«رضا اسماعیلی» شاعر و پژوهشگر ادبی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، با اشاره به اهمیت کنگره شعر دفاع مقدس اظهار داشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از تاثیرگذارترین کنگره‌های که از همان سالهای ابتدایی دفاع مقدس شکل گرفت و خیلی تاثیرگذار و جریان‌سازی بود، کنگره شعر دفاع مقدس بود.
وی عنوان کرد: کنگره شعر دفاع مقدس تریبونی بود که شاعران انقلاب علاوه بر موضوع دفاع مقدس که محور اصلی برنامه بود، در رابطه‌ی با مباحثی که مربوط به انقلاب اسلامی، ارزش‌ها و ارمان‌های انقلاب بود؛ جدیدترین سرود‌های خودشان را در این کنگره عرضه می‌کردند. بسیاری از شاعران جوانی که امروز چهره‌های نام‌آشنا و برجسته شعر انقلاب هستند، توسط این کنگره شناسایی و معرفی شدند که نشان می‌دهد این کنگره بسیار جریان‌ساز و تاثیرگذار بوده است.
تنور شعر دفاع مقدس بخاطر وقفه در برگزاری کنگره شعر سرد شد
داور بیست‌وسومین کنگره شعر دفاع مقدس تصریح کرد: کنگره شعر دفاع مقدس همواره طی سالهای بعد از دفاع مقدس به‌صورت مستمر برگزار می‌شد، اما در ادامه به دلایلی چند سال در برگزاری آن وقفه افتاد که این وقفه موجب سرد شدن تنور شعر دفاع مقدس شد. نسل‌های سوم و چهارم شعر انقلاب که فضای دوران دفاع مقدس را درک نکرده بودند و ندیده بودند و تنها براساس گفته‌ها و شنیده‌ها در این عرصه حضور پیدا کرده بودند و شعر می‌گفتند وقتی دیدند هیچ تریبون و زمینه‌ای برای دعوت از آن‌ها برای پرداختن به شعر دفاع مقدس نیست تا دست به خلق و آفرینش ادبی بزنند، کم کم میدان را خالی کردند و وارد عرصه‌های دیگری مثل شعر آیینی، اجتماعی و عاشقانه شدند.
این شاعر با تاکید براینکه تنها متولی کنگره شعر دفاع مقدس بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس بوده است، افزود: این بنیاد طی سال‌ها با توانمندی و دغدغه‌مندی این کنگره را برگزار می‌کرد؛ مسوولین مربوطه نیز متوجه شدند وقفه‌ای که در برگزار کنگره ایجاد شده باعث شده است این گونه ادبی که یکی از برجسته‌ترین گونه‌های ادبی شعر انقلاب بود و در جامعه موج ایجاد می‌کرد و روح پویایی و صلابت و حماسی را در کالبد جامعه می‌دمید و ارزش‌های دوران دفاع مقدس را زنده نگاه می‌داشت، کم رنگ شود.
تعطیلی کنگره شعر دفاع مقدس به جامعه خسران وارد کرد
اسماعیلی با تاکید براینکه شاعران دفاع مقدس همواره در مسیر زنده نگاه داشتن یاد و نام شهدا، حماسه‌های دفاع مقدس و حفظ ارزش‌های انقلاب که بزرگترین آن‌ها مردم‌داری، ظلم‌ستیزی و حق‌خواهی بود گام برداشته‌اند، گفت: وقتی کنگره شعر دفاع مقدس تعطیل شد بسیاری از شاعران این عرصه پراکنده شدند و عرصه شعر دفاع مقدس خالی شد و این اتفاق یک خسران و زیان بزرگ متوجه جامعه کرد.
دبیر بیست و دومین کنگره شعر دفاع مقدس خاطرنشان کرد: کنگره شعر دفاع مقدس بعد از پنج سال وقفه دوباره فراخوان داد و از شاخص‌ترین و نام‌آوران شعر دفاع مقدس به‌عنوان داوران کنگره دعوت شد. این کنگره دوباره رونق گرفت و این ذهنیت غلط برخی افراد که معتقد بودند تاریخ مصرف شعر دفاع مقدس تمام شده و شعر دفاع مقدس به نقطه پایان رسیده است، رد شد چراکه با برگزاری کنگره نسل‌های سوم و چهارم شاعران انقلاب اشعار باطراوت و زیبایی را با موضوع دفاع مقدس سرودند.
