یادداشت/ محمدمهدی سیدناصری

لغو عضویت ایران از کمیسیون مقام زن؛ بدعتی دیگر!

لغو عضویت یا سلب حق رای ایران در کمیسیون مقام زن یک بدعت بد از منظر حقوق بین‌الملل عمومی و روابط بین‌الملل است و زیر سوال بردن استقلال یکی از کمیسیون‌های کاربردی سازمان ملل متحد است.
کد خبر: ۵۶۱۹۴۶
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۱ - ۰۲:۰۰ - 18December 2022

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس _محمدمهدی سیدناصری؛ نشست کمیسیون مقام زن به ریاست «لاشزارا اسوو» رئیس شورای اجتماعی- اقتصادی سازمان ملل (اکوسوک) سفیر و نماینده بلغارستان در سازمان ملل برگزار شد که ابتدا پیش نویس قطعنامه ضد ایرانی پیشنهادی آمریکا یعنی قطعنامه E/۲۰۲۳/L.۴ با عنوان «پایان دادن به عضویت جمهوری اسلامی ایران در کمیسیون مقام زن برای باقی دوره ۲۰۲۲-۲۰۲۶ عضویت آن» ذیل دستورکار ۱۹ (a) پیشرفت زنان در اکوسوک از سوی سفیر و نماینده آمریکا ارائه شد.

سپس کشور‌ها و همچنین نماینده جمهوری اسلامی ایران سخنرانی کردند. پس از پایان سخنرانی ها، درباره پیش نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا رای گیری شد. قطعنامه لغو عضویت ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل با ۲۹ رای موافق، ۸ رای مخالف و ۱۶ رای ممتنع به تصویب رسید.

کمیسـیون مقام زن به موجب قسمت دوم بند ۱۱ قطعنامه مورخ ۲۱ ژوئن ۱۹۴۶ میلادی شورا اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد که یکی از ارکان اصلی سازمان ملل متحد می‌باشد تشکیل شده است. کمیســیون مقــام زن مهمتریــن رکــن ســازمان ملل بــرای تصمیم گیــری و سیاســتگذاری در مـورد جایـگاه زنـان بـوده و در رابطـه بـا هـر مسـئله مرتبـط بـا زنـان، پیشـنهادات و گزارشـات خـود را بـه ملل متحد ارائـه می‌کنـد و در مـوارد ضـروری می‌توانـد بـرای جلوگیـری یـا کاهـش نقـض حقـوق زنـان اقـدام بین‌المللـی فـوری انجـام دهـد. بـه عبارتـی کمیسـیون مقـام زن، مدافع جهانی تساوی میـان زنان و مـردان قلمـداد می‌شـود. کمیسـیون یـک رکـن میان دولتـی اسـت و از ۴۵ دولـت تشـکیل می‌شـود کـه هریـک بـرای یـک دوره چهـار سـاله انتخـاب می‌شـوند. کمیســیون هــر ســاله بــرای دور‌های کــه حداقــل ۱۰ روز اســت، جلســه برگـزار می‌کنــد.

کار اصلـی کمیســیون مقــام زن، تعییــن اســتاندارد‌های جهانــی بــرای تســاوی میــان مــردان و زنــان اســت. همچنیــن ایــن نهــاد در ایــنکــه ملاحظات مربــوط بــه زنــان در کانــون توجــه آژانس هــای تخصصــی ملــل متحــد قــرار گیــرد، نقــش اساســی ایفــا می‌کنــد. در طـی سـال‌ها کمیسـیون در موضوعاتـی نظیـر مشـارکت سیاسـی زنـان و سـطوح مختلـف تصمیمگیـری و نقـش زنـان در توسـعه، فعالیـت داشـته اسـت. همچنیـن راهکارهایـی در خصـوص حـق زنـان در اسـتخدام و آمـوزش و نقـش آنهـا در اقتصــاد و محیــط زیســت و توصیه هایــی در این‌بــاره کــه چگونــه زنــان را در جنــگ علیــه فقــر میتــوان حمایــت نمــود، ارائــه می‌کنــد. اقدامــات کمیســیون در زمینــه خشــونت علیــه زنــان، منتهــی گردیــد بــه تصویــب کنوانسیون محــو خشـونت علیـه زنـان کـه در مجمـع عمومـی سـازمان ملـل بـه تصویـب رسـید. کمیسـیون در برگـزاری کنفرانس هـای جهانـی مربـوط بـه زنـان نیـز فعالیـت میکنـد. اجــلاس بین‌المللــی کمیســیون مقــام زن ســالی یــک بــار در نیویــورک برگــزار می‌شــود. در ایــن اجلاس نماینــدگان عالـی رتبـه دولت هـا حضـور داشـته و نماینـدگان پارلمانـی زن و نمایندگانـی از NGO هـا نیـز در کمیته هـای مرتبـط بـا ایـن کمیسـیون حضـور دارنـد.

