ایران من، جوان بمان

به گزارش خبرنگار دفاع‌پرس از هرمزگان، این روزها درکنار تمام موضوعات جامعه، فرزندآوری و جوانی جمعیت، فکرتمام ارکان نظام و دولتمردان را به خود مشغول ساخته است.سال گذشته ایران کمترین نرخ رشد جمعیت  درسال های اخیر را تجربه کرد.

این کاهش نرخ جمعیت زنگ خطری است که باید آن را جدی گرفت.به جرات می توان گفت، امروزرکوردشکنی کاهش نرخ فرزندآوری درکشور پیامدهای دردناک شعار«فرزند کمتر،زندگی بهتر» است.شعاری که در دهه 70از سوی دولتمردان مطرح و قانونی هم برای آن تنظیم شد. اکنون  پس از گذشت چندین دهه ازآن دورانی که مردم را به کاهش فرزندآوری تشویق می کردندامروزبرای جلوگیری ازچالش های بحران سالمندی، طرح هایی مختلفی در دستور دولت ومجلس قرارگرفته،که می توان به طرح جوانی جمعیت و فرزندآوری اشاره کرد.رهبرمعظمانقلاب اسلامی نیز بارها جوانی جمعیت را مورد تاکید قرار داده اند:«فرزندآوری و ازدواج به هنگام از نیازهای حیاتی کشوراست».

قانونی برای کاهش جمعیت

همانطور که می دانیم سیاست های جمعیتی در هرکشورجزو سیاست های کلان به حساب می آید و آینده کشور به آن گره خورده است.بحران سالمندی موضوعی است که گریبانگیربسیاری ازکشور‌های جهان شده وخواهد شد. کشورما نیز دیر یا زود به آن دچارخواهد شد. مسئله جمعیت،مسئله بسیارمهمی است که باید همه اقشارجامعه اهتمام ویژه ای برروی آن داشته باشند.در دهه60  و یا دقیق تردرسال1369،شورایی تحت عنوان«شورای تجدید موالید»تشکیل شد ودر راستای آن درسال 1372،«قانون تنظیم خانواده» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.دراین قانون،سیاست های تشویقی و تنبیهی برای کنترل جمعیت پیش بینی و پرداخت حق عائله مندی به فرزندان چهارم به بعد قطع شد.با اجرایی شدن این قانون،رشد سالانه جمعیت ایران از9/3درصد دردهه 1365-1355به عدد61/1درصد دردهه 1385-1375رسید.این روند نزولی ادامه داشت تا اینکه سال گذشته نرخ رشدجمعیت کشوربه کمتر ازعدد یک کاهش یافت.

سالمندی در انتظار ایران

پژوهش ها نشان می دهد هم اکنون ۱۱درصد سالمندان کشورجمعیتبالای۶۰سال راتشکیل می‌دهند.در۲۵تا۳۰سال آینده این۱۱درصدجمعیت سالخورده،به بالای۳۲درصد تبدیل خواهدشد. این می تواند وضعیت هشداردهنده ای باشد.که در سال های آینده کشور دچارپیری جمعیت خواهد شدوآسیب‌هاوپیامد‌های جبران‌ناپذیری برای بخش های مختلف کشوربه ویژه ساختاراقتصادی و نظام سلامت به همراه خواهد داشت .به طوری که بخش قابل ‌توجهی ازجمعیت کشور را سالمندان تشکیل خواهند داد. نتیجه آن کمبود نیروی جوانی در جامعه و بازار کار و رشد سالمندی خواهد  شد که این شرایط برازنده ایران اسلامی به عنوان کشور مقتدر در منطقه و جهان  نخواهد بود.این درست که بحران سالمندی تنها متعلق به ماوکشورما نیست.اما پژوهش های انجام شده نشانگراین است که متاسفانه روند سالمندی درایران متفاوت است،چراکه باتوجه به کاهش نرخ باروری درکشور،سرعت سالمند شدن در ایران بسیار بالاتر از دیگر کشورها است و درسال‌های آینده،کشور ما در دنیا،رکورددارسالمندی خواهد بود.

اگرخوب به خاطرداشته باشیم۱۰سال پیش قانون جوانی جمعیت درشورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد. این قانون را رهبری هم تایید کردند وتاکید داشتند:«این قانون را درمجلس تصویب کنید تا بشود روی آن نظارت کرد».اما این قانون از سه مجلس عبورکرد وتصویب نشد.آبان 1400 نیزطرح «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» به تصویب رسید، طرحی برای نجات کشور از سالمندی وحرکت به سوی جوانی.اما به دلیل عدم آگاهی وآشنا نبودن جامعه ازمزایای این طرح، که می توان آن را ناشی از ضعف مسئولان مرتبط درحوزه اطلاع رسانی دانست هنوز این طرح آنگونه که انتظار می رفت، رضایت همگان را جلب نکرده است .

