مهم‌ترین چالش‌های پیش روی انقلاب اسلامی پس از چهار دهه از پیروزی

به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، پژوهشگران امور سیاسی و تاریخی در ایران تشریح کردند که تاریخ جمهوری اسلامی با دستاورد‌های علمی، فنی و نظامی فراوانی در دهه‌های گذشته همراه بوده است، علاوه بر آن ناکامی‌ها و چالش‌هایی وجود دارد که جمهوری اسلامی را تهدید می‌کند. چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، الجزیره نت با طرح شش سوال از کارشناسان و پژوهشگران موسسات تحقیقاتی ایران، دستاورد‌ها و ناکامی‌های انقلاب کشورشان و چالش‌های پیش روی آن در زمان حال را در سطح داخی و خارجی بررسی کرد.

جمهوری اسلامی در چهار دهه‌ی گذشته با شعار «صدور انقلاب» به خارج از کشور چگونه برخورد کرده است؟

مهدی شکیبایی، پژوهشگر مسائل سیاسی، می‌گوید: «محافل ایرانی در مورد صدور انقلاب به خارج از کشور اختلاف نظر داشتند، اگرچه این موضوع توسط بنیانگذار انقلاب اسلامی آیت الله روح الله خمینی مطرح شد. او علت این امر را درک نادرست از محتوای دعوت، اما خمینی (ره) برای صدور انقلاب عنوان کرد.

شکیبایی تاکید می‌کند که هدف از صدور انقلاب، تعامل فکری و فرهنگی با احزابی است که با انقلاب ایران برخورد مثبت داشتند و ارتباطی به سازماندهی جنبش‌های اعتراضی و انقلابی کردن مردم دیگر علیه رژیم‌های سیاسی کشورشان ندارد.

شکیبایی در گفت‌وگو با الجزیره نت خاطرنشان کرد که صدور انقلاب ایران علی‌رغم استقبال بسیاری از جریان‌ها در کشور‌های اسلامی و کشور‌های دیگر به سرعت با مخالفت برخی احزاب در خارج از کشور مواجه شد، اما کشور‌های جهان، پیام انقلاب اسلامی را آن گونه که بنیانگذار آن می‌خواست دریافت نکردند، به ویژه برخی از نیرو‌های شرقی و غربی که برای تضعیف و از بین بردن انقلاب ایران تلاش می‌کردند.

آیا انقلاب ایران به اهدافی که چهار دهه پیش برای آن تأسیس شد دست یافت؟

شکیبایی معتقد است که انقلاب کشورش بخش بزرگی از اهداف اساسی خود را محقق کرده است و اینطور توضیح می‌دهد که روحانیون - که در مقابل رژیم شاه به رهبری آیت الله خمینی قرار گرفتند - سه هدف راهبردی برای جنبش انقلابی خود در نظر گرفتند که اولین آن نفی بی‌عدالتی و استبداد است که بلافاصله پس از سرنگونی رژیم پهلوی و استقرار جمهوری اسلامی محقق شد.

وی افزود: دومین هدف راهبردی انقلاب ایران که استقلال ملی و عدم تبعیت از قدرت‌های بزرگ بود نیز با ورود گروهی از دانشجویان انقلابی به سفارت آمریکا در تهران در سال ۱۹۷۹ و قطع روابط سیاسی با واشنگتن محقق شد. تسلط انقلابیون ایران بر مقر سفارت اسرائیل در تهران و تبدیل آن به سفارت فلسطین، تکمیل‌کننده دستیابی به هدف دوم است.

به رغم موفقیت ایران در پایان دادن به انواع استبداد داخلی و نفی وابستگی به کشور‌های خارجی، همچنان برای دستیابی به اهداف راهبردی سوم خود که استقرار نظام اسلامی می‌باشد با مشکل مواجه است. بخش مربوط به استقرار ساختار جمهوری اسلامی محقق شده است، اما بین آنچه که هستیم و آنچه بر اساس دیدگاه اسلامی انقلاب می‌خواهیم به آن برسیم شکاف بزرگی وجود دارد، اما برای رسیدن به رفاه اجتماعی در داخل کشور و کمک به مظلومین در مبارزه با ظالمان در خارج از کشورتلاش‌هایی در حال انجام است.

