برگزیدگان هشتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد معرفی شدند

هشتمین دوره از جایزه ادبی جلال آل احمد با معرفی برگزیدگان در تالار وحدت به کار خود پایان داد.
کد خبر: ۵۸۹۹۰
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۴ - ۱۹:۳۲ - 21November 2015

برگزیدگان هشتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد معرفی شدند

به گزارش گروه سایر رسانه های خبرگزاری دفاع مقدس، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین پایانی جایزه جلال آلاحمد با قرائت متنی اظهار داشت: زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایرانیان به پشتوانه آثار مکتوب و نبوغ صاحبان قلم از گردنههای دشوار تاریخی عبور کرده است. نثر فارسی که پس از سادگی و بیپیرایگی دورههای نخست خود، قرنها در سیطره نثر پیچیده و غامض بود، از آغاز عصر بیداری و شکلگیری نهضت مشروطه، از قید تکلف رها شد. چندان که زبان نوشتاری به زبان رایج در گفتار مردم نزدیک و زمینه برای پدید آمدن گونههای متنوع و متعدد ادبی فراهم شد.

نوشتن داستان و رم ان به زبان فارسی یکی از رهاوردهای رهایی نثر فارسی از قید دشوارنویسی است، همانگونه که گسترش دامنه مخاطبان ادبیات داستانی موجب شیوایی،سادگی و رسایی زبان نوشتاری شد.

اهمیت ادبیات داستانی فارغ از تأثیر ارزشمند آن بر زبان و فرهنگ ملی، در توسعه و تعمیق روشناندیشی و آزادگی در تفکر و شناخت هستی است. به همین دلیل است که در دوران معاصر، ادبیات داستانی و مباحث نقد ادبی در جوار دیگر علوم عقلی و مکاتب فلسفی بنیانهای اندیشه انسانهای امروز را رقم میزند.

تأثیر داستانسرایی در باورمندی مردم نسبت به دغدغههای انسانی بر هیچکس پوشیده نیست، آنجا که دغدغههای جامعهای در جامه فاخر روایت و داستان پوشیده میشود بسیار ماندگارتر خواهد بود و در عین حال به واضحترین صورت و سنجیدهترین شکل به مخاطب انتقال مییابد.

در اهمیت داستان سرایی میتوان به این نکته بسنده کرد که کتابهای بزرگ دینی و تاریخی سرآمد همه آنها قرآن مجید است ـ نیز برخوردار از روایت و داستان است. تاریخ هر گاه با قلمی فاخر و روایتی روشن مخاطب را به تماشا دعوت میکند بیش از پیش مورد اقبال قرار میگیرد.

به جرأت میتوان مدعی شد که داستان در ادبیات از تأثیرگذارترین هنرها بر مخاطب و همچنین بر سایر هنرهاست. شیوه داستانسرایی در شاهنامه فردوسی و دیگر منظومههای جاودان ادبیات پارسی تا الهامات موجود در آثار تجسمی، فیلمنامهها و نمایشنامهها نشان میدهد که داستانهای فارسی تا چه میزان یار هنرهای دیگر بوده است و در این میان همه جریانهای فکری و ادبی در آفرینش و تکمیل ساختار داستان و رمان در طول تاریخ کوشیدهاند.

امروز بسیار مایه خشنودی است که جایزه ادبی جلال، به همه جریانهای فکری و فرهنگی که در فضای ادبیات کشور تنفس میکنند، توجه کرده است. نگاهی به طیفهای متنوع برگزیده در این جایزه، نشان میدهد که جایزه ادبی جلال، چون خود جلال، با سعه صدر و گستره دید به جامعه ادبی و پدیدآورندگان داستان مینگرد و در فضای فرهنگی کشور، دربند یا درگیر تکصدایی نیست و در این جشن ملی ادبی به همه ذائقهها، توجه نشان داده است. این نگاه گسترده و ظرفیتآفرین جزو سیاستهای فرهنگی دولت تدبیر و امید بهشمار میآید و بنده نیز به آن التزام دارم و امیدوارم این شیوه پسندیده و مبتنی بر عقلانیت و حکمت در سالهای آتی نیز ادامه یابد و جایزه جلال، گستره مخاطبان و خوانندههای خود را در حوزه ادبیات فارسی ارتقا دهد و به نفع ادبیات معاصر، جلوههای تازه و شکوهمندی از فرهنگ ما را روشن سازد.

جلال آل احمد درد انسانیت داشت و از آسیبهایی که زندگی انسانها را تهدید میکرد نگران و دغدغهمند بود. جملههای تند و تیز، کوتاه و کوبنده و نثر صریح اجتماعی، قلم او را چون سلوکش موجآفرین و خلاق کرده بود. این شیوه صراحتآمیز، از آن محتوای دردمندانه جدا نبود. هر دو پشت و روی یک سکه بودند. از همین رو ادبیات جلال، جذاب و متفاوت است؛ چه آنکه جایزهای به نام او ثبت شود یا نشود.

توان فکری جلال، بسی فراتر از زمانه بود؛ جلوتر از اطرافیانش میزیست و تیزبینتر از دیگران پیرامونش را میدید. او ادبیات معاصر ایران را با جنبههای شگفت مستندنگاری آشنا کرد. در دوره او بسیاری از نویسندگان دور از مردم زندگی میکردند. از زندگی روزمره آنان کمتر مینوشتند و مردم نیز نمیخواندند.

اصولاً از داستانهایی که با زندگی خودشان فاصله داشت چندان استقبال نمیکردند. جلال با ادبیات خاص خودش، نویسندگان معاصر را از برج عاجشان به میان مردم دعوت کرد و از آنها خواست تا با شهامت میان مردم راه بروند، معاشرت کنند و از آنان بنویسند و از این باب عنوان «جلال» برای این جایزه بسیار برازنده است.

