گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس‌ـ سید رضا میربابا؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره چگونگی هنر در پیش از انقلاب اسلامی فرمودند: «هنر در نظام قدیم، مظلوم بود، چون از ارزش‌ها و آرمان‌های انسانی جدایش کرده بودند. آن‌ها که به زور و زر تکیه داشتند، ابزاری برای استوار ماندن تخت و قدرت خود می‌خواستند. هنر محکوم بود که در خدمت هدف‌های زورگویان و زراندوزان درآید، هر جا لازم شد توجیه‌گر راه و کار آن‌ها و هرگاه نیاز افتاد، حربه‌ای بر ضد ارزش‌های اصیل و در همه حال مُخَدّر و گمراه کننده باشد.»
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی هنر انقلاب به صورت جدی پیگیری شد که آثار و برکات زیادی در پی داشت. هنر در جامعه ما، پس از انقلاب اسلامی، تجلی یافته از ایمان، اعتقاد و آگاهی ملتی است که هنر را چونان سلاحی بُرنده در پایداری و پاسداری از آرمان‌هایشان پذیرفته‌اند.
به گفته هنرمند متعهد اسماعیل امینی مهم‌ترین شاخصه هنر انقلاب این است که این هنر مدافع ارزش‌هایی است که در جریان انقلاب شکل گرفته و مطالبه‌گر این ارزش‌ها است. این‌گونه نیست که بگوییم هنر انقلاب فقط مدافع وضعیت موجود است، حتی از لحاظ زبانی و بیانی هم می‌توان گفت که به‌جای نخبه‌گرا بودن زبان مردم است و از میان مردم به‌وجود آمده است؛ اگرچه متخصصان و هنرمندان شاخصی را پرورش داده، اما این‌گونه نبوده که فقط برای خواص باشد، هنر عموم مردم بوده و با مشارکت اقشار مختلف مردم شکل گرفته است.
با شروع جنگ ناجوانمردانه عراق بر ضد ایران در شهریور ۱۳۵۹ و حجم کشتار‌ها و ویرانی‌هایی که صدام بر علیه ایرانیان به کار برد واژه جنگ منفورترین واژه در ذهن‌ها شد. یتیم شدن کودکان و بیوه شدن زنان و معلولیت و از کارافتادگی میلیون‌ها انسان، کمترین آسیب‌های هر جنگ به شمار می‌رود. با این حال، جنگ، پدیده‌ای انسانی، یعنی مربوط به انسان است. در جنگ، احساسات و عواطف، چه از سنخ قهر و کینه و چه از سنخ مهر و محبت، به بالاترین حد خود می‌رسند. این حجم از احساسات، جنگ را به پدیده‌ای نادر برای اندیشه، تفکر و نیز ادبیات، تبدیل کرده است.
اما هنری که در این جنگ و تاثیراتش نهفته بود مصداق همان تشبیه زیبای رهبری بود که فرمودند: «این جنگ، گنج تمام ناشدنی است. چه اشعار، داستان‌ها، فیلم‌ها و آثار ماندگاری از دل این جنگ بیرون آمد؛ و به این دلیل است که ایشان باز فرمودند: هنر دفاع مقدس مخاطب دارد. اینکه تصور بشود که هنر دفاع مقدس در جامعه‌ی ما مخاطب ندارد، طالب ندارد، این هم خطای بزرگی است، از اشتباهات فاحش است؛ اگر کسی این را خیال کند. تحقیقاً پرمشتری‌ترین آثار هنری بعد از انقلاب در زمینه‌های مختلف، آن آثار هنری است که مربوط به دفاع مقدس بود؛ چه در زمینه‌ی فیلم و سینما، چه در زمینه‌ی کتاب، خاطره، داستان. این جور نیست که مشتری نداشته باشد، طالب نداشته باشد.»
از دل همین جنگ شخصیتی ماندگار به نام سید مرتضی آوینی بیرون آمد که خود نمونه کامل هنرمندی متعد و خلاق و بسیجی بود او که بیستم فروردین ۱۳۷۲ در فکه و در حال ساخت مجموعه مستند و تلویزیونی روایت فتح، بر اثر برخورد با مین‌های باقیمانده از زمان جنگ به شهادت رسید و در همین راستا پس از شهادت ایشان با پیشنهاد شاعران، نویسندگان و هنرمندان حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مقام معظم رهبری، این روز به عنوان «روز هنر انقلاب اسلامی» نام گذاری شد.
شهید آوینی اسطوره‌ای فراموش ناشدنی هنر متعالی و متعهد انقلاب بود که در انتقال مفاهیم و ارزش‌های دفاع مقدس به نسل‌های بعد از خود نقشی بزرگ را ایفا کرد. او که بینشی عمیق و درکی عجیب از دفاع مقدس داشت پس از جنگ نیز راه هنر متعالی خود را ادامه داد و با حضوری فعال و تاثیرگذار در میدان مقابله با جنگ نرم دشمن، با قلمی توانا آمیخته با هنر، صحنه‌هایی ماندگار از رشادت و فداکاری شیرمردان جبهه حق علیه باطل را با زبانی ساده و رسا به نسل‌های بعد از خود منتقل کرد.
نقش مهم هنر در انقلاب اسلامی
هنر، حیاتی‌ترین و ضروری‌ترین شاخص زندگی انسان است و گستره‌ای بسیار وسیع و عمیق دارد. نظام مقدس اسلامی ما که بر اساس برداشتی نو و استوار بر دین، فرهنگی‌ترین انقلاب دنیا را به وجود آورد، نمی‌تواند اهمیت هنر را در گونه‌های مختلفش، نادیده بگیرد. برای حفظ جامعیت نگرش دینی و تأسیس نظام اجتماعیِ استوار بر دین، هنر تأثیر بسیار مهمی دارد و برای همین، تشویق هنرمندان متعهد جامعه و نیز پرورش هنرمند، اقدامی اساسی است.
انتهای پیام/ 121