دلیل تشدید نارضایتی ایرانیان در سال‌های گذشته چیست؟ آیا وضعیت معیشتی کنونی با آرمان‌های انقلابیون علیه رژیم شاه تناسب دارد؟

مجید زواری، مدیر پژوهشگاه روابط بین‌الملل، خاطرنشان می‌کند که مردم ایران در طول تاریخ با سرعت هر نیم قرن یک انقلاب، رژیم‌های حاکم خود را به چالش کشیده‌اند و ایرانیان - به‌ویژه رهبران انقلاب اسلامی - آرزوی ایجاد یک نظام افلاطونی را داشتند. مدینه‌ی فاضله‌ای که در آن مسکن در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد و خدمات آب و برق و حمل و نقل به صورت رایگان در اختیار مستمندان قرار می‌گیرد و این همان چیزی بود که بنیانگذار جمهوری اسلامی در بازگشت از تبعید خود در پاریس در سال ۱۹۷۹ بیان کرد.

زواری در گفت‌وگوی خود با الجزیره نت توضیح می‌دهد که تحقق نیافتن چنین وعده‌هایی در کنار هزینه‌های بالای زندگی، بیکاری و فساد افسارگسیخته باعث نارضایتی روزافزون ایرانیان از وضعیت کنونی معیشتی شده است و تاکید کرد که در صورتی که تحریم‌ها اعمال نمی‌شد، وضعیت زندگی در ایران بسیار بهتر از الان بود.

چه انتظاراتی برای بهبود وضعیت معیشتی در ایران و رسیدن انقلاب به اهداف خود در آینده وجود دارد؟

زواری معتقد است بخشی از مردم ایران به دلیل فساد افسارگسیخته و شکاف طبقاتی در جامعه و عدم دستیابی به عدالت و برابری در توزیع ثروت ملی امید خود را به بهبود وضعیت کنونی از دست داده‌اند و با وجود وضعیت وخیم کنونی نهاد‌های دولتی تمام تلاش خود را می‌کنند تا امید به بهبود وضعیت معیشتی را حفظ کنند.

مهمترین چالش‌های پیش روی انقلاب ایران پس از چهار دهه از پیروزی آن چیست؟

پژوهشگر موسسه مطالعات تاریخ معاصر، رضا حجت، معتقد است که تحریف تصویر ایران مهم‌ترین چالشی است که انقلاب ایران را تهدید می‌کند و پیامد‌های منفی این کار بیشتر از تحریم‌های آمریکا علیه این کشور است و ضروری است که تهران برای کاهش تاثیرات تبلیغات سیستماتیک علیه کشور اقداماتی انجام دهد.

حجت در مصاحبه با الجزیره نت بر این باور است که تهدیدات امنیتی و نظامی برای حمله به ایران و ترور رهبران نظامی و هسته‌ای آن - مانند تهدیدات دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا و رژیم صهیونیستی - دومین مورد مهم به شمارمی‌رود. چالش‌هایی با هدف تضعیف انقلاب ایران، او نسبت به پیامد‌های «تکرار اتهام حمایت تهران از جنبش‌های تروریستی در رسانه‌های غربی و عربی» بر وجهه کشورش هشدارمی‌دهد.

وی با بیان اینکه اکثر کشور‌های جهان به ویژه کشور‌های اروپایی و آمریکا از مشکلات شدید اقتصادی رنج می‌برند، گفت: این در حالی است که رسانه‌های جهانی بیش از هر کشور دیگری به بحران‌های اجتماعی و معیشتی در ایران توجه می‌کنند، اما رکود اقتصادی سومین چالش مهم کشور را تشکیل می‌دهد.

با گذشت بیش از چهار دهه از استقرار جمهوری اسلامی، محبوبیت انقلاب در بین مردم چگونه شده؟

به گفته رضا حجت، بر کسی پوشیده نیست که انقلاب ایران - مانند بسیاری از انقلاب‌های جهان - وفاداری بخشی از مردم ایران را از دست داده و چهره‌های برجسته‌ای را در سطح سیاسی از دست داده است، اما در عین حال توانسته است سایر بخش‌ها را جذب کند.

حجت دلیل «پیاده شدن برخی ایرانیان از قطار انقلاب» را عدم تحقق آرمان‌های جمهوری اسلامی در سطح داخلی و خارجی دانست و خاطرنشان کرد: «انقلاب بچه‌هایش را می‌خورد» تا حدودی در ایران درست بوده است همانطور که اکثر رهبران آن هنوز با قدرتی که دارند از آن دفاع می‌کنند.

مترجم: مجتبی آذرشب
منبع: نشریه سرو، برگرفته از الجزیره

انتهای پیام/ 112