بینالمللی شدن جایزه ادبی جلال و نام یافتنش در میان فارسیزبانان جهان، بهویژه کشورهای همفرهنگ و همسلک منطقه، میتواند به رونق ادبیات فارسی و آزادسازی ظرفیتهای ادبیات داستانی معاصر بینجامد. به نظر میرسد جایزه جلال ظرفیت لازم برای تبدیل شدن به جایزهای بینالمللی، دستکم در گستره جغرافیای زبان فارسی را داشته باشد. سال گذشته این نکته را گفتم و امسال نیز تأکید میکنم که دست اندرکاران این جایزه موضوع تسری آن را به کشورهای فارسیزبان بررسی کنند تا در صورت فراهم آمدن شرایط، شاهد حضور نویسندگان دیگر کشورهای فارسیزبان در رقابتهای این جایزه باشیم.

یکی از اهداف جایزه جلال رقم زدن رویدادی متفاوت و غیرکلیشهای بود که بهعنوان جایزهای علمی و در متن جریان زنده داستاننویسی کشور مورد قبول قرار گیرد؛ هدفی که به نظر من تا حد زیادی محقق شده است و جای بسی خوشوقتی است.

اعتبار این جایزه ادبی، بیش از هر چیز، مبتنی بر حسن اعتماد و مشارکت اصحاب قلم و نویسندگان، منتقدان و ادیبان برجستهای است که در این سالها با جایزه جلال همراه بودهاند.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراتب قدرشناسی و سپاس خود را از این همراهی و همدلی صمیمانه اعلام میدارد و امیدوار است رهآوردهای ارزشمند این حرکت جریانساز، در مسیر توسعه فرهنگ ملی و گسترش اندیشههای انسانی پربارتر شود.

امروز ما با انبوهی از آفرینشهای زیبا در حوزه ادبیات داستانی مواجهیم و در این میان جای رویدادی که بتواند آثار ارزشمند نویسندگان فارسیزبان را معرفی و در معرض قضاوت قرار دهد خالی بود و اینک جایزه جلال مهمترین رویداد فرهنگی با موضوع ادبیات داستانی در ایران است.

هرچند این جایزه از هنگام تولد تاکنون با افت و خیزها و حاشیههایی همراه بوده، اما اینک با توجه به ساختار پشتیبان و اجرایی، به جایگاهی شایسته نام و اعتبار جلال آل احمد رسیده است و مهمتر از جایزه مادی آن، کوشش پدیدآورندگان خوش ذوق این حوزه و توجه به ساختار علمی داستانی است که این بخش را قابل ترجمه و ارائه در گستره بینالمللی کرده است.

دریافت و بررسی تعداد قابل توجهی از آثار در رشتههای داستان کوتاه، داستان بلند، نقد ادبی و مستندنگاری حاکی از پرکاری پدیدآورندگان آثار ارزشمند حوزه ادبیات داستانی و برگزیدگان این دوره، تبریک میگویم و از همه همکاران ارجمندی که در برپایی این رویداد فرهنگی تلاش کردند، بهویژه اعضای محترم دبیرخانه، هیأت علمی و هیأت داوران و دیگر همکاران در بنیاد شعر و ادبیات داستانی و معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صمیمانه تشکر و سپاسگزاری میکنم و برای همه حضار محترم آرزوی سلامتی، بهروزی و موفقیت دارم.

حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی مهدویراد دبیر علمی جایزه جلال نیز در سخنانی گفت: شهادت میدهم به ایمان، علم، آگاهی و خردورزی و رهایی از وابستگی عزیزانی که در داوریهای ما حضور داشتند. من مشهد در محضر مقام معظم رهبری و با هدایت ایشان داستان را شروع کردم. خواندم و میخوانم. همچنین آقای صالحی همراه و همدل بزرگی بود که در سالهای گذشته از ایشان بهره بردهام.

وی ادامه داد: ما باید نقد را باور کنیم. نقد را جدی گرفته و خود به نقد آثارمان بپردازیم. این سیره جلال هم بود و در غرب زدگی به اصرار از عدهای خواسته بود که این کتابش را نقد کند.

هوشنگ مرادی کرمانی هم روز برپایی این جایزه را روز داستان نامید و گفت: چون روزهای مختلفی در تقویم داریم ولی روز داستان نداریم خوشحالم در زمانهای زندگی میکنم که به داستان نویسی ارج نهاده میشود.

* اسامی برگزیدگان بدین شرح است:

بخش نقد ادبی: هیئت داوران در این بخش دو کتاب «روایت شناسی کاربردی» نوشته علی عباسی و «کتاب کلک خیال انگیز» نوشته ابوالفضل حری را شایسته تقدیر شناخت.

بخش داستان کوتاه: هیئت داوران در این بخش دو اثر را شایسته تقدیر شناخت که شامل مجموعه داستانهای «آیا بچه های خزانه رستگار می شوند» نوشته مهدی اسدزاده و «نگهبان تاریکی» نوشته مجید قیصری است.

بخش مستندنگاری: هیئت داوران کتاب «آب هرگز نمی میرد» اثر حمید حسام را به عنوان برگزیده و «تو در قاهره خواهی مرد» نوشته حمیدرضا صدر را شایسته تقدیر معرفی کرد.

بخش رمان: هیئت داوران در این بخش دو برگزیده مشترک را انتخاب کردند؛ «دختر لوتی» نوشته شهریار عباسی و «پاییر فصل آخر سال است» نوشته نسیم مرعشی.

منبع: فارس

نظر شما
پربیننده ها