به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، ویژه‌نامه «انتخابات مجلس»؛ ماهیت و سازوکار انتخابات دوره ششم تا سیزدهم مجلس شورای ملی در دوره رضاشاه برپایه تجمیع وکلای مطیع و هوادار شاه و دولت استوار بود. از این رو، برای گزینش نمایندگان، لیست دولتی معمول گردید و برای فهرست انتخاباتی، دولت با راهکار‌های مختلف درصدد گزینش اشخاص برمی‌آمد. اسناد و مدارک نشان‌دهنده آن است که مداخله آشکار دولت و تلاش برای گزینش نمایندگان مورد اعتماد پنهان نبود و علی‌رغم فشار سیاسی موجود، افرادی که از نزدیک شاهد پایمال شدن آراء خود بودند، مراتب نگرانی و اعتراضشان را از طریق تجمع، تحصن، انتشار شب‌نامه، نامه و عریضه خطاب به مجلس، وزیر داخله و وزیر دربار و مانند آن ابراز می‌داشتند.
با این وجود، سنت انتخاب نمایندگان فرمایشی نه تنها در سراسر عهد رضاشاه بلکه در دوره سیزدهم مجلس شورای ملی که مصادف با کنار رفتن رضاشاه بود، ادامه یافت. با آزاد شدن فضای سیاسی و درهم شکستن سایه دیکتاتوری رضاشاه، بسیاری از جریان‌ها، مطبوعات و افراد مناطق مختلف در شکایت از نحوه برگزاری انتخابات به تکاپو پرداخته و خواستار ابطال انتخابات و تجدید آن شدند. اما دولت و مجلس با توجه به شرایط ویژه آن زمان، از پذیرش این درخواست امتناع کردند. با توجه به اهمیت موضوع انتخابات دوره رضاشاه و تقلبات صورت گرفته در آن، به چند مورد از نامه‌ها و تلگرافات مردمی ارسال شده به کمیسیون عرایض مجلس شورای ملی در شکایت از تقلبات انتخاباتی صورت گرفته در برخی از مناطق کشور اشاره می‌نماییم.
نامه جمعی از اهالی جهرم (۱۳۰۷/۰۴/۱۵)
«.. ما ملت ستمدیده جهرم با صدای مظلومانه به عرض نمایندگان محترم می‌رسانیم پس از تشکیل انجمن نظار هفتمین دوره انتخابات جهرم، به واسطه سوء جریان انجمن و تهدید و تطمیع علنی امیرنصرت خواجه نوری حکومت جهرم که باید شخص میرزا علیخان شهداد نام غیر معروف به حکم اجبار انتخاب کنید، چهار مرتبه اعتراضات قانونی خود را در حین جریان به انجمن دادیم. در جواب آخرین اعتراض، شرحی از طرف انجمن در جواب رسید که از میانه خود چهار نفر انتخاب کنید و از برای سوال و جواب حضوری در انجمن حاضر شوید. ما هم چهار نفر میانه خود انتخاب و در انجمنی که محوطه آن مملو از نظامی بود حاضر شدند و اعتراضات خود را هر یک شرح دادند. در حضور عده کثیری تماشاچی حکومت محل و انجمن نظار از جواب عاجز ماندند و نمایندگان ما هم بلاتکلیف مراجعت کردند. شب بعد، حکومت جهرم نمایندگان محلی را دعوت و آن‌ها را تهدید می‌کند که باید به زور سرنیزه من، میرزا علیخان شهداد را انتخاب کنید. صبح امروز ناچار فرومان، دست از کارکشیده در تلفنخانه متحصن شدیم. امیرنصرت از اعتصاب ما ملت خبر شده، با عده نظامی در تلفنخانه ریخته ما را به زور سرنیزه از تحصن متفرق، شش نفر از تجار محترمین ما را دستگیر و توقیف می‌کند و انتخابات را به میل خود خاتمه، آن وقت توقیف‌شدگان را مستخلص می‌کند.
پس از استخراج آرا مجددا اعتراضات خود را به انجمن دادیم. به واسط پولی که شیخ محمد فاضل رئیس انجمن از حکومت گرفته و تهدیداتی که از طرف حکمت به سایر اعضای انجمن شده، هیچ یک از اعتراضات ما ملت جزء صورت مجلس و ضمیمه دوسیه انتخاب نکردند؛ لذا از شما نمایندگان محترم و شما امناء ما ملت شاهد گرفته که میرزا علیخان شهداد به وسیله پول - تهدید - تطمیع - حبس اشخاص محترم منتخب شده و ما این شخص غیرمعروف را نشناخته و نمی‌شناسیم و بایستی انتخابات جهرم به حکم قانون تجدید گردد...» [۱]
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
انتهای پیام/ ۱۳۴
