عرض ادب شاعران در سوگواری امام خمینی (ره)

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، شب شعر «جلوه نیمه خرداد» به مناسبت فرارسیدن ایام رحلت امام خمینی برگزار شد.

در این مراسم جمعی از شاعران آیینی کشور شعرخوانی کرده و از کتاب شعر «حاج قاسم فرزند روح الله» رونمایی شد.

در ابتدای این مراسم مهدی شکیبایی رئیس فرهنگسرای رسانه ضمن تسلیت سی و سومین سالگرد ارتحال امام خمینی گفت: وقتی سخن از امام خمینی به میان می‌آید، به دلیل بازنمایی‌های صورت گرفته، عمدتا یاد ویژگی‌های قدرتمندی، قاطع‌بودن و ساز‌ش‌ناپذیری ایشان می‌افتیم. مردی که قاطع است و در برابر زورگویان جهان ایستادگی کرده است. این اتفاق در حالی است که جنبه مورد غفلت قرار گرفته‌ای از حضرت امام نیز وجود دارد و آنهم ادبیات است.

وی اضافه کرد: همانطور که می‌دانید حضرت امام شعر می‌سروده‌اند که یکی از مشهورترین ابیات آن این است که «من به خال لبت ای دوست گرفتار شدم...» به نظرم برجسته‌ کردن این جنبه از امام خمینی مسئولیت سنگینی است که بر دوش شاعران ما قرار دارد. امیدوارم این جنبه از زندگی امام خمینی نیز معرفی شود، چرا که نگاه‌ها به ایشان را عوض می‌کند.

مصطفی محدثی خراسانی نخستین شاعری بود که برای شعرخوانی دعوت شد.
جان آمدی و من به جز این تن نداشتم
یا هیچکس نداشت و یا من نداشتم
بارانی از شکوفه و گل بودی و دریغ
بی‌بهره ماندم از تو که دامن نداشتم
وقتی ظهور کردی و آتش گرفت عشق
در دل، چراغ آینه روشن نداشتم
از این غزل کناره گرفتند واژه‌ها؟
یا من، توان از تو سرودن نداشتم

در ادامه مراسم نوبت به علی محمد مودب رسید تا برای حاضران شعرخوانی کند.
هوای تو آزادی و شادی است
زمین تو میدان آزادی است
تو در سایه سبز عبدالعظیم
پری از گل و خنده و یا کریم
پر از یا کریمی تو هر پنجره
تو به مل دل جست‌وجو دادی
و از آن جست‌وجو آبرو داده‌ای
تو آموختی رسم فریاد را
تو آتش زدی بیخ بیداد را.....

در بخش بعدی مراسم، سیده فاطمه موسوی دعوت شد. وی قبل از شعرخوانی خود در سخنانی بیان داشت: خاطرم هست وقتی امام خمینی فوت کردند من کلاس اول ابتدایی بودم و از تلویزیون شعر مشهور استاد میرشکاک پخش شد. برایم جالب بود که چگونه این همه از شاعران برجسته کشور برای امام شعر سرودند و در سوگ رحلت او عزاداری کردند. این اتفاق یکی از نقاط الهام‌بخش زندگی‌ام برای روی آوردن به دنیای شعر و شاعری بود.

وی ادامه داد: جالب است بدانید به جز شعرایی که به عنوان شاعر انقلاب شناخته می‌شوند، شاعران زیاد دیگری هم هستند که برای امام خمینی شعر سروده‌اند. حتی شاعران غیرایرانی هم برای امام خمینی شعر گفته‌اند: مثلا نزار قبانی که به نوعی شاعر انتفاضه نیز به شمار می‌رود، برای امام خمینی شعر گفته است. بسیاری از شاعران افغانستان، پاکستان و ... نیز دارای شعر هستند.

موسوی با اشاره به رونمایی از کتاب شعر «حاج قاسم فرزند روح الله» گفت: امروز قرار است از این کتاب نیز رونمایی کنیم. باید از دوستانم در موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی تشکر کنم که زحمات شبانه‌روزی کشیدند تا این کتاب آماده شود. به نظرم خود حاج قاسم نظر خاصی بر این کتاب داشتند.

