باید تا قیامت به زنان جنگ افتخار کرد

«سمیه آباده» کارگردان نمایش «به‌حق چیزهای ندیده و نشنیده» ویژه بخش صحنه‌ای هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، به تشریح فعالیت‌های نمایشی خود پرداخت و با تاکید براینکه از ۱۶سالگی کار نمایش را به صورت جدی آغاز کرده‌ام و اکنون در ۳۹ سالگی قرار دارم، اظهار داشت: اولین تجربه‌های بازیگری من همراه با دریافت جایزه بود؛ البته در ادامه مدت ده سال کار نمایش را کنار گذاشتم اما در دوره جدید فعالیت‌های نمایشی‌ام در رویدادها و جشنواره‌های متعدد جوایزی دریافت کردم و در این مسیر آموزش هنرجو برای علاقه‌مندان را نیز دنبال کردم.

وی همکاری با نوجوانان و جوانان هنرمند را اولویت خود دانست و با تاکید براینکه بیشتر فعالیت‌های نمایشی‌ام معطوف بر همکاری با هنرجویان است، درباره آشنایی با جشنواره مقاومت عنوان کرد: من از دو سال پیش درباره زن‌هایی که در جنگ بوده‌اند مطالعاتی را شروع کردم و چیزهایی که می‌خواندم بسیار برایم جذاب، تاسف‌برانگیز و حتی وحشت‌ناک بود؛ از طرفی نسبت به این همه شجاعتِ وحشتناکی که این زن‌ها داشتند غبطه‎ می‎خوردم. برای تکمیل تحقیقاتم شروع به دیدن فیلم‌های مستند کردم ولی این روند مصادف با همکاری من با کار آقای حاتمی‌کیا شد که نتوانستم در جشنواره شرکت کنم که پس از آن نیز بخاطر همکاری در یک کار کوتاه با مزدک صالحی آشنا شدم و طرحم از داستان‌های واقعی که خوانده بودم را با ایشان مطرح کردم که منجر به جلسه‌ی دیگری شد تا متن این نمایش نوشته شد.

کارگردان نمایش «به‌حق چیزهای ندیده و نشنیده» خاطرنشان کرد: البته متن نمایش ما کاملاً برگرفته از مصاحبه‌هایی بود که با زنان حاضر در جنگ صحبت کرده بودیم. بعد از این مرحله مجدد کار تحقیق را پیش گرفتیم. متن این نمایش برگرفته از داستان‌هایی بود که خودمان درباره آن‌ها تحقیق کرده بودیم و سپس متن را آماده کردیم و کار را به جشنواره مقاومت ارسال کردیم لذا تمام کار برآمده از تحقیقاتی بود که گروه انجام داده بود.

آباده با تاکید براینکه خیلی دوست داشتم نمایش «به‌حق چیزهای ندیده و نشنیده» در بخش کودک و نوجوان شرکت داده شود اما این بخش در جشنواره وجود نداشت، افزود: در این نمایش دو کودک و تعدادی نوجوان و دانشجو ایفای نقش می‌کنند.

وی در پاسخ به سوالی درباره نقاط قوت و ضعف جشنواره تئاتر مقاومت با تاکید براینکه قصد ورود به مسائل سیاسی را ندارم، گفت: همه اعضای نمایش ما از کوچک‌‌ترین عضو تا دیگر عوامل نسبت به این نمایش عِرق داریم و در مراحل مختلف پژوهشی و شناخت شخصیت‌های نمایش تحقیق میدانی انجام داده‌ایم و در جریان فعالیت‌ها به پهنای صورت اشک ریخته‌ایم و شب‌ها در گروه وقتی درباره چیزهایی که مطالعه کرده بودیم صحبت می‌کردیم حالمان بد می‌شد و حتی وقتی برای اولین‎‌بار روی میزانسن قرار گرفتیم همگی بی‌‍‌استثنا اشک ریختیم. خیلی متاسفم شدیم درحالی که قدردان شهدا هستیم اما چرا نباید زن‌هایی که در آن مقطع کارهایی انجام داده‌اند که از عهده‌ی مردان خارج بوده اما دیده نشده‌اند. اتفاقاتی که تحمل آن برای یک انسان معمولی غیرتحمل است و حتی مطالعه آن برای ما عذاب‌آور بود و این جشنواره باعث شد ما خودمان درباره این زن‌ها تحقیق کنیم. حداقل‌ترین دستاورد این جشنواره آشنا کردن گروه‌های جوان نمایشی با دستاوردهای جنگ است؛ بچه‌های نوجوان گروه ما که امروزه به‌سختی می‌توانیم درباره این مسائل با آن‎ها گفت‌وگو کنیم بخاطر این نمایش شخصاً تحقیق و پژوهش میدانی انجام داده‌اند لذا بچه‌های این گروه بخاطر نمایش «به‌حق چیزهای ندیده و نشنیده» به جنگ عِرق پیدا کردند.

این کارگردان تئاتر شناخت مخاطب را ضروری‌ترین قدم در تئاتر مقاومت دانست و تاکید کرد: مخاطب امروز حرف کلیشه‌ای نمی‌خواهد اتفاقی که خوشبختانه نسبت به آن شناخت داریم لذا باید سلیقه مخاطب را بشناسیم تا در کار موفق باشیم و از کلیشه‌هایی که در تئاتر دفاع مقدس وجود داشته است دور شویم و به‌سراغ سوژه‌های ناب‌تر برویم تا امکان گفت‌وگو با نسل جدید محقق شود چراکه جنگ بخاطر جنبه‌های سخت جذابیت ندارد و احساسات انسانی را اذیت می‌کند اما زندگی در کار ما وجود دارد و این نمایش یک کار زنانه و سرشار از زندگی است که فکر می‌کنم تماشاچی را جذب می‌کند.

آباده درباره پیام نمایش «به‌حق چیزهای ندیده و نشنیده» عنوان کرد: دقیقاً آن چیزی که نویسنده در متن آورده است پیام نمایش است؛ این پیام را در ابتدای کار توسط یکی از بازیگران کودک بیان می‌کنیم: «برای زنان اسطوره‌ای که به‌تاریخ پیوستند و باز در همان تاریخ گم شدند»؛ تحقیق و نگارش این نمایش از دو سال پیش شروع شده است و ابداً موضوع آن ارتباطی با اتفاقات اخیر کشور ندارد و من اصلاً اهل کار سفارشی نیستم و بلکه باید کارم دلی باشد. معتقدم زنان ما در دوران دفاع مقدس نیز دیده نشده‌اند و ما در این باره تقریباً هیچ فیلمی نداریم چون اصلاً به این سوژه پرداختی نشده درحالی که آسیب‌‌های زیادی به این زنان وارد شده است.

وی افتخارآمیز بودن تاریخ جنگ را مورد تاکید قرار داد و ادامه داد: تا هزاران سال آینده که هر رژیم و حکومتی در ایران حاکم باشد من بخاطر تولید این نمایش افتخار می‌کنم و آن را بالای سر می‌گیرم و از آن یاد می‌کنم چراکه این مقطع در تاریخ ایران بی‌نظیر است و تا قیامت باید به آن افتخار کنیم.

انتهای پیام/ 121