گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: نشست آستانه روز گذشته با حضور سران روسیه، ایران و ترکیه در تهران برگزار شد، تا سه طرف مواضع خود را هماهنگ کرده و از افزایش تنش‌ها در سوریه جلوگیری کنند. این دور درحالی برگزار شد که ترکیه در هفته‌های اخیر اعلام کرده قصد دارد عملیات جدیدی را در شمال سوریه شروع کند و همچنین بحران اوکراین و تقابل مسکو و غرب هم بر این نشست سایه انداخته است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که تحرکات جدید ترکیه در سوریه وضعیت امنیتی در این کشور را دچار چالش کرده است؛ بنابراین تهران و مسکو در نشست اخیر تلاش کردند که از ترکیه تضمین بگیرند که اقداماتش به تشدید تنش‌ها منجر نخواهد شد.
هرچند در نشست‌های قبلی بر سر برقراری ثبات در مناطق عاری از منازعه توافقاتی صورت گرفته بود، اما عملیات ترکیه امکان دارد این مناطق را دوباره با ناامنی‌های زیادی مواجه کند؛ لذا این اقدام با سیاست‌های روسیه و ایران که به‌دنبال تثبیت و برقراری امنیت در سوریه هستند، در تضاد است.
از طرفی دیگر این احتمال وجود دارد که ترکیه سودای آن را داشته باشد تا با اشغال مناطقی از حلب و ادلب، این مناطق را به خاک خود منضم کند، از اینرو، روسیه و ایران سعی دارند تا این اقدامات تنش‌آفرین را خنثی کرده و تبعات منفی آن را به مقامات آنکارا گوشزد کنند.
ترکیه هر چند در سال‌های گذشته با روسیه و ایران دور یک میز نشسته است و ظاهرا خود را همسو با این دو کشور نشان داده است، اما همیشه بازی دوگانه‌ای را در پیش گرفته است و تلاش خود را برای ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه ادامه می‌دهد.
بر همین اساس، حضرت امام خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته (سه‌شنبه) قبل از برگزاری نشیت در دیدار «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه و هیأت همراه، مسئله تمامیت ارضی سوریه را بسیار مهم برشمردند و با اشاره به برخی نقل‌قول‌ها مبنی بر حمله نظامی به شمال سوریه، تأکید کردند: این کار قطعاً هم به ضرر سوریه هم به ضرر ترکیه و هم به ضرر منطقه است و اقدام سیاسی مورد انتظار از جانب دولت سوریه را نیز محقق نخواهد کرد.
ایشان با اشاره به اظهار نفرت رئیس‌جمهور ترکیه از گروه‌های تروریستی، گفتند: با تروریسم حتماً باید معارضه کرد، اما حمله نظامی در سوریه به نفع تروریست‌ها نیز خواهد بود البته تروریست‌ها محدود به یک گروه خاص نیستند.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در این دیدار با اشاره به درگیری ایران و ترکیه با تروریست‌ها در طول سال‌های متمادی، اظهار داشت: در سوریه گروه‌های تروریستی، مورد حمایت تسلیحاتیِ سنگین از طرف کشورهای غربی همچون آلمان، انگلیس، فرانسه و به‌ویژه آمریکا هستند.
اردوغان با بیان اینکه موضع ترکیه در خصوص تمامیت ارضی سوریه مشخص است، افزود: از دولت سوریه انتظار داریم روند‌های سیاسی را آغاز و به صورت فعال در نشست‌های کمیته قانون اساسی شرکت کند.
حجت‌الاسلام رئیسی رئیس جمهور کشورمان نیز در نشست سران کشورهای ضامن روند آستانه با بیان اینکه تجربه نشان داده نقض تمامیت ارضی سوریه کمکی به برقراری امنیت و مبارزه با تروریسم نمی‌کند، اظهار داشت: تنها راه برقراری ثبات و امنیت در مرز‌های سوریه با کشورهای همسایه، حضور پرقدرت ارتش این کشور در مرز‌ها و همکاری آن با دولت‌های پیرامونی است. تجربه‌های متعدد نشان داده است که نقض تمامیت ارضی سوریه هیچ کمکی به برقراری امنیت و مبارزه با تروریسم نکرده، لذا احترام به حاکمیت ملی و استقلال سوریه اصلی خدشه‌ناپذیر است.
