«راز ناتمام»؛ رمزگشایی پرونده شهادت شهید باهنر و یارانش

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس- علی عبدالصمدی؛ قطعا انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین وقایع سده‌ی گذشته در ایران و خاورمیانه به شمار می‌رود و ساختن فیلم و سریال درباره‌ی وقایع منتهی یا منتج از آن دوران همواره مورد توجه اصحاب رسانه و هنرمندان بوده است.

شهید محمدجواد باهنر نخست وزیر دولت شهید محمدعلی رجایی، سومین رئیس دولت و دومین رئیس جمهور در تاریخ جمهوری اسلامی بوده است. شخصیتی برجسته در تاریخ نظام که منش، بینش و طریقه زندگیش متاسفانه پس از گذشت بیش از چهار دهه هنوز از دید هنرمندان مهجور مانده است.

«راز ناتمام» عنوان سریالی تلویزیونی است که به زندگی و شهادت شهید محمدجواد باهنر پرداخته و این شب‌ها روی آنتن شبکه‌ی اول سیماست. شایسته بود که چنین سریالی سال‌ها و بلکه دهه‌ها قبل‌تر از این ساخته می‌شد.

امین امانی در مقام کارگردان زندگی شهید باهنر را در دو قسمت مورد بررسی قرار داده است: نخست سیره، زندگی و مبارزات ایشان در دوران پیش از انقلاب اسلامی تا نخست وزیری و شهادت و دوم پیگیری پرونده‌ی افرادی که در به شهادت رساندن ایشان نقش داشتند.

البته در مورد دوم یعنی پیگیری افرادی که در ترور ایشان و دیگر یارانشان دست داشتند (منافقین کور دل) به نوعی نوآوری و ابداع سریالی صورت گرفته است؛ زیرا مسبوق به سابقه نیست که در سریالی پیگیری عوامل و افراد دخیل در ترور یک شخصیت تاریخی- سیاسی به نمایش گذاشته شود و شهادت یک شخصیت سیاسی – تاریخی مقارن با اتمام سریال بود. از این حیث این سریال دست به ابداع در پردازش زده است و به صورت همزمان هم زمانه و زندگی شهید باهنر و هم پیگیری پرونده‌ی شهادت ایشان و یارانشان در حال حاضر به نمایش گذاشته شده است.

انتخاب نقش‌ها و گریم بازیگران برای ایفای نقش شخصیت‌های سیاسی-تاریخی نیز بسیار درخور شان بوده است. فرهاد جم، سیدجواد هاشمی، شهرام عبدلی، رامین راستاد و... دقیقا توانسته اند با گریمی مقبول به شخصیت‌های ما به ازای حقیقی نزدیک شوند.

اشاره به پروژه‌ی نفوذ عوامل نظام در دشمن و بالعکس، از نکات بحث برانگیز و بسیار مهم در این سریال به شمار می‌رود که ذکر آن بسیار جسورانه تلقی می‌شود؛ نفوذ خطرسازی که بعضا ممکن است به قیمت جان مامورین اطلاعاتی امنیتی یا بستگان درجه یک آن‌ها تمام شود.

علی رغم همه‌ی نقاط قوت، نکات حائز نقدی نیز در سریال دیده می‌شود؛ به عنوان مثال هیچ دلیلی وجود نداشت که زنی بی حجاب به عنوان عامل نفوذی به سازمان منافقین توسط نیرو‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران انتخاب شود. حتی اگر این زن در حالت عادی غیرمحجبه است، در زمان انتخاب شدن به عنوان نیروی نفوذی به درون منافقین باید محجبه می‌بود.

در طول سریال کمتر به این نکته اشاره شد که طی دهه‌های گذشته موضوع ترور و شهادت شهیدان رجایی و باهنر و یاران صدیقشان مورد بررسی قرار گرفته است و به عبارتی دیگر به طریقی داستان مطرح می‌شود که گویا پرونده‌ی افراد حقیقی و حقوقی دخیل در این جریان برای مدتی مسکوت مانده بوده و حال مجددا بازگشایی شده است؛ که البته اینگونه نیست.

به هر جهت، پرداختن به چنین سریال‌هایی با محوریت موضوعات تاریخی-سیاسی می‌تواند نسل‌های جدید را که با حال و هوای دوره‌ی اول انقلاب اسلامی شناخت کمتری دارند، بیشتر آشنا سازد.

انتهای پیام/133