اربعین؛ بهترین ابزار دیپلماسی عمومی

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ میرمسعود حسینیان، سرکنسول سابق جمهوری اسلامی ایران در کربلا؛ اگر دیپلماسی را به عنوان «هنر و روش تاثیرگزاری بر طرف مقابل جهت وصول به هدف» تعریف کنیم، این روش می‌تواند شامل موسسات رسمی دولتی و گروه‌های مختلف حتی افراد شده و هر فرد یا گروهی می‌تواند جهت تأثیر بر طرف مقابل خود به منظور رسیدن به اهداف مورد نظر شیوه‌ای را برگزیند که تعریف دیپلماسی (بدون هیچ‌گونه ارزش‌گزاری) بر آن تطبیق می‌کند.

بر این اساس می‌توان دیپلماسی را در دو بعد رسمی و غیر رسمی (عمومی) تعریف کرد. دیپلماسی رسمی طبعا میان دولت‌ها، مقامات و موسسات رسمی کشور‌ها تعریف می‌شود که هر دولت از طریق نماینده رسمی خود اعم از سفیر یا نماینده ویژه تلاش می‌کند با طرف مقابل به گفتگو بنشیند و مطالب و خواسته‌های خود را به بحث و بررسی گذارده و در جهت اهداف خود از آن بهره‌برداری کند، اما دیپلماسی غیررسمی یا دیپلماسی عمومی، گستره بسیار بزرگ‌تر و بیشتری دارد و میان افراد و مخاطبین مختلف و به روش‌های گوناگون و طرق مختلف صورت می‌پذیرد از جمله دیپلماسی ورزشی و تبادل تیم‌های ورزشی، دیپلماسی هدیه، دیپلماسی سینمایی، هنری و علمی (تبادل استاد و دانشجو) و ... مخاطبین دیپلماسی غیررسمی یا دیپلماسی عمومی، دانشگاهیان، دانشجویان، دانش آموزان، نمایندگان مجلس، سازمان‌های مردم نهاد، مردم عادی، احزاب، ورزشکاران، تجار، علما، زنان، کودکان فضای مجازی و. می‌باشند.

طبعا در هر نوع از دیپلماسی ۴ بخش یا جزء قابل بررسی هستند:

۱. ارسال کننده پیام

۲. دریافت کننده پیام

۳. محتوای پیام

۴. روش ارسال پیام

حال با بررسی شرایط موجود در اربعین از جمله تنوع مخاطب، شرایط زمانی و مکانی، روحیه مخاطب، فضای کلی ارایه پیام، روش‌های مختلف ارسال پیام، انتخاب پیام و ... می‌توان به این نتیجه رسید که ایام اربعین می‌تواند یکی از بهترین عرصه‌های تحقق دیپلماسی عمومی باشد.

از نظر تنوع مخاطب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- حضور حداقل ۱۰ تا ۱۵ میلیون زائر از بیش از ۸۰ کشور جهان از ۵ قاره

۲- وجود زبان‌های مختلف از سراسر دنیا

۳- وجود جنسیت‌های مختلف زن، مرد، کودک و جوان

۴- وجود زوار با سنین مختلف در مراسم اربعین

۵- وجود مذاهب و ادیان مختلف مسلمان، شیعی، سنی، مسیحی و حتی یهودی

۶- وجود فرهنگ‌های مختلف از سراسر جهان و به خصوص فرهنگ مشترک محبت اهل بیت علیهم السلام

۷-وجود سطوح مختلف علمی و اجتماعی از اقشار تحصیل نکرده و عامی تا بالاترین مقامات علمی دانشگاهی و حوزوی و...

۸- حضور گروه‌های مختلف خبری و خبرگزاری از سراسر دنیا ...

از سوی دیگر با توجه به شرایط زمانی و مکانی و به خصوص شرایط ویژه روحی زوار و آمادگی پذیرش بدون تعصب و همچنین اشتیاق موجود جهت پذیرش و درک مطالب در میان زوار محترم امام حسین (ع)، می‌توان از طرق مختلف از جمله گفت‌وگوی رودررو، جلسات عزاداری، منشورات و مکتوبات، فیلم و مستند، سخنرانی، بهره‌گیری از فضای مجازی، تبادل هدایا، کار فرهنگی خاص برای زنان، کودکان و نوجوانان که بخش اعظمی از زوار را شکل می‌دهند و... بهره‌گیری نمود. (البته اصل اساسی و قابل توجه در این موضوع، متناسب بودن مطالب با محدوده کوتاه زمانی حضور زوار محترم، خستگی طبیعی زوار با توجه به گرما و راهپیمایی، وجود برنامه‌های اصلی زائر برای زیارت و به هرحال شرایط خاص زیارتی اربعین می‌باشد).

اما برخی اهداف و پیام‌های اربعینی که می‌تواند در این زمینه و مسیر دیپلماسی عمومی از آن‌ها بهره گرفت موارد زیر است گرچه می‌توان موارد بسیار دیگری نیز بر آن‌ها افزود:

الف – معرفی و شناساندن امام حسین (ع):

یکی از وظایف ما به عنوان شیعه، معرفی و شناساندن اهل بیت علیهم السلام و به خصوص امام حسین (ع) جهت آماده نمودن جامعه جهانی برای ظهور حضرت امام زمان (ع) است، چرا که امام عصر علیه السلام در اولین جملات خویش بعد از ظهور و تکیه بر دیوار کعبه در معرفی خود می‌فرمایند " ان جدی الحسین قتلوه عطشانا " و طبعا باید معرف نزد مردم شناخته شده باشد لذا می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین وظایف ما در مسیر راهپیمایی اربعین و بهره‌گیری از این مراسم، معرفی اصل مهدویت به عنوان اصل مهم انتظار و تبیین اربعین به عنوان حلقه وصل میان عاشورا و ظهور است (به خصوص در شرایط فعلی و بروز برخی حرکات جعلی و دروغ همچون یمانی که در اربعین نیز به شدت فعال هستند).

ب- معرفی اسلام واقعی و تشیع حقیقی:

در شرایط فعلی جهانی و تلاش‌های رسانه‌های بیگانه و مزدور در معرفی بد از اسلام و تلاش در جهت اسلام‌ستیزی، شیعه‌هراسی و شیعه‌ستیزی (با ایجاد گروه‌هایی مثل داعش، القاعده و ... به عنوان اسلام وحشت و ترس ...)، وظیفه مهم ما معرفی تشیع واقعی به جهانیان است و مراسم اربعین می‌تواند در این زمینه نقش مهم و اساسی ایفا کند و شیعه و تشیع واقعی را با تمام تجلیات و تمایزات به جهانیان معرفی کند.

ج – بیان وحدت و تعمیق وحدت میان موحدان ومسلمانان جهان:

به طور عام و شیعیان به طور خاص در مقابل توطئه‌های دشمنان به هدف ایجاد تفرقه و شکاف میان مسلمانان، لذا می‌توان اربعین را سمبل وحدت شیعیان، مسلمانان و موحدان جهان نامید.

د – معرفی دستاورد‌های تشیع در ایران و عراق:

و نیز تبیین تفاوت حضور و نقش سازنده ایران در عراق در مقابل نقش تخریبی برخی کشور‌های داخل و خارج منطقه در ایجاد و تسلیح گروه‌های تروریستی مثل داعش در تخریب زیر ساخت‌های این کشور

ه – جایگاه سیاسی اربعین و بهره برداری سیاسی از این مراسم:

از جمله تبیین این کلام امام خمینی (ره) مبنی بر این‌که "راه قدس از کربلا می‌گذرد" و تبیین نقش و جایگاه و ظرفیت اربعین جهت وحدت مسلمین در مقابله با توطئه‌های دشمن و نیز زمینه سازی بستر آزادی قدس شریف و...

و – همچنین بسیاری از اهداف مختلف سیاسی/ فرهنگی / اجتماعی تبلیغی و رسانه‌ای که می‌توان جهت تک تک آن‌ها برنامه‌ریزی نمود.

انتهای پیام/ 112