بر همین اساس روزنامه الاخبار در گزارشی نوشت، به نظر می‌رسد نشست سه‌جانبه تهران، مسکو و آنکارا راه را به روی عملیات نظامی ترکیه بست بویژه آنکه {آیت‌الله} سیدعلی خامنه‌ای به اردوغان تأکید کرد که «امنیت شما از امنیت سوریه است». برآوردهای میدان نیز تقریبا به همین سمت نزدیک می‌شود.
بر اساس گزارش پایگاه خبری- تحلیلی الوقت، اگرچه نشست سه جانبه تهران با هدف بررسی تحولات سوریه انجام شد، اما ایران و روسیه از برگزاری چنین نشستی در شرایط کنونی اهداف دیگری را نیز دنبال می‌کنند. با توجه به اینکه روسیه در جنگ اوکراین درگیر است و این احتمال وجود دارد که بخشی از فعالیت‌هایش را در سوریه کاهش دهد، لذا روس‌ها سعی دارند تا مواضع ایران در سوریه را تقویت کنند تا در اثر کاهش حضور نیروهای روسی، خللی در تحولات این کشور به وجود نیاید. از طرفی، با توجه به اینکه آمریکا پس از شروع جنگ اوکراین، سعی دارد تا در همه جبهه‌ها به روسیه ضربه بزند و سوریه نیز بخشی از این برنامه‌ها است، لذا نشست تهران فرصتی برای پوتین است تا به غربی‌ها اعلام کند که اوضاع امنیتی سوریه را بیش از این متشنج نکنند؛ زیرا همانگونه که در اوکراین به تنش‌آفرینی غربی‌ها علیه روسیه پاسخ داد، می‌تواند در سوریه هم چنین پاسخ درخوری را به آمریکا و متحدانش بدهد.
همچنین باتوجه به اینکه روسیه به دلیل جنگ اوکراین، با غربی‌ها سرشاخ شده است به دنبال تقویت روابط خود با متحدانش است. لذا، پوتین با حضور در تهران می‌خواهد این پیام را به دنیا بدهد که ایران جزو کشورهای متحد مسکو است و اخیرا نیز نشان داده که قصد دارد روابط خود با ایران را مستحکم‌تر کند. امضای قرارداد تجارت آزاد بین اتحادیه اوراسیا و ایران در روزهای اخیر و راه اندازی کریدور شمال-جنوب که پس از دو دهه انجام شده است، همگی نشان می‌دهد تهران و مسکو پس از بحران اوکراین مناسبات خود را ارتقاد داده‌اند. از آنجا که دو کشور از سوی غرب به شدت تحت تحریم قرار دارند، تلاش می‌کنند با همکاری یکدیگر این تحریم‌ها را دور زده و تاثیر آن بر اقتصاد داخلی را خنثی کنند. از آنجا که حضور پوتین در تهران تنها چند روز پس از سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به منطقه انجام می‌شود، بیانگر این است که مسکو نیز قصد دارد در خاورمیانه متحدانش را تقویت کرده و با تحرکات مخربانه غرب مقابله کند. همانگونه که وزیر خارجه روسیه هم در سفر اخیر خود به تهران به شدت به تلاش آمریکا برای ائتلاف سازی عبری-عربی علیه ایران هشدار داد.
در مجموع می‌توان گفت، نشست سه‌جانبه تهران نوعی بازتعریف سیاست‌های کلان کشورهای محوری در سوریه پس از سفر ناکام جو بایدن به منطقه تلقی می‌شود. از آنجا که بایدن در تشکیل ائتلاف عبری-عربی علیه ایران و محور مقاومت شکست خورد، به خوبی نشان داد که متحدان آمریکا در منطقه اعتمادشان را به توانمندی‌های آمریکا و اتکا به این کشور به ویژه پس از بحران اوکراین از دست داده‌اند.
بنابراین، نشست تهران می‌تواند پاسخ مناسبی به لفاظی‌های بایدن علیه ایران و روسیه باشد و قطعا خروجی آن می‌تواند به تقویت ایران و محور مقاومت در منطقه منجر شده و از طرفی فصل جدیدی را در روابط راهبردی و نظامی تهران- مسکو در آینده رقم بزند.
انتهای پیام/ 411
