آیت‌الله خوانساری؛ مرجعی که در راه مبارزه با انگلیس ۴ سال اسارت کشید
به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، در پانزدهمین شب از ضیافت قرآنی شبکه قرآن و معارف سیما، زندگی و مجاهدات مرجع تقلید و آزاده جانباز، «آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری» با حضور حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا ابن الرضا خوانساری از اساتید درس خارج فقه حوزه علمیه قم مورد بررسی قرار گرفت.
این استاد حوزه علمیه در خصوص آیت‌الله خوانساری اظهار داشت: آیت‌الله خوانساری به همراه شیخ موسی خوانساری دروس مقدماتی حوزه را نزد آیت‌الله میرزا محمود خوانساری گذراند و در ۱۷ سالگی به نجف رفت.
خوانساری گفت: حاج آقا محمدتقی در مدت حضور در نجف در محضر اساتید بنامی همچون آیت‌الله آخوند خراسانی، مرحوم شریعت اصفهانی، مرحوم سید یزدی، مرحوم نائینی و مرحوم آقاضیا عراقی کسب معرفت و فیض کرد و در مدت ۱۷ سال حضورش در نجف، یک مجتهد مسلم شد.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه ایشان همواره، چون سربازی شجاع و جنگجویی کارآزموده در میدان نبرد با ستمگران حضور داشت و با شهامت خود به دیگران قوت قلب و روحیه می‌داد، بیان کرد: ایشان در جریان فتوای جهاد مراجع برای جهاد با انگلیس، در حالی که ۲۸ سال داشت، در جنگ شرکت کرد. ایشان در آن جنگ از ناحیه پا مجروح شد و به اسارت دشمن درآمد و چهار سال به سنگاپور تبعید شد. جالب است که ایشان در زندان سنگاپور از یک اسیر هندی، انگلیسی و او از سید، فلسفه و منطق می‌آموزد.
۴ سال اسارت در سنگاپور
وی ادامه داد: ایشان بعد از چهار سال اسارت از منطقه ای به منطقه ای دیگر، در مسیرکوشک به بصره، خود را از کشتی به آب انداخته و زیر باران گلوله خود را به ساحل می‌رساند. او که تحت تعقیب بود به همراه همرزم خود، آقا سیدابوالقاسم کاشانی، مخفیانه از مرزهای غربی وارد ایران شده و مورد استقبال مردم و مقامات محلی قرار می‌گیرد.
خوانساری گفت: ایشان وقتی بعد از آزادی به خوانسار مراجعت می‌کند، به قول آقا سیدمصطفای صفایی خوانساری از عظائم قم، در اثر سختی‌هایی که در دوران اسارت تحمل کرده بود، به قدری لاغر شده بود که پوست صورتش به استخوان‌ها چسبیده بوده و رنگ به رخسار نداشته است.
وی با بیان اینکه ایشان بعد از خوانسار به اراک می‌رود و آنجا مدرس بزرگی می‌شود، خاطرنشان کرد: آیت‌الله خوانساری در مدت حضورشان در اراک، به یکی از دوستان نزدیک آقا شیخ عبدالکریم حائری تبدیل می شود و در تشویق حاج شیخ به تاسیس حوزه علمیه قم بسیار مؤثر بوده است. نقل های مختلفی در خصوص علاقه و توجه آقا شیخ عبدالکریم حائری وجود دارد.
مراجع ثلاث حوزه قم
خوانساری گفت: از سوی دیگر آیت‌الله اراکی نیز یکی از مریدان آقای خوانساری بود و به نوعی مسخر ایشان شده بود؛ با اینکه ایشان خود مرد عظیمی بود، ولی حاضر شده بود منشی آقا سید محمدتقی خوانساری بشود و نامه‌های ایشان را تنظیم می‌کرد.
وی افزود: بعد از رحلت آیت‌الله عبدالکریم حائری، مصائب زیادی متوجه حوزه‌ها شد. به طوری که حتی در برخی استان‌ها اجازه برگزاری مراسم ترحیم برای حاج شیخ را ندادند؛ در چنین شرایطی سه تن از عظما، مرحوم آیت‌الله سیدصدرالدین صدر، مرحوم سیدمحمدتقی خوانساری و آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای مرجعیت را پذیرفتند و مراجع ثلاث شهرت یافتند.
خوانساری ادامه داد: بعد از مدتی دیدند این تشتت و چندصدایی درست نیست؛ لذا تصمیم می‌گیرند که از آیت‌الله بروجردی دعوت کنند تا زعامت حوزه را بپذیرد؛ آن‌ها به قدری برای آقای بروجردی احترام قائل بودند که یکی از آن‌ها محل درسش را به ایشان واگذار کرد؛ یکی دیگر محل نمازش را و دیگری نیز مناصب خود در حوزه را به ایشان داد و به این‌گونه از زعامت وقت حوزه حمایت کردند. همین نوع اقدامات در کنار تلطیف شدن فضای کشور بعد از تبعید رضاخان، موجب شد که جمعیت حوزه از ۴۰۰ نفر در دوران آیت‌الله حائری به ۱۴ هزار نفر برسد.
این محقق علوم دینی بیان کرد: به گفته آیت الله اراکی، آیت‌الله خوانساری بواب قلب خود بود، یعنی نگهبان قلبش بود. آیت‌الله اراکی نقل کرده است وقتی به نماز می ایستاد گویی با خداوند متعال صحبت می کرد.
وی افزود: ایشان در سال ۱۳۲۸ بعد از سه سال که حج تعطیل شده بود، مشرف به حج شدند. از عراق به بیروت می روند و در آنجا نماز اقامه می کنند که جمعیت کثیری در نمازش شرکت می‌کنند. بعد از آنجا به مکه می‌رود و از ایشان دعوت می‌شود که در نماز را به امامت ایشان بخوانند که به دلیل جلوگیری از تفرقه، قبول نمی‌کند و خودش در نماز اهل سنت شرکت می‌کرد.
نماز جمعه را واجب می‌دانست
خوانساری به حضور همیشه صحنه و اقدامات قاطع و به لحظه این مرجع بلندآوازه شیعه اشاره کرد و گفت: مرحوم آقا سیدتقی خوانساری نخستین فقیهی است که در دوران خودش در دفاع از فلسطین بیانیه داد. حتی در غائله کشتار مسلمانان در کشمیر هم بیانیه می دهد که بسیار مؤثر بوده است. همچنین ایشان علی‌رغم بسیاری از علما که نماز جمعه را واجب تأخیری یا مستحب مؤکد می‌دانند، ایشان بعد از طرح مباحث علمی نمازجمعه، شرکت در آن را واجب عینی می‌خوانند.
وی افزود: جالب است که یکی از کسانی که در نماز ایشان شرکت می کرد، حضرت امام خمینی (ره) بود که در جلسات درس سید خوانساری نیز حضور می‌یافت و نقل است که نماز حضرت امام پشت سر سیدمحمدتقی خوانساری هیچ‌گاه قضا نشد.
بنابراین گزارش، «ضیافت» عنوان برنامه‌ای است که در ماه مبارک رمضان هر شب با حضور اساتید و کارشناسان برجسته علوم دینی با اجرای سیدعلی قوامی، یک ساعت پیش از افطار از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.
انتهای پیام/ 121
