اساس دینداری، امیدواری است و انسان دیندار انسان امیدوار است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، ویژه برنامه «هزار شب آسمانی» همزمان با لیالی قدر با حضور اندیشمندان و شاعران در فرهنگسرای اندیشه برگزار می‌شود.

سومین شب از این ویژه برنامه شب گذشته با حضور رسول رسولی‌پور پژوهشگر و مدرس دانشگاه و حسین متولیان شاعر آیینی و ترانه‌سرا برگزار شد. اجرای این برنامه را نیز محمدجواد ادبی برعهده داشت.

در ابتدای جلسه حسین متولیان یکی از غزل‌های خود را خواند و سپس رسول رسولی‌پور با موضوع «الهیات امید» صحبت کرد.

وی در مقدمه صحبت‌های خود گفت: اندیشمندانی که خوانش جدیدی از الهیات تحت عنوان «الهیات امید» مطرح کردند، دین را به عنوان امید ترجمه کردند و معقتدند اساس دینداری، امیدواری است و انسان دیندار یعنی انسان امیدوار.

رسولی‌پور با اشاره به مفهوم امید در ادبیات عرفانی گفت: در این تعریف، امید به معنای آرزویی است که همراه با باور به احتمال وقوع آن آرزو است. یعنی هم جنبه عاطفی احساسی دارد، هم جنبه شناختی. دقت داشته باشید که اگر صرفِ آرزو باشد و احتمال تحقق آن نباشد، بدان امید نمی‌گوییم. در چنین شبی که شب امیدواری است، از خداوندی صحبت می‌کنیم که در کتاب خود، قرآن کریم، بزرگترین توجیه در جهت امیدواری را به ما داده است و آنهم «وعده» است.

وی ادامه داد: قرآن کریم، مشحون از وعده‌های الهی است و وعده، کلیدواژه امید است. اگر معقول است که به خداوند امیدوار باشیم به دلیل وعده‌هایی است که خداوند در قرآن به ما داده و سر تحقق آنها قسم خورده است.

این محقق و استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بعضی از عرفای ما مثل خواجه عبدالله انصاری اهل خوف هستند و از نتایج معاصی ما سخن می‌گویند. یعنی آن قدر ترس از معصیت و عدم عاقبت بخیری را تکرار می‌کنند که انسان همواره نگران آینده خود است. در نقطه مقابل، عرفایی را داریم که نسبت به رحمت و لطف پروردگار، شوقی و رجایی هستند. آنان بیشتر به مزاج کرم خداوند توجه دارند. در این نوع نگاه، جایی برای نگرانی نسبت به آینده نیست. با این حال، امشب می‌خواهم درباره مقامی ورای خوف و رجا صحبت کنم که نامش «مقام رضا و تسلیم» است. در این مقام، مهم نیست عاقبت ما چه می‌شود و طمعی نداریم که آیا درخواست من مستجاب می‌شود یا خیر؟

وی تاکید کرد: صحبت شد که شب بیست و سوم ماه رمضان، شب تعیین مقدرات یکساله انسان است، با این حال باید به این نکته توجه داشت که شاید این شب، شب قدر من نباشد؛ کما اینکه برای حربن ‌ریاحی، شب تاسوعا که در برابر امام حسین توبه کرد، شب قدر است. بنده معتقدم به اندازه همتی که امشب دارید، شب قدر شما خواهد بود. همانطور که در روایات آمده است باید چنین شبی را گرامی بداریم، اما در روایات دیگری نیز آمده است که شب‌ بیست و هفتم، شب عید فطر، روز عرفه و ... نیز فرصت داریم. در حقیقت درب رحمت الهی هیچ گاه بسته نیست.

این استاد دانشگاه گفت: من فکر می‌کنم در این شب‌ها هر کسی که سبک‌تر به پیشگاه خداوند رفت، دست پرتر برمی‌گردد. به عبارت دیگر، دعای خود در برابر پروردگار را نباید به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که انگار فقط امشب نگاه به رحمت او داریم. چنین شیوه دعا کردن، هم به دور از ادب است و هم دور از خیری است که قرار است برای ما اتفاق بیفتد. برهمین اساس معتقدم که این شب‌ها را باید سبک‌تر برگزار کنیم.

رسولی‌پور در توصیف شب قدر گفت: شب‌های قدر فرصت خوبی برای برقراری دیالوگ صمیمانه بین بنده و خداوند است. این شب‌ها، شب یادآوری رجا و امید به رحمت پروردگار است و با چنین نگاهی است که می‌توان به خیر واقعی که او برای ما خواسته است امیدوار بود. ما امشب باید فقیرِ فقیر در برابر پروردگار حاضر شویم تا خداوند بهترین خیری که برای مقدر کرده است را به ما بدهد.

وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به یکی از فرازهای دعای سحر گفت: یکی از دریافت‌های بسیار شیرین برای من دعای معروف سحر است؛ در فرازی از این دعا می‌خوانیم: «اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ بَهائِكَ بِأَبْهاهُ وَكُلُّ بَهائِكَ بَهِيٌّ. اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ جَمالِكَ بِأَجْمَلِهِ وَكُلُّ جَمالِكَ جَمِيلٌ، اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِجَمالِكَ كُلِّهِ» وقتی این بخش را می‌خواندم، ناگهان این دریافت برای من آمد که در ابتدا، فرد دعاکننده می‌گوید من تو را به همه مراتب زیبایی‌ات می‌خوانم اما متوجه می‌شود که این حرف کفر است و همه جمال پروردگار جمیل است. بنابراین عبارتش را اصلاح می‌کند و می‌گوید همه مراتب جمال تو نیکوست.

در این مراسم، حسین متولیان شاعر برجسته آیینی کشور نیز چند غزلی را در سوگ شهادت امیرالمؤمنین و اهمیت شب قدر خواند. هم‌چنین قرائت فرازهایی از دعای جوشن کبیر و قرآن به سرگرفتن از دیگر بخش‌های این مراسم بود.

انتهای پیام/ 121