رفتی، آمد گل و باران به خداحافظی‌ات
ماه آمد به جماران به خداخافظی‌ات
گریه پنجره تا کوچه دوید از پی‌ تو
کوچه سر زد به خیابان به خداحافظی‌ات
به ملاقات خدا رفتی و ماه آینه شد
شد هزار آینه گریان به خداحافظی‌ات
طبل طوفان به عزای تو به جنگل پیچید
چشمه در گریه پنهان به خداحافظی‌ات

محمود اکرامی‌فر شاعر دیگری بود که در این محفل شب شعر، غزلی را خواند.
ایران پر از آینه و لبخند بمانی
هم‌سایه خورشید چو الوند بمانی
سرزنده‌تر از صبح "خراسان" بدرخشی
شاداب‌تر از سیب "سمرقند" بمانی
در سایه مردان حماسه غزل خون
بشکوه‌تر از روح دماوند بمانی
گفتند تو را مرز هنرخیز و گوهرخیز
وقت است از آن گونه که گفتند بمانی
وقت است که "کارون" بشوی راه بیفتی
وقت است که سرشار چو" اروند" بمانی
درگیر سخن‌های نه چندان خوش و ناخوش
سرگرم خودت، تاکی و تا چند بمانی ....

محمدمهدی عبدالهی در بخش بعدی این مراسم برای شعرخوانی دعوت شد.
بیا و زمزمه کن خاطرات باران را
کنار پنجره شعر ناب ایمان را
دوباره چشم غزل زخم خورده، صدافسوس
در این غبار عيان كرده، بغض پنهان را
ستارگان به تماشا نشسته‌اند، آرى
وداع حضرت خورشيد و ماه تابان را
چه روى داده كه هرسو ستاره مى‌گريد
به چشم تر بنگر، وسعتى گل افشان را
چه زود وقت خداحافظى سرآمده بود
به دست خاك سپردند، جان جانان را
هنوز در گذر ماه و سال مى‌شنويم
حديث درد زمين در گذار توفان را
تجسم غزل عاشقى،"خمينى" بود
چه عاشقانه سرود انقلاب انسان را

ميان موج بلاخيز فتنه، احيا كرد
شكوه خيبرى ساحل جماران را
به جز خمینی دل‌ها که پرورش داده است
میان مکتب خود همچو مرد میدان را ....

عباس بایرامی رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس در سخنانی بیان داشت: به نظرم آن چیزی که از امام خمینی باید به یاد داشته باشیم، اندیشه‌های ناب این رهبر فرزانه است. کسی که در عصر جدید توانست همه انگاره‌های فکری غرب و شرق را به چالش کشیده و مدل جدیدی از حکومت‌داری را به جامعه جهانی نشان بدهد. خاطرم هست که در سال 1399 رهبر معظم انقلاب نهیبی به همه زدند و فرمودند: هدایتگر اصلی دفاع مقدس خود امام راحل بودند و ایشان بودند که با درایت و فرماندهی خود سرنوشت جنگ را به نفع ما رقم زدند.

وی اضافه کرد: رهبری هم‌چنین تذکری دادند و فرمودند: عده‌ای فکر می‌کنند چون امام خمینی رهبر دینی و یک فقیه بودند، نمی‌توانستند جنگ را هدایت و فرماندهی کنند،‌ اما کسانی که با اصول نظامی آشنا هستند، می‌دانند تصمیمات به موقع و بیانات دقیق ایشان باعث شد بسیاری از وقایع جنگ به نفع رزمندگان ما رقم بخورد. برای مثال در آزادسازی خرمشهر دیدید که امام فرمودند: ما دنبال فتح خاک نبودیم و فتح خرمشهر، فتح ارزش‌ها بود و خرمشهر را خدا آزاد کرد.

رضا اسماعیلی در بخش دیگری از این مراسم شعرخوانی کرد.
شب و صد قافله دل صید تشویش
امام آنکه دلش چشمه‌سار معنا بود
تمام زندگی‌اش یک قیام زیبا بود
نگاه شرقی او چلچراغی از رویا
به سقف شب زده مشرق معما بود
دلش مترجم آواز روشن خورشید
لبش مُفسر لبخند صبح فردا بود
دلش انار ترَك خورده‌ی پر از آتش
گدازه‌های دلش دانه دانه پیدا بود
تمام زندگی‌اش بوی سادگی می‌داد
كسی به سادگی او نبود، آیا بود؟
دوباره آمد و آیینه را تبسم كرد
امام آینه‌های بهار سیما بود
کسی به پینه‌ی دستان ما نمی‌خندید
امام - حامی ما پا برهنگان - تا بود
قسم به چشمه ز چشمان او نشد سیراب
دلم كه عاشق آن بیكرانه دریا بود
شبی تمام دلش جذب نور مطلق شد
غروب او چو طلوعش قشنگ و زیبا بود
فاطمه طارمی نیز ابیاتی را خواند.
وطنم عاشقانه‌تر برخيز
تا جهان نظاره‌ات مانده است
بال و پر را به خون بزن ققنوس،
آسمان در نظاره‌ات مانده است
رنگ اين روزها اگر پائيز،
تو بهاران به باورت داري
سربداران دل سپرده به درد،
پر سيمرغ در پرت داري
وطنم سربلند كن با عشق،
در تو رستم، قدم زد از تو سام
سرنوشت تو ايستادن هاست،
در شكوه شگفتني آرام
شال همت كمر بگيران
چون، همت سرخ حاج همت‌ها
خنده دشت و كوهسارت،
برهاند تمام منت‌ها
وطنم سرنوشت تو جاريست
در تن غيرت سوارانت
با من بلندتر برخيز
از دل بي‌قرار يارانت ....

