به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس نهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت در سینما فلسطین و سپیده در حال برگزاری است. مرتضی رزاق کریمی، از فیلمسازان مطرح سینمای مستند است که در شکل گیری سینما حقیقت حضوری موثر داشته است.
رزاق کریمی به نوعی می تواند تاریخ شفاهی سینمای مستند باشد که حامل تجربیات فراوانی است. او در این دوره از جشنواره قائم مقام دبیر جشنواره محمدمهدی طباطبایی نژاد است. این گفتگو می توانست طولانی تر از این باشد که به دلیل فشردگی برنامه های سینما حقیقت و مشغله های رزاق کریمی کوتاه شد. گفتگوی مفصل با وی را در روزهای آینده و بعد از برگزاری جشنواره خواهید خواند.
میهمانان خارجی سینما حقیقت می توانند سفیران فرهنگی ما باشند
دفاع پرس: نگاهی که اغلب جشنواره ها به سینمای مستند دارند متاسفانه نگاهی دغدغه مند نیست. آیا سینما حقیقت برای خالی نبودن عریضه شکل گرفته یا نگاهی مسئولانه دارد؟
رزاق کریمی: جشنواره سینما حقیقت امسال نهمین دوره خود را می گذاراند. اگر اجمال به هشت دوره قبلی داشته باشیم، به این نتیجه می رسیم که نگاهی جدی به فیلم مستند دارد. ما سالها انتظار چنین جشنواره ای را داشتیم. در واقع یکی از مطالبات اهالی سینمای مستند داشتن یک جشنواره در حد ملی و بین المللی بود.
سینمای مستند ایران پتانسیل بسیار بالایی دارد. هم از نظر ریشه های فرهنگی و هم انقلاب ما که یک انقلاب فرهنگی بود. گذشته از این موضوع، دفاع مقدس را هم داریم که هیچ کشوری نیست که دارای چنین ظرفیتی باشد. ما از این جهت منحصر به فرد هستیم.
من سه دهه است که پیگیر این قضیه هستم و شاهد پیگیری دیگر فیلمسازان مستقل سینمای مستند بودم. زمان زنده یاد سیف اله داد بارها جلسات داشتیم برای چنین جشنواره ای دغدغه داشتیم که چرا در ایران جشنواره مستقل مستند نداریم. آن زمان در سال 600 فیلم تولید می شد که حالا به بالای 1000 فیلم می رسد.
چنین تولیداتی نیازمند به جشنواره ای در حد بین المللی و تخصصی است تا داوری بشود؛ فرصت و امکاناتی برای دیده شدن و ارتقای کیفی فیلمها بوجود بیاورد. مثل برگزاری آموزش های کوتاه مدت و ورک شاپهای متعدد که تقریبا در همه دوره ها داشتیم و در این دو سال اخیر بیشتر شده و اساتید طراز اولی در این کلاسها حضور پیدا می کنند.
دفاع پرس: فیلمسازان حوزه مستند خیلی نگران تولید آثار بعدشان نیستند آنها بیشتر تمایل به اکران و دیده شدن آثارشان را دارند. سینما حقیقت چه قدمهایی برای این موضوع برداشته است؟
رزاق کریمی: سینما حقیقت فرصت محدود خودش را دارد و فیلمها نهایتا 2 بار اکران می شوند. گروه هنر تجربه می تواند در این زمینه کمک کننده باشد. ببینده فیلمها را رصد کند و برای اکران فیلم مستند برنامه ریزی کند. در طول یکسال فعالیت هنر و تجربه ثابت شده که از برخی فیلمهای مستند استقبال بیشتری می شود.
رسانه های مثلV.O.D در شرف راه اندازی است، که الان به شکل اینترنت و بعدها به شکل اینترانت که هزینه دانلود هم نداشته باشد در حال راه اندازی است و فیلم مستند می تواند مخاطب خود را پیدا کند. به نظر من پتانسیل فیلم مستند بیشتر از این چیزی است که شاهدش هستیم.
دفاع پرس: داشتن یک جشنواره مستقل برای فیلم مستند کافی نیست باید جشنواره های دیگری شکل بگیرد آیا اطلاعی از بوجود آمدن چنین جشنواره هایی دارید؟
رزاق کریمی: تا جایی که من می دانم نه. جشنواره هایی موضوعی هستند مثل فیلمهای صنعتی اما در حد جشنواره بین امللی به این شکل نیستند. سینما حقیقت را در سطح دنیا می شناسند و پی گیر آن هستند و جایگاه این جشنواره تثبیت شده است.
دفاع پرس: در کشورهای خاورمیانه جشنواره ای مثل سینما حقیقت وجود دارد؟
رزاق کریمی: در منطقه با این شکل نداریم. نکته ای که باید اشاره کنم این است که فیلمها و کارگردانان بزرگی در سینما حقیقت مهمان ما هستند که بعدا خود این ها می توانند تبدیل به سفیران فرهنگی می شوند و با آشنایی با فرهنگ ایران تمام آن تبلیغات مسموم رسانه های غربی که بر علیه ایران در جریان است بی اثر می شود.
دفاع پرس: سینما حقیقت دبیر خانه دائمی هم دارد؟
رزاق کریمی: دبیر خانه ای در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی دارد اما دائمی نیست. لزومی هم ندارد در کل سال فعال باشد.
دفاع پرس: برای تبلیغات گسترده که مخاطبان بیشتری فیلمها را ببینند چه اقداماتی انجام شده؟
رزاق کریمی: سینما حقیقت به تنهایی نمی تواند، صدا و سیما باید قدمهای جدی برای تبلیغ بردارد. البته در این چند روزه اطلاع رسانی خوبی داشته است اما کافی نیست. فیلم مستند که جایگاه فرهنگی دارد و می تواند در جامعه موثر باشد پس باید برنامه ریزی بیشتری بشود. شهرداری می تواند قدم های بلندی بردارد. مطبوعات رسانه های گروهی هم می توانند برای تبلیغ فیلم مستند نقشی داشته باشند.