نگرانی «آل‌سعود» از افول قدرت واشنگتن/ عربستان در جهانِ بدون «آمریکا» چه خواهد کرد؟
گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: اگر در سال‌های اخیر روابط پر فراز و نشیب آمریکا را با عربستان سعودی مورد تحلیل و بررسی قرار بدهیم، فقط به یک جواب می‌رسیم و آن، اینکه ریاض روز به روز از واشنگتن فاصله گرفته و دور می‌شود. اگر بخواهیم روابط این دو کشور را که زمانی رابطه بسیار قوی و مستحکمی با هم داشتند بررسی و آسیب شناسی کنیم، باید به واقعه 11 سپتامبر سال 2001 میلادی اشاره کنیم که این تاریخ یکی از مقاطع زمانی بود که شاهد ضربه‌ای جبران ناپذیر به این روابط بودیم؛ اگرچه هیچ‌گاه مقامات آمریکا انگشت اتهام را به سوی حاکمان وقت عربستان سعودی نگرفتند؛ ولی در پشت پرده یک نوع بی‌اعتمادی عمیقی نسبت به این کشور عربی در واشنگتن شکل گرفت.
آمریکا و عربستان همواره در طول تاریخ متحدان قدیمی یکدیگر بودند و این اتحاد در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در بهترین و قوی‌ترین حالت خود قرار داشت. اما جنگ یمن تا امروز به عنوان پاشنه آشیل این روابط استراتژیک عمل کرده است. البته در این دوره عربستان با تمامی جنایت‌هایی که علیه مردم مظلوم و بی‌دفاع یمن انجام داد، همواره مورد حمایت آمریکا قرار داشت؛ اما بعد از رفتن «دونالد ترامپ» و روی کار آمدن «جو بایدن» این ماه عسل روابط ریاض - واشنگتن هم به پایان راه خود رسید.
همانطور که همه به یاد داریم در زمان ریاست جمهوری ترامپ، آمریکا همزمان در چندین کشور خاورمیانه ازجمله افغانستان، عراق، سوریه و یمن درگیر بود که این امر هزینه‌های فراوانی را بر پیکره اقتصاد ضربه خورده آمریکا که ناشی از همه گیری شیوع جهانی بیماری کرونا بود، وارد می‌کرد. از این روی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سخنرانی‌ها و تبلیغات خود برای کسب رای مردم و ربودن اقبال رای دهندگان آمریکایی به منظور تصدی پست ریاست جمهوری همواره بر لزوم خروج این کشور از کشورهای خاورمیانه و فاصله گرفتن از درگیری‌هایی که ارتباطی با آنها ندارد تاکید می‌کردند.
جو بایدن نیز به‌عنوان یکی از همین نامزدهای انتخابات آمریکا در زمان تبلیغات خود و در جمع طرفدارانش وعده خارج کردن آمریکا از جنگ‌های فرسایشی منطقه غرب آسیا را داده بود و حالا که امروز به‌عنوان رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا از طرف مردم برگزیده و انتخاب شده است، نخستین قدم در راستای شعارهای زمان انتخابات خود سیاست فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان را دچار تغییراتی کرده و در آن بازنگری‌هایی را انجام داد. این تغییر سیاست آمریکا تا به آنجا بود که حتی گروه مردمی «انصارالله» یمن را نیز از لیست سازمان‌های تروریستی که به ناحق در ابن لیست قرار گرفته بود، خارج کرد.
بر این اساس، این عامل را می‌توان به‌عنوان ضربه‌ای بر پیکره روابط ریاض و واشنگتن دانست؛ زیرا عربستان عمیقا از این اقدام آمریکا ناراضی بود و این نارضایتی را هم به گوش مقامات آمریکایی رساند؛ اما به دلیل اینکه جو بایدن بر خلاف ترامپ حضور آمریکا در این درگیری طولانی و فرسایشی را بیهوده می‌دانست، عربستان در متقاعد کردن آمریکا به ایفای نقش پررنگ تری در این جنگ ناکام ماند و همین امر نیز موجب شد تا این رابط دو متحد قدیمی در شرایط جدیدی قرار بگیرد و این اختلاف نظر در مورد جنگ یمن بر روابط ریاض و واشنگتن نیز سایه بیندازد.
مراکز تحقیقی و پژوهشی خاورمیانه با توجه به مشاهده فراز و نشیب‌های موجود در روابط عربستان سعوی با ایالات متحده آمریکا در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیدند که شرایط در کاخ سفید به صورت اساسی تغییر پیدا کرده و تمامی شواهد و مدارک نشان از این دارد که رویکرد آمریکا نسبت به عربستان دچار تغییراتی اساسی شده است. این نشانه‌های افول روابط واشنگتن و ریاض را می‌توان در انتشار گزارش قتل «جمال قاشخچی» نیز دید که عملا دولت آمریکا، عربستان را مسئول مستقیم قتل این روزنامه‌نگار معروف اعلام کرده است.
از طرف دیگر نیز چند وقتی است که عربستان در حال نزدیک شدن به روسیه است که نمونه این حرکت به سمت مسکو را می‌توان در ابزار علاقه و تمایل عربستان برای خرید سامانه موشکی S400 روسیه دید. موضوعی که آمریکا به صراحت اعلام کرده به هیچ عنوان آن را نمی پذیرد و نمی‌تواند این خرید تسلیحاتی را تحمل کند.
مسئله دیگری که نگرانی بر نگرانی‌های دیگر آمریکا در مورد عربستان می‌افزاید نیم نگاه عربستان به چین است. این موضوع در برخی مراودات اخیر ریاض یا پکن کاملا مشهود و مشخص است. البته نگرانی آمریکا درمورد نزدیک شدن عربستان به چین کاملا قابل درک است زیرا اگر این دو کشور به هم نزدیک شوند گسترش رابطه چین با عربستان به عنوان یک کشور غنی از نظر ذخایر نفتی و گازی زیرزمینی موازنه را قدرت به ضرر آمریکا تغییر می‌دهد و این کشور نیز در شرایط امروز اصلا چنین موضوعی را تحمل نمی‌کند.
گزارش از روزبه قمصری
انتهای پیام/ 134
