به گزارش خبرنگار دفاع‌پرس از اردبیل، «لبخند سرخ واژه‌ها» عنوان اثری تحقیقی در مورد بررسی ادبیات مقاومت در آثار شهدای فرهنگی استان اردبیل است که توسط «محمد ندایی» در ۲۸۲ صفحه به نگارش در آمده است.
این کتاب را انتشارات «خط هشت» در سال ۱۳۹۶ به سفارش و حمایت اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان اردبیل چاپ و منتشر کرده است.
برشی از متن کتاب:
مراحل مهم شعر مقاومت ایران در دوره معاصر:
شعر مقاومت ایران در دوره معاصر شامل چند بخش و مرحله است:
مرحله نخست: شعر مقاومت ایران در دوره‌ی مشروطیت است که ظهور شاعرانی چون: «علی‌اکبر دهخدا» - «ابوالقاسم لاهوتی» - «ملک‌الشعرای بهار» - «میرزاده عشقی» - «عارف قزوینی» - «ادیب‌الممالک فراهانی» - «فرخی یزدی» - «ایرج میرزا» - «نسیم شمال» و گروهی دیگر را به دنبال داشته است.
مرحله دوم: شعر مقاومت ایرانی، مربوط به دوره پهلوی است که با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است و در اشکال کارگری، مذهبی، ملی، حماسی و سمبولیک بروز پیدا کرده است و نمایندگان آن افرادی از قبیل: «سهراب سپهری» - «محمدرضا شفیعی کدکنی» - «نعمت میرزاده» - «هوشنگ ابتهاج» - «سیاوش کسرایی» - «فریدون مشیری» - «فروغ فرخزاد» - «طاهره صفارزاده» و... هستند.
مرحله سوم: دوره انقلاب و بعد از انقلاب اسلامی ایران است که بخش عمده آن مربوط به شعر حماسه دفاع مقدس مربوط می‌گردد و چهره‌های فراوانی دارد. شاعرانی از قبیل: «قیصر امین‌پور» - «شهریار» - «علی معلم» - «مشفق کاشانی» - «نصرالله مردانی» - «حمید سبزواری» - «یوسف علی میرشکاک» و گروهی دیگر از جمله آن‌ها می‌باشد.
نماد‌های عمده‌ی شعر مقاومت ایران در دوره معاصر:
نماد‌های شعر مقاومت ایران در دوره‌ی معاصر، گاه در قالب کلمات مشخص و گاه در قالب اعلام، خود را نشان می‌دهند.
به‌عنوان مثال: خون، خشم، جنگل، خنجر، شقایق، زخم، زندان، ستاره، فریاد، خزر، بیشه، رگبار، گلوله از مهمترین این واژه‌ها هستند
وجه تمایز شعر مقاومت ایران در دوره دفاع مقدس، ارائه صورتی کاملا متعهد از ادبیات و شعر است که تقریبا در هیچ دوره‌ای از ادبیات ایران نظیری برای آن متصور نیست.
اسطوره‌های ایران همچون: «آرش کمانگیر»، «کاوه»، «درفش کاویانی»، «رستم» و «سهراب» و شخصیت‌های تاریخی و اسطوره‌های باستانی در شعر مقاومت معاصر ایران، فراوان به چشم می‌خورند. مانند: اشعار «نیما یوشیج»، «سهراب سپهری»، «شاملو»، «ابتهاج»، «اخوان ثالث»، «سیاوش کسرایی» و دیگران از این نماد‌ها آکنده است» (روزبه،۱۳۸۶: ۸۴).
آغاز ادبیات مقاومت در ایران:
اگر بخواهیم ریشه ادبیات مقاومت را در فرهنگ اصیل اسلامی دنبال کنیم، باید که نخستین متن ادبیات مقاومت به مفهوم اسلامی آن، قرآن است که مهمترین منبع اصول و مبانی عرفان حماسی است و پس از آن نهج البلاغه حضرت علی (ع) و سخنان آن حضرت که عشق و حماسه در اوج آن‌ها نمایان می‌شود.
قرآن در ستایش پیکارگران راه حق می‌فرماید: «إن الله یحب الذین یقاتلون فی سبیله صفا کأنهم بنیان مرصوص» خداوند آنان را که در راه او صف در صف پیکار می‌کنند دوست دارد چنانکه گویی بنایی آهنین اند» (صف: ۴).
یا آنجا که بر آذرخش سم اسبان مجاهدان و بر غبار کارزارشان سوگند یاد می‌کند: «والعادیات ضبحا) ۱ (فالموریات قدحا) ۲ (فالمغیرات صبحا (۳) فاثرن به نقعا (۴) فوسطن به جمعا (۵)» سوگند به یورش برندگان بامدادی که بدان غبار برانگیزند و با آن همگی به میان کارزار در آیند (عادیات: ۱۔۵).
همچنین خطبه جهاد حضرت علی (ع) نمونه والای دیگری است که هماره بر تارک ادبیات مقاومت می‌درخشد. از خطبه‌ها و نامه‌های مولا که بگذریم، خطبه‌ها و نامه‌های سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) و رجز‌های یاران آن حضرت در نبرد عاشورا، صحنه دیگری است که فرا روی هنرمندان و ادبای مقاومت گشوده است» (ایزدپناه، ۳۰۳:۱۳۸۲)؛ لذا روح ادبیات مقاومت در ایران نشأت گرفته از اسلام و فرهنگ غنی آن است و وجود آیات و احادیث مبین این نکته هست.
انتهای پیام/
