به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، ششمین پیش‌نشست تخصصی، همایش علمی هیأت و آیین‌های مذهبی با عنوان نخستین هیئات با حضور «محمدرضا سنگری»؛ رئیس هیئات علمی اندیشکده هیئات، در اندیشکده هیئات برگزار شد.
سنگری به‌نخستین هیئات و سیر شکل‌گیری و تکوین هیئات در تاریخ پرداخت و با بیان اینکه همچنان که انسان دائم در طول زمان درحال زایش و رویش است، تمام تشکل‌های بشری چنین ویژگی خواهند داشت، اظهار داشت: گاهی رخدادهای اجتماعی موجب می‌شود، آرمان‌های موردنظر محقق نشود اما گاهی اوقات پدیده‌های جدید موجب اتفاقات جدید می‌شود که نمونه آن شکل‌گیری هیئات در فضای‌مجازی است.
او با تاکید براینکه پدیده‌ها، رویداد و حوادث می‌توانند در تغییر مسائل تاثیر داشته باشند، تصریح کرد: طی سال‌های شیوع کرونا هیئات‌ها برنامه کمتری داشتند و فرصتی ایجاد شد تا برنامه‌های مجازی صورت بگیرد. امروزه در رسانه ملی هیئات شکل می‌گیرد که ساختار متفاوتی را شکل می‌دهد. لذا هویت جدیدی از هیئت درحال شکل‌گیری است.
رئیس اندیشکده هیئات عنوان کرد: ممکن است برخی از ابعاد و ویژگی‌های هیئت در هیئت‌ها وجود نداشته باشد. در طول تاریخ برخی از عناصر و سازه‌های هیئت وجود نداشته است. فرضا اینکه هیئت در ایامی حرکت دارد ممکن است در گذشته وجود نداشته باشد. امروزه در مناسبت‌های برساخته هیئت برنامه داشته باشد که در گذشته وجود نداشته است. شاید ۷۰ سال پیش چیزی به‌اسم فاطمیه وجود نداشته و کسی نمی‌داند که چند دهه آینده در این فضاها و فرصت‌های که ساخته می‌شود، هیئت چه تعارف تازه‌ای بپذیرند.
سنگری با بیان اینکه هیچ کس نمی‌داند با فضاهای جدید دیجیتال هیئت چه شکل‌هایی پیدا می‌کند، ادامه داد: ایجاد صندوق ازدواج و صندوق قرض‌الحسنه و دیگر خدمات، در هیئت موجب ایجاد ماموریت‌های جدید در شده است اما سوگواری برای امام حسین(ع) و به‌ویژه یاران و شخصیت‌های پیوسته به‌ایشان محوری‌ترین مسئله‌ی در هیئت است.
او ادامه داد: برخی از هیئت‌ها فصلی و مختص به ایام محرم می‌باشند اما برخی دیگر از هیئت‌ها در کل سال فعال‌اند و در کنار سوگ، به سور هم می‌پردازند. هیئت‌ها در گذشته در مناسبت‌های مختلف فعالیت داشتند و حرکت می‌کردند که نمونه آن رحلت آیت‌الله.الله بروجردی بود که هیئت‌ها حرکت کردند و این حرکت امروز برای شهدا تکرار شده است.
رئیس هیئات علمی اندیشکده هیئات با بیان اينکه هیئت زمان‌مند و مکان‌مند است، تصریح کرد: منظور از زمان‌مندی و مکان‌مندی برای هیئت یعنی در ماه محرم و صفر مکان‌هایی مثل خانه و حسینه و مسجد هیئت‌ها برگزار می‌شود. اخیرا میدان‌ها جایگاه هیئت پیدا می‌کنند بخاطرهمین میدان امام حسین (ع) در تهران عنوان خاصی به خود می‌گیرد و مراسم‌های ویژه‌ای را میزبانی می‌کند.
سنگری مداح و منبری را از ارکان هیئت دانست و ادامه داد: گاهی اوقاف هیئت‌ها مسوول‌محور بودند. تا ۴۰ سال پیش هر هیئت با بانی خود معرفی می‌شد. مدتی بعد هیئات‌ها با عنوان مداح‌ها، شناخته می‌شدند و اخیرا عنصر جدید شاعر به هیئت اضافه شده است. شاید در آینده برخی از هیئت‌ها با شاعران شناخته شوند.
او درباره هویت هیئات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تصریح کرد: پس از وقوع انقلاب اسلامی هیئت یک بود و نمود تازه‌ای پیدا کرد و تشکیلاتی‌تر شد و از طریق‌های نوین استفاده می‌کند و در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نقش‌آفرینی می‌کنند درحالی که در گذشته با اینکه نقش سیاسی هیئت پررنگ بود اما در دیگر مسائل به‌ندرت فعالیت داشتند.
رئیس هیئات علمی اندیشکده هیئات گفت: هیئت‌ها امروز در سیل، زلزله، مسائل اجتماعی، حضور در جبهه‌های جبهه و جنگ، همکاری با نهادهای بهداشتی و حتی مسائل سیاسی نقش داشته‌اند. در کتاب خصائص الحسینی شیج جعفر شوشتری آمده است که نخستین هیئت برای واقعه کربلا توسط انبیأ برگزار شده است و اولین سوگوار را حضرت اباعبدالله را حضرت آدم برگزار کرده است.
سنگری ورود کاروان امام سجاد(ع) به مدینه را آغاز شکل‌گیری اولین هیئت سوگواری امام حسین(ع) دانست و گفت: در گزارشات آمده است بنی‌هاشم تا پنج سال مداوم برای امام حسین (ع) هیئت برگزار کردند و شام پخت می‌کردند تا قیام مختار شکل گرفت و قاتلین حضرت کشته شدند.
او با بیان اینکه ۱۵ ویژگی مختصات هیئات در مدینه بوده است، افزود: بیشترین مرثیه‌خوان‌های اصلی در مدینه زنان هستند؛ فاطمه صغری، رمله، ام لقمان، فاطمه دختر عقیل محوریت این هیئات‌ها بودند. هیئات جایگاه و پایگاه اجتماعی شکل داده‌اند چراکه دوره و مباحث مختلف دارند. برخی از هیئات‌ها تاریخ و آموزش رایانه ارائه می‌دهند که اتفاقات نویی است. فراهم کردن زمینه‌هایی برای حل مسائل اجتماعی و ازدواج از ابعاد و کارکردهای هیئت است اما هیچ‌چیز خوب بدون آفتی نیست.
انتهای پیام/ 121
