به گزارش خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس، کشور‌های حوزه شرق از قبیل چین، هند، روسیه، ژاپن و اندونزی در ۳۰ سال اخیر از کشور‌های پیشرو در حوزه‌های اقتصادی و تکنولوژیک هستند.
با توجه به نزدیک بودن روابط سیاسی و فرهنگی ایران با کشور‌های آسیایی، تعاملات گسترده با شرق به جای غرب می‌تواند مسیر هموارتری را در جهت انتقال تکنولوژی‌های روز پیش روی کشورمان قرار دهد.
تشکیل و تقویت پیمان‌ها و مجموعه‌هایی مانند آسه آن و شانگهای و ایجاد قدرت‌های منطقه‌ای جدید، می‌تواند ضمن کاهش هزینه‌ها و رونق اقتصادی، به گره زدن بیش از پیش منافع کشور‌ها کمک کرده و کاهش آسیب‌پذیری ایران از تحریم‌ها را به ارمغان بیاورد.
سیاست خارجی یکی از عرصه‌های مهم در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بود که به‌ویژه برپایه مسئله مذاکرات هسته‌ای و برجام با هدف رفع تحریم‌ها از اهمیت خاصی برخوردار بود.
با پیروزی حجت‌الاسلام رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری و اظهاراتش در خصوص سیاست خارجی به نظر می‌رسد در این دوره شاهد توجه بیشتری به روابط همسایگان، جهان اسلام و شرق نسبت به غرب و اروپا در حوزه سیاست خارجی باشیم.
مسئله اصلی در حوزه سیاست خارجی ایران بیش از اینکه اولویت در خصوص نگاه به شرق یا غرب باشد این است که چه رویکردی منافع ملی کشورمان را تامین خواهد کرد؛ تجارب تاریخی نشان می‌دهد ایران در رابطه با غرب حتی در دوران پساتحریم‌ها و حتی در دوران پیش از انقلاب دستاورد خاصی را کسب نکرده است. حتی در دورانی که محمدرضا پهلوی، ایران را در بلوک غرب برده بود در آن دوره نیز غربی‌ها حاضر نبودند در مراکز راهبردی ایران سرمایه گذاری کرده و در حوزه‌های توسعه اقتصادی اقدامی کنند. بلکه بیشتر صنایع مصرفی و مونتاژ را وارد ایران می‌کردند. در سال‌های پس از انقلاب این تجربه با انواع تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی تشدید هم شد.
در چنین فضایی کشور‌های دیگری نیز وجود دارند که فارغ از ماهیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های قابل توجهی هستند این کشور‌ها که سیاست خارجی مستقلی نیز دارند و در بسیاری از حوزه‌ها تمایلی به پیروی از سیاست‌های آمریکا ندارند می‌تواند در راهبرد نگاه به شرق مورد توجه ایران قرار بگیرد.
بر خلاف آنچه در نگاه نخبگانی و رسانه‌ای ایران مطرح است راهبرد «نگاه به شرق» صرفاً محدود به قدرت‌ها یا بازیگران بزرگ در نیمکره شرقی نیست بلکه همه کشور‌ها از جمله کشور‌های لاتین یا آفریقایی و البته کشور‌هایی که دارای سیاست خارجی مستقلی هستند یا تمایلی ندارند سیاست‌های سلطه گرایانه آمریکا را اجرا کنند در قالب سیاست نگاه به شرق می‌تواند قرار گیرد.
پتانسیل دست نخورده‌ای در سیاست خارجی ایران باقی مانده است که استفاده از آن می‌تواند تأمین کننده منافع ملی ما باشد.
کارشناسان معتقدند که دولت سیزدهم سکان کشور را در دنیای جدیدی به دست می‌گیرد و اگر ایران می‌خواهد موفق شود باید توازنی در سیاست خارجی خود برقرار کند و دستگاه دیپلماسی هم از این فعالیت‌های اقتصادی و نگاه چند جانبه استفاده کند؛ رئیس جمهور کشورمان اعلام کرده که اولویت ما همسایه هاست و باید بتوانیم از تمام ظرفیت‌ها به طور همزمان استفاده کنیم، قرارداد‌های دوجانبه و چندجانبه واقعیت‌های دنیای نوین هستند. دیگر یک اقتصاد در دنیا حاکم نیست و دستگاه دیپلماسی هم نوعا به طور خودکار باید به این سو حرکت کند و این جهت‌گیری‌های اقتصادی را تقویت کند.
در آخر باید گفت که سیاست خارجی هر کشوری به نوعی تقویت کننده سیاست‌ها و استراتژی‌های کلان داخلی آن کشور است و جایگاه بسیار مهم و والایی در تحقق اهداف توسعه‌ای، اقتصادی و راهبرد‌های رقابتی یک کشور دارد؛ بر همین اساس مواجهه واقع‌بینانه و تخصصی دولت سیزدهم می‌تواند فرصت‌های مغفول مانده را محقق کرده و تهدید‌ها را در شرایط حساس فعلی به فرصت تبدیل کند.
از سوی دیگر تقویت رویکرد نگاه به شرق و نزدیکی بیشتر به قدرت‌های آسیایی در مناسبات منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و بین‌المللی رویکردی است که می‌تواند وزنه روابط خارجی ایران را به سمت شرق سنگین‌تر کند.
گزارش از امیر قشقایی
انتهای پیام/ ۳۵۱
