نحوه برخورد با اعضای چنین گروه‌هایی چه بود؟

شهید محلاتی نسبت به چنین جریان‌هایی بصیرت و آگاهی داشت؛ مبنای بصیرت آن هم امام بود؛ یعنی شاخص تشخیص مواضع جریان‌ها را امام می‌دانست؛ لذا معتقد بود که هرکس با امام زاویه دارد، از ما نیست؛ ولی چنانچه هرکس با امام باشد، سلیقه‌های آن هرچه بود، مهم نیست.

به همین جهت در برابر جریان‌های سیاسی و معاندین مانند مجاهدین خلق واقعاً موضع جدی داشت؛ البته نسبت به جریان‌های درون انقلاب نیز بسیار مسلط بود. او یکی از برجسته‌ترین افرادی بود که نسبت به جریان بنی‌صدر همیشه ناراحت و منتقد بود؛ در واقع نسبت به تفکرات لیبرالیستی خیلی موضع صریح و تندی داشت.

دفاع‌پرس: شهید محلاتی در مورد نقش دین و روحانیت در سپاه چه نظری داشت؟

محلاتی باور داشت که هویت حقیقی سپاه و پاسداری روحیه و ماهیت دینی و فرهنگ عاشورایی، حسینی و علوی است؛ اصلاً هویت سپاه را به مکتبی بودن و ماهیت دینی آن می‌دانست؛ لذا خودش را مأمور این می‌دانست که نسبت به این هویت دینی سپاه که حقیقت سپاه را تشکیل می‌دهد، هم به لحاظ معرفتی و هم به لحاظ رفتاری وعملی کار کند.

تمام تلاش آیت‌الله محلاتی این بود که آنچه می‌تواند انجام دهد تا بصیرت و معرفت دینی افراد و به دنبال آن، تعبد دینی افراد نسبت به احکام شرع روز به روز بالا برود. او می‌گفت که کارکرد و تأثیرگذاری هر پاسداری به میزان ظرفیت او نسبت به دین است؛ لذا هرچه این درجه بالا برود، نقش پاسداری بیشتر می‌شود؛ این را هم برای افراد و هم برای نهاد سپاه عنوان می‌کرد؛ بر این اساس، محلاتی به دنبال این بود تا سازمان سپاه دینی شود.

اینکه الان می‌گویند «دولت اسلامی»، به این معناست که هرچند نظام اسلامی در کشورمان حاکم است، ولی هنوز تا رسیدن به دولت اسلامی فاصله داریم و این هم به معنای دولتمردان مسلمان نیست، بلکه به معنای این است که باید تمام نهادها، نظامات و چارچوب‌های عملیاتی نظام بر اساس اسلام طراحی شود؛ لذا از آنجا که روحانیت محور و بستر شناخت و معرفت دینی هستند، شهید محلاتی همواره نقش مهم و تأثیرگذار آنان در این عرصه را برای سپاه و پاسداران ضروری می‌دانست و از کیفیت این تعامل و نقش‌آفرینی مراقبت می‌کرد.
پایانِ بخش اول

انتهای پیام/ 231