مدافعان حرم یکی از مصداق‌های به‌روز دفاع مقدس است
وی ادامه داد: دفاع مقدس فقط به دوران هشت سالهای که ما با رژیم بعثی در جنگ بودیم محدود نمی‌شد بلکه بیشتر مربوط به ارزش‌های متجلی از دوران دفاع مقدس مربوط می‌شد که بایستی برجسته و تبیین و روایت می‌شد چراکه آن ارزش‌ها بودند که جامعه ما را حفظ می‌کرد و این ارزش‌ها هنوز هم وجود دارند. ظلم‌ستیزی، استکبار، حق‌خواهی، آزادی‌خواهی، عدالت‌خواهی و ... هنوز وجود دارند، اما جلوه‌های آن ممکن است در صورت دیگری تجلی پیدا کرده باشد.
این شاعر به موضوع مدافعان حرم اشاره کرد و اظهار داشت: امروز ما بحث مدافعان حرم را داریم که بحث ظلم‌ستیزی در آن تجلی پیدا می‌کند چراکه در یک جای جهان ظلمی رخ داده است و ما به حکم تکلیف، انسانیت، اخلاق، وجدان و تکلیف و رسالت دینی باید برای حمایت از مظلوم قیام کنیم و هرجای جهان فریاد آزادی‌خواهی بلند شود ما یاری دهنده باشیم و مدافعان حرم یکی از مصداق‌های به‌روز دفاع مقدس است.
فلسطین از دفاع مقدس جدا نیست
دبیر سابق کنگره شعر دفاع مقدس اظهار داشت: بحث فلسطین نیز از دفاع مقدس جدا نیست؛ اگر دوران جنگ ما با رژیم بعثی صدام خاتمه پیدا کرد و دفاع مقدس به صورت فیزیکی تمام شد، اما بحث فلسطین همچنان پابرجاست و فلسطین توسط اسرائیل غاصب اسیر است و در واقع ما برای آزادی قدس عزیز باید تلاش کنیم و بهترین محمل برای آن هنر و ادبیات است. یعنی ما با زبان هنر و ادبیات می‌توانیم برای استقلال قدس عزیز شعر بگویم و این مهم را در ذهن و زبان مردم جهان زنده بداریم.
این شاعر برجسته با اشاره به این بیان حضرت امام (ره) که فرمودند «مسئله اول جهان اسلام است»، گفت: شعر شاعران باعث می‌شود امت اسلامی غیرت و دغدغه نسبت به آزادی قدس را فراموش نکنند و در صحنه حضور داشته باشند لذا مصداق‌های زیادی برای دفاع مقدس وجود دارد و در کنار این مصادیق در ایران که بُعد بین‌المللی دارد خانواده‌های شهدا، جانبازان و آزادگان و بازماندگان و یادگاران دفاع مقدس را داریم که شاعر انقلاب و دفاع مقدس بایستی نسبت به مسائل خانواده‌های شهدا و جانبازان حساس باشد و برای آن‌ها شعر بگوید.
وظیفه شاعران ابهام‌زدایی در برابر جریان تطهیر ستم‌شاهی
اسماعیلی به تلاش جریان‌ها برای تطهیر دوران ستم‌شاهی پرداخت و گفت: جریانی در تلاش برای تطهیر دوران پهلوی و تحریف تاریخ انقلاب اسلامی است. در فضای مجازی شاهد تحریف‌هایی درخصوص نظام شاهنشاهی هستیم؛ نسل امروزی که آن دوران را ندیده و از فجایع دوران پهلوی بی‌اطلاع است، این دروغ‌ها را باور می‌کند و فکر می‌کند آن زمان شرایط خوبی بوده است و امروز خیلی بد شده است.
وی تاکید کرد: وظیفه هنرمندان انقلاب و شاعران و نویسندگان است که تاریخ انقلاب را با زبان شعر بازخوانی کنند و این تحریف‌ها را تبیین کنند و اجازه ندهند ارزش‌های انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس زیر سوال برود و در واقع ابهام‌زدایی از تاریخ دفاع مقدس و صیانت از تاریخ انقلاب اسلامی یکی از رسالت‌های بزرگی است که بردوش شاعران انقلاب است.
شاعران جوان حماسه‌های دفاع مقدس را می‌شناسند
عضو هیئت داوران بیست و سومین کنگره شعر دفاع مقدس در پاسخ به سوالی درخصوص درک شاعران نسل سوم و چهارم انقلاب از دفاع مقدس گفت: درک شاعران نسل سوم و چهارم انقلاب از دفاع مقدس مطلق نیست، اما بسیاری از شاعران امروزین ما از خانواده‌های شهدا و جانبازان و رزمندگان هستند لذا از این فضا دور نیستند و پرورش یافته این مکتب هستند و از این مسائل دور نیستند و دوران دفاع مقدس و حماسه‌های آن را شنیده‌اند.
اسماعیلی افزود: برای درک صحیح شاعران جوان از دوران دفاع مقدس باید تاریخ دفاع مقدس را از طریق کتاب‌ها و منابع مفید و زندگی‌نامه‌های داستانی و خاطرات در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا با شناخت درست و کامل از دوران دفاع مقدس شعر گرفته شود. اگر این اطلاعات و مواد خام در اختیار شاعر قرار داده شود و مطالعه صورت گیرد؛ قطعاً اشعار برجسته و تاثیرگذارتری سروده خواهد شد.
شاعران جوان انقلاب از پیشکسوتان جلوتراند
این شاعر برجسته اظهار داشت: بهلحاظ ساختار و تکنیک‌های ادبی شاعران جوان از شاعران پشکسوت جلوتر هستند چراکه آن‌ها ۴۰ سال تجربه ادبی را در اختیار دارند. در زمانی که بزرگانی، چون حمید سبزواری و سلمان هراتی، سید حسن حسینی و قیصر امین‌پور وارد عرصه ادبیات انقلاب شدند فضا خالی بود و کسی نبود به آن‌ها کمک کند و دست یاری بدهد و تجربه‌ای در اختیار آن‌ها قرار دهد. آن‌ها بایستی روی پای خودشان می‌ایستادند و از صفر شروع کنند، ولی شاعران امروز یک کارنامه ۴۰ ساله از ادبیات فاخر انقلاب اسلامی و هزاران جلد کتاب روبروی خود دارند که نمونه‌های درخشان و برجسته در حوزه شعر دفاع مقدس و شعر انقلاب و آیینی دارند که می‌توانند بخوانند و الگو بگیرند که برای آن‌ها سرمشق است.
وی با تاکید براینکه نسل اول شاعران انقلاب بدون پیشینه فعالیت کردند، گفت: شاعران نسل اول انقلاب قهر کرده بودند و اصلا ما را تحویل نمی‌گرفتند و بایستی خودمان با ریاضت تمام به قول سید حسن حسینی وظیفه ما نمونه‌سازی برای ادبیات انقلاب بود. یعنی هر قطعه شعری که بعد از انقلاب سروده می‌شد یک سرمشق برای نسل امروز بود که با الگوگیری از این سرمشق‌ها شعر انقلاب ادامه داده شود که الحمدالله نسل امروز در این زمینه دست پر است. یک گنجینه پر از ادبیات انقلاب روبروی شاعران جوان امروزی است و می‌توانند راه را پیدا کنند و آثار برجسته‌تری خلق کنند.
عنصر اندیشه و تفکر در شعر دفاع مقدس در حاشیه قرار گرفته است
دبیر سابق کنگره شعر دفاع مقدس با تاکید بر پیشرفت شاعران جوان به لحاظ ساختار و تکنیک‌های ادبی افزود: جهش‌های خوبی در ادبیات انقلاب رقم خورده است، ولی ضعفی که ما در این زمینه در شعر دفاع مقدس داریم بخاطر زبان توصیفی است.
اسماعیلی تاکید کرد: عنصر اندیشه و تفکر در شعر دفاع مقدس در حاشیه قرار گرفته است درحالی که نیازمندیم در کنار توصیف و بیان احساس در واقع به فلسفه دفاع مقدس و اندیشه‌های ناب و اهداف آن بپردازیم. شعر ما باید تببینی و تحلیلی باشد و صرفاً بیان احساس و عاطفه نباشد؛ گاهی اشعار بسیار رمانتیک و احساسی است و با اینکه از خواندن آن لذت می‌بریم، اما تاثیر عمیقی که باید موجب تحول شود را رقم نمی‌زند.
انتهای پیام/ 121