عارفه دهقانی نیز در این جلسه شعرخوانی کرد.
آب از سرِ تمام درختان گذشته بود
روزی که پیکرت ز خیابان گذشته بود
بسیار چشمهای زمین در غمت گریست
طوری که آب از سرِ باران گذشته بود
سر تا سرِ حسینیه ی دل سیاه شد
غمسینه زنز کوی جماران گذشته بود .
خرداد و چارده شب و روزی که جان سپرد
خرداد و یک امام،که- از جان گذشته- بود
در باورم فراق نمیگنجد ای عزیز
برخیز و آبِ صبر به داغِ دلم بریز
ترکیب بند/بندِ وجود مرا مخواه
از عشقِ تابناکِ تو باشد جدا...که ماه،
تابِ کتانِ قلبِ مرا طاق کرده است
یک لحظه جز به راه خودت، بنده را مخواه .
شاعر شدم به دستِ تو در گاهواره ام
با عشقِ دیدنِ تو ،من افتاده ام به راه .
من شعر در هوای نگاهت سروده ام
از بیت اولش تو مرا میکنی نگاه

شاعر سلام! رهبر آزادگان سلام
ای در همه جوانب حق،بهترین امام .
برخیز و باز بر سرِ شب سیرتان بتاب
"زان پیشتر که عالم فانی شود خراب"
باطل عجیب در دلِ دشمن رسوب کرد
خون میچکد ز چشم مُحبّان به جای آب
اينجا هوا بد است...زمين چاك خورده است
باران نميچكد...همه را برده است خواب .
احوالشان بپرس شبیهِ گذشته که
"با چون تو پرسشی همه ماندند بی جواب"
حرفی نمانده است که غم را ورق زدند
"زین قصه بگذرم که سخن میشود بلند
فاطمه نانی‌زاد نیز در این جلسه ابیاتی را خواند.
گفتند که خورشیدتان از آسمان کم شد
آن صبح تاری که خبر آمد محرم شد
آن صبح تاری که گلوها صوت قرآن داشت
در کوچه‌ها ظهر محرم‌ها مجسم شد
پیراهن مشکی به تن‌هامان چه می‌آمد
آن روزها که ناگهان تاریک عالم شد
دیدم پدر فریاد می‌زد نالۀ خود را
بر ماتمی که قامت پیر و جوان خم شد
دیدم که روی دست مردم آسمان می‌رفت
دیدم که مرگ آرزوهامان مسلم شد
هر روزنامه شرحی از داغش به ما می‌داد
داغی که بر دل‌هایمان دیگر متمم شد
از کودکی تا حال من لبخند او جاری ست
مردی که رفت و عکس او در قاب خاتم شد
علیرضا قزوه آخرین شاعری بود که در این جلسه شعرخوانی کرد.
آقا قربون اون جوش و خروشت ‏
‏‏آقا قربون جد سبزپوشت ‏
‏‏یه شب در خواب دیدم در بهشتی ‏
‏‏عبای سبز پیغمبر به دوشت‏
**
پیوسته مرگ پیش نگاهش چو عید بود
نامش سپید باد که راهش سپید بود
هم قفل شوم وحشت شب را شکست و هم
هم دروازه بهشت خدا را کلید بود
هم آن بزرگ، گوشه چشمی به تاک داشت
هم سایه‌ای برای درختان بید بود
عرفان عاشقانه عین القضاتی اش
شیرازه بند لمعه شیخ شهید بود
آن مرد پیش از آنکه بیاید، به عرش رفت
آن مرد پیش از آنکه بمیرد، شهید بود

انتهای پیام/ 121