«ضربان ذات» منظومه عاشورایی برای محرم

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس: در آستانه ماه محرم کتاب‌های متنوعی که توسط انتشارات مختلف منتشر شده را در ساختار‌های مختلف مرتبط با این مناسبت منتشر خواهیم کرد.

شعر اولین گونه‌ای است که در این نوبت به آن خواهیم پرداخت.

مجموعه شعر «ضربان ذات» قربان ولیئی توسط انتشارات نیستان منتشر شده است. «ضربان ذات» منظومه عاشورایی قربان ولیئی است که دربردارنده غزل-مثنوی ۲۴۰ بیتی این شاعر است.

ولیئی که دکترای خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران دریافت کرده است از شاعران فعال و پر کار است که آثار متعددی در زمینه شعر و نثر ادبی از او به چاپ رسیده است؛ از آثار او می‌توان به کتاب‌های «ترنم داوودی سکوت»، «باید نوشت نام تو را با پرنده‌ها» و «جوان شدن جاودانگی» اشاره کرد.

ولیئی به سبب مطالعات خود در حوزه ادبیات به خصوص ادبیات عرفانی از معدود شاعرانی است که از مضامین عرفانی به صورت گسترده در شعر خود بهره می‌برد، به گونه‌ای که بسیاری از کارشناسان ولیئی را تنها شاعر عرفانی‌گوی معاصر می‌دانند. کتاب «ضربان ذات» نیز همانند آثار گذشته شاعر در حوزه ادبیات عرفانی جای می‌گیرد.

هرچند به کار بردن مضامین عرفانی در اشعار آیینی پیشینه طولانی دارد و یکی از شاخص‌ترین اشعار عاشورایی ادبیات فارسی، «گنجینه اسرار» عمان سامانی است، ولی منظومه قربان ولیئی به سبب قرار گرفتن در دوره زمانی معاصر اثری بدیع و تازه به شمار می‌رود.

قسمتی از غزل- مثنوی ضربان ذات را در زیر می‌خوانیم:

... تشنه، امّا چه تشنه‌ای بودند؟
تشنگانی که بر لب رودند
تشنه، امّا تمام دریایی
موج در موج، اوج شیدایی
چه شرابی به دستشان دادند؟
که رهایی ز هستشان دادند
نیستانی که قبلۀ هستند
هر چه هست ازسماعشان مستند
نی مگر شرح ماجرا گوید
لختی از قصه را به ما گوید
نی که آری به نیستی گفته ست
نی که بیداریِ به خون خفته ست
نی که در پرده راز می‌گوید
قصّه را دلنواز می‌گوید
نی که می‌گوید و نمی‌گوید
نی که می‌موید و نمی‌موید
نی که حزن و فرح به هم دارد
شادی او نوای غم دارد
نی که راز بلند بی خویشی ست
شارح هفت بند درویشی ست
نی که در بند بند او سوز است
نی که طوفان ِ آتش افروز است
نی که از بی‌سری نوا دارد
هر چه دارد نی از فنا دارد
نی که گویی لهوف می‌خواند
روضه‌ای بی حروف می‌خواند
نینوایی نوای نی زیباست
که نوای بریدن نی هاست
نینوایی نوای نی زیباست
که هماواز عاشق تنهاست
نینوایی نوای نی زیباست
که صدای شکستن دل هاست
نی به سر برده عهد دیرین را
دیده بی‌پرده شور شیرین را
سور و سوزی به کربلا بوده است
عشق، روزی به کربلا بوده است
سوز این قصّه را به نی دادند
سور این قصّه را به می‌دادند
مستم و لب نهاده‌ام بر نی
گاه هو هو زنم، گهی هی هی...

مثنوی ضربان ذات (عطش نامه) یک مثنوی ۲۴۰ بیتی نگاهی عارفانه عاشقانه است به عاشورا.

تغزلی مثنوی برای حضرت حسین (ع): خاک نه کربلا خرابات است/ جلوه‌گاه تجلی ذات است / قبله‌گاه مدام مستان است / کعبه سرخ می پرستان است / شریان شریعت آنجا بود / به حقیقت، طریقت آنجا بود / خانقاه وجود آنجا بود / به بارگاه شهود آنجا بود / راستین بود دست افشانی/ در سماع مهیب ربانی /

انتهای پیام/ 121