رهبر انقلاب و نگران از آینده

از یک دهه گذشته که نرخ جمعیت در سراشیبی سقوط  قرار گرفت ورو به کاهش نهاد، رهبرانقلاب نیز بارها این موضوع را گوشزد کرده‌اند. از منظر رهبر معظم انقلاب،«مسئله جوانی و پیری جمعیت از آن مسائلی نیست که بگوئیم حالا ده سال دیگرفکر میکنیم.نه اگرچند سال بگذرد وقتی نسل ها پیرشدند،دیگرقابل علاج نیست».درسال‌های گذشته رهبرمعظم انقلاب اسلامی بارها بر اهمیت مسئله "افزایش جمعیت" تأکید کرده‌اند،به گونه ای که ازسال ۱۳۹۰ تاکنون بیش از40بارنسبت به مسئله فرزندآوری و جلوگیری از حرکت کشوربه‌ سمت پیری جمعیت تذکروتوجه داشته‌اند.مسئله جمعیت ازدیدگاه رهبرمعظم  انقلاب  اسلامی آن قدرمهم و حیاتی است که ایشان دراردیبهشت ماه سال1393 ،سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند؛سیاست‌هایی که براساس بندی ک اصل 110 قانون اساسی وپس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شد.

همچنین سال گذشته رهبرانقلاب اسلامی درپیام خود به فعالان حوزه جمعیت فرمودند:«باردیگرتأکید میکنم که تلاش برای افزایش نسل وجوان شدن نیروی انسانی کشوروحمایت ازخانواده یکی ازضروری‌ترین فرائض مسئولان وآحاد مردم است. این فریضه درباره‌ی افراد و مراکزاثرگذارو فرهنگ‌ساز،تأکید بیشتر می‌یابد. این یک سیاست حیاتی برای آینده‌ی بلندمدت کشورعزیزما است. کاوشهای صادقانه‌ی علمی نشان داده است که این سیاست را میتوان با پرهیزازهمه‌ی آسیبهای محتملی اموهوم پیشبرد و آینده‌ی کشوررا از آن بهره‌مند ساخت. به دست‌اندرکاران این حسنه‌ی ماندگار توصیه میکنم که درکنارتدابیرقانونی و امثال آن،به فرهنگ‌سازی در فضای عمومی و نیز در نظام بهداشتی اهمیت دهند».

نکته مهم پیام رهبرفرزانه انقلاب به فعالان حوزه جمعیت،خطاب به مراکز فرهنگی است«...این فریضه درباره‌ی افراد ومراکزاثرگذار و فرهنگ‌ساز، تأکید بیشتر می‌یابد...».این چند جمله بیانگر این است که رهبرانقلاب، مراکزاثرگذارو فرهنگ‌ ساز کشور همچون صداوسیما، رسانه ها و... را مورد خطاب قرار داده اند.با این پیام مهم رهبرانقلاب،زمان آن فرا رسیده که صدا و سیما به عنوان یک مرکز فرهنگی که از بودجه خاصی بهره می برد در راستای ترویج فرزندآوری دربین خانواده ها وجلوگیری ازمسئله پیری جمعیت،قدم واقعی و جدی تری بردارد و مدیران این سازمان درعمل به فرمان رهبرانقلاب،ایمان راسخ و اعتقاد کامل و کافی داشته باشد.

جوانی جمعیت،مساله این است

هرگاه در طول چهار دهه گذشته،صدا و سیما و رسانه ها وارد میدان تبیین و روشنگری شده و فرهنگسازی موضوع های مختلف و مدیریت افکار عمومی جامعه را به دست گرفته اند،کشور به نتیجه های خوبی دست یافته،مشکلات مرتفع شده و اهداف مورد انتظار به دست آمده است.

نقش صداوسیما و رسانه های جمعی در کشور و هر جامعه ای،نقشی کم نظیراست. مراکزرسانه ای کشور،بخصوص صداوسیما باید در ترویج فرزندآوری و خطرکاهش جوانی جمعیت،حرکت های فرهنگی و ترویجی متنوعی را دردستور کار خود قرار دهند. نباید فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیون به گونه ای تولید و پخش شوند که پاشنه آشیل ‌مقابله با سیاست‌های جمعیتی کشورباشند. چنانکه تقریبا در تمام‌ سریال‌ های تولیدی سیما،خانواده‌ هایی به مخاطبنشان داده می‌شوند که عمدتا کم جمعیت هستند و ترویج سبک زندگی تک فرزندی یا نهایتا دو فرزندی، امری است که به وفور در رسانه ملی دیده می‌شود .

از سویی دیگربه نظرمی رسدشرایط جامعه و کشور به گونه ای پیش می رود که ضروری است،مسئولان وطراحان طرح«حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، موانع اجرای این طرح را مورد کنکاش قرار داده واین طرح را با توجه به شرایط حاکم برکشورو وضعیت اقتصادی مردم مورد بازبینی و تدوین قراردهند.برای اجرای موفق این طرح باید بانک ها همراه مردم باشند. بدون تردید آینده کشور با تاخیر و تعلل در اجرای فرامین رهبر انقلاب در موضوع جوانی جمعیت و فرزندآوری به خطر خواهد افتاد، چرا که پیش بینی کارشناسان نشان می دهد در 30 سال آینده، ایران یکی ازپیرترین کشورهای جهان لقب خواهد رفت.زمان آن فرا رسیده، دولت و مجلس در کنار مردم، بیش ازگذشته به فکر ایران جوان باشند.

گزارش:محمد خداکریمی

انتهای پیام/