کمیسیون مقام زن طی سال‌های گذشته وظیفه سازماندهی، پیگیری و برگزاری چهار کنفرانس جهانی با محور زن را برعهده داشته است. در چهارمین کنفرانس جهانی در سال ۱۹۹۵، سند کارپایه عمل پکن حول ۱۲ حوزه‌ی نگران کننده زندگی زنان با موضوعات:

زنان و فقر، آموزش و مهارت آموزی زنان، زنان و سلامت، خشونت نسبت به زنان، زنان و مناقشات مسلحانه، زنان و اقتصاد، زنان در قدرت و موقعیت‌های تصمیم سازی، ساز و کار‌های نهادین برای پیشرفت زنان، حقوق بشر زنان، زنان و رسانه، زنان و محیط زیست و دختربچه ها، به تصویب رسید.

ساختار کمیسیون مقان زن چگونه است؟

کمیسیون مقام زن از جمله کمیسیون‌های کاربردی و کارکردی شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (اکوسوک) است که در سال ۱۹۴۶، با عضویت ۱۵ کشور به امر پیشرفت زنان اختصاص یافته و به عنوان رکن سیاست¬گذاری جهانی برای زنان عمل می‌نماید. تعداد اعضای کمیسیون مقام زن در حال حاضر ۴۵ عضو است که توسط اکوسوک (شورای اقتصادی و اجتماعی) برای یک دوره چهارساله انتخاب میشوند. ترکیب اعضای کمیسیون شامل ۱۳ عضو از آفریقا، ۱۱ عضو از آسیا، ۴ عضو از اروپای شرقی، ۹ عضو از آمریکای لاتین و حوزه‌ی کارائیب و ۸ عضو از گروه غرب است.

جمهوری اسلامی ایران چند دوره عضو این کمیسیون بوده است؟

جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۹۹۸ در چند دوره (از جمله ۲۰۱۵-۲۰۱۱) به عضویت کمیسیون انتخاب شده است همچنین بر اساس رأی گیری نهاد سازمان ملل در آوریل ۲۰۱۵، عضویت کشور ایران در کمیسیون مقام زن برای دوره زمانی ۲۰۱۹-۲۰۱۵ تمدید شد و نیز در دور جدید از مارس ۲۰۲۲ عضویت رسمی کشورمان آغاز گردیده که تا مارس ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت.

ماهیت قطعنامه‌های این کمیسیون به چه صورت است؟

قطعنامه‌های این کمیسیون جنبه راهبردی، مشورتی و نظارتی دارد و به منظور کمک به رفع نابرابری‌ها در حوزه زنان شکل می‌گیرد و جنبه الزام آوری و از ضمانت اجرای قوی برخوردار نمی‌باشد.

لغو عضویت ایران از این کمیسیون را چگونه ارزیابی می‌نمایید؟

جمهوری اسلامی ایران امسال نیز در ۲ فروردین ماه با کسب ۴۳ رأی از ۴۵ رأی کشور‌های عضو اکوسوک به مدت چهارسال، عضو کمیسیون مقام زن سازمان ملل شد. البته این نخستین باری نیست که ایران عضو این نهاد بین‌المللی می‌شود و از سال ۲۰۱۱ برای سومین بار است که ایران به عضویت این کمیسیون درآمده است.
عضویت ایران در وهله نخست در این کمیسیون به عنوان یک دستاورد ارزشمند تلقی شده و یک فرصت طلایی برای زنان ایرانی در راستای انعکاس وضعیت واقعی زنان جامعه ایران و مطالبه حقوق زنان در جهان و بهره مندی از ظرفیت‌های جهانی برای تأثیرگذاری لازم بر روند‌های بین‌المللی و تبادل تجربیات محسوب می‌شود. همچنین عضویت ایران در کمیسیون مقام زن، فرصت مناسبی فراهم می‌کند تا ایران ضمن ارائه رویکرد‌های اسلامی و اخلاقی خود نسبت به موضوعات زنان، مانع از تصویب مصوبات جهانی با ظاهر دفاع از زنان، اما در باطن علیه موقعیت زنان شود.

تصمیم گیری درباره این پیش نویس به نظر ۵۴ عضو اکوسوک بستگی داشت و نیازی به رای مثبت اکثریت اعضا نبود بلکه برای تصویب این پیش نویس یا هر پیشنهاد دیگری در این نشست، فقط کافی است تعداد آرای موافقان بیشتر از مخالفان باشد. رای ممتنع کشور‌ها به منزله عدم حضور در نشست است. در کل لغو عضویت یا سلب حق رای ایران یک بدعت بد از منظر حقوق بین الملل عمومی و روابط بین الملل است و زیر سوال بردن استقلال یکی از کمیسیون‌های کاربردی سازمان ملل متحد است و دخالت سیاسی آشکار ایالات متحده و کشور‌های قدرتمند می‌باشد، این کمیسیون در روز ۲۳ آذر ماه قطعنامه لغو عضویت ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل با ۲۹ رای موافق، ۸ رای مخالف و ۱۶ رای ممتنع به تصویب رسید، لغو عضویت یا سلب حق رای جمهوری اسلامی ایران در این کمیسیون بیش از اینکه ماهیت و آثار حقوقی را به همراه داشته باشد، آثار سیاسی به همراه دارد و به جهت اعمال فشار بر کشورمان می‌باشد.

انتهای پیام/